ایران همزمان با تلاش برای رفع موانع موجود در مسیر خرید هواپیماهای مسافربری از شرکت‌های بوئینگ و ایرباس به ارزش حدود ۵۰ میلیارد دلار٬ در حال رایزنی برای خرید ده‌ها فروند هواپیما از شرکت‌های دیگر است.
اوایل سال جاری میلادی و پس از لغو تحریم‌های هسته‌ای ایران٬ بوئینگ و ایرباس دو شرکت بزرگ هواپیماسازی دنیا توافق‌هایی را برای فروش هواپیما با ایران امضاء کردند٬ این توافق‌ها اما تاکنون به دلایل مواجه شدن با موانع مختلف سیاسی و مالی اجرایی نشده است.
مدیران شرکت هواپیمایی ایرانی هفته گذشته در نمایشگاه هوایی فارنبرو در برلین که یکی از قدیمی‌ترین نمایشگاه‌های صنعت هوانوردی جهان است شرکت کردند و گفت‌وگوهای اولیه‌ای را با چندین فروشنده بالقوه از جمله شرکت هواپیمایی میتسوبیشی ژاپن که در حال توسعه یک فروند هواپیمای جت منطقه‌ای جدید است انجام دادند.
یک مقام ایرانی که نخواست نامش فاش شود به خبرگزاری رویترز گفته است: «ایران در حال برنامه‌ریزی است تا به زودی حدود ۵۰ فروند هواپیمای دیگر از انواع مختلف بخرد.»
او البته توضیحی درباره مدل‌های احتمالی نداده اما گفته است که این هواپیماها احتمالا جایگزین مدل ای ۳۸۰ است که قبلا از شرکت هواپیمایی ایرباس درخواست شده بود.
مدل ای ۳۸۰ نوعی هواپیمای غولپیکر است که ظرفیت حمل ۸۰۰ مسافر را دارد و در حال حاضر تنها دو فرودگاه ایران ظرفیت این نوع هواپیماها را دارند. خرید این مدل هواپیما از همان ابتدا با سوا‌ل‌هایی همراه بود. برخی منتقدان ایرانی می‌گویند که نیازی برای خرید این هواپیماهای غولپیکر که تنها در مسیر خاصی همچون آمریکا استفاده خواهند شد وجود ندارد.
ایران با ایرباس توافق کرده است که ۱۲ فروند از مدل هواپیمای ای ۳۸۰ خریداری کند.
تهران همزمان با این تلاش‌ها در حال گفت‌وگو با مدیران شرکت‌های ایرباس و بوئینگ است تا بتواند مشکلات مالی خرید ۲۰۰ جت را نهایی کند.
یک منبع ایرانی به رویترز گفته است: «بله٬ مشکلات سیاسی و مالی در مسیر نهایی کردن این توافق‌ها وجود دارد اما جلساتی با مدیران ارشد بوئینگ و ایرباس به ویژه در چند هفته اخیر برای حل مشکلات و یافتن راه حلی برای غلبه بر موانع موجود برگزار شده است.»
خبرگزاری‌های داخلی ایران نیز روز گذشته نوشتند که هیاتی از نمایندگان و مقام‌های ایرباس با هدف تکمیل مذاکرات خود با ایران با مسئولان وزارت راه و شهرسازی دیدار می‌کنند.
انتظار می‌رود نمایندگان بوئینگ نیز پیش از پایان ماه جاری میلادی برای گفت‌وگوهای بیشتر راهی تهران شوند.
اکثریت جمهوری‌خواهان مجلس نمایندگان آمریکا اواسط تیرماه در یک رای‌گیری شفاهی با تصویب دو متمم به لایحه بودجه خدمات ملی این کشور٬ تلاش کردند فروش هواپیماهای مسافربری بوئینگ به ایران را متوقف کنند. طرحی که مدیران بوئینگ می‌گویند در صورت اجرایی شدن باید شامل شرکت اروپائی رقیب آنها ایرباس که بیش از ده درصد قطعات به کار رفته در هواپیماهای آن آمریکائی است نیز بشود. هر چند که مصوبه مجلس نمایندگان آمریکا باید توسط سنا هم تائید شود و رئیس‌جمهوری آمریکا نیز آن را امضاء کند اما این تلاش‌ها٬ توافق شرکت‌های ایرباس و بوئینگ با ایران را با ابهامات زیادی روبرو کرده است.
با وجود لغو تحریم‌های هسته‌ای ایران٬ تحریم‌های یک جانبه آمریکا که ربطی به برنامه هسته‌ای این کشور ندارند به قوت خود باقی هستند از جمله ممنوعیت استفاده از سیستم مالی آمریکا و معامله با شرکت‌های ایرانی که به فعالیت‌های تروریستی متهم هستند. به همین دلیل بسیاری از بانک‌های غربی به دلیل نگرانی از تحریم احتمالی آمریکا تمایلی به نقل و انتقالاتی پولی خرید هواپیماها توسط ایران ندارند.
خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام ایرانی نوشته است که بانک‌های ایتالیایی و آلمانی علاقمندی خود را به کار با ایران نشان داده‌اند. در عین حال منابعی در صنعت هواپیماسازی نیز به این خبرگزاری گفته‌اند متخصصان مالی در امارات متحده عربی و چین می‌توانند در این زمینه نقش ایفا کنند.
ایران قراردادی برای خرید ۱۰۰ فروند هواپیمای اروپایی ایرباس امضاء کرده است. تهران همچنین با شرکت آمریکایی بوئینگ تفاهم کرده است تا ۸۰ هواپیما را بخرد و ۲۹ هواپیمای دیگر را هم اجاره کند. بر اساس توافق‌ها٬ ورود هواپیماهای تازه قرار است در یک دوره ده ساله و به مرور انجام شود.
