پوکمون، از جذابیت تا دردسر

کامیار بهرنگ- این روزها در بسیاری از کشورها جوانانی موبایل به دست دیده می‌شوند که در مکان‌هایی غیرعادی به صورت جمعی یا فردی به دنبال موجوداتی خیالی هستند. اما این ماجرا شاید به همین سادگی نباشد و باید برای پیدا کردن این حجم از هیجان به ۲۰ سال پیش بازگشت؛ زمانی که کمپانی Nintendo بازی مشهور خود به نام پوکمون (Pokemon) را ارائه داد. یک بازی ساده که به دلیل استقبال زیادی که از آن شد بعدها به انیمیشن سریالی تبدیل شد.

پوکمون و شخصیت‌های آن برای بسیاری امروز یک نوستالژی‌ست اما حالا نسل جدید هم با این بازی جدید و این شخصیت‌ها ارتباط گرفته است. بازی جدید Pokémon Go در فضایی تازه تعریف شده است.

شاید بتوان ریشه اصلی این بازی را تبلیغ شرکت گوگل (صاحب اصلی شرکت Niantic) برای برنامه «نقشه گوگل» دانست. دو سال پیش کسی باور نمی‌کرد که این تبلیغ و خواسته گوگل تبدیل به یک بازی شود. نکته جالب اینجاست که این تبلیغ بالاترین میزان بازدید کننده در صفحه یوتیوب «نقشه گوگل» را به خود اختصاص داده است.

کمپانی آمریکایی Niantic در همکاری با کمپانی ژاپنی Nintendo این بازی را در فضای واقعیت افزوده (Augmented Reality) برای تلفن‌های همراه و تبلت‌های هوشمند ارائه کرده‌اند. این فضا در واقع یک نمای فیزیکی واقعی و زنده را به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به دنیای پیرامونی کاربر اضافه می‌کند. در چنین محیطی بر اساس داده‌های گوناگون (صدا، تصویر و به طور مشخص GPS) یک سری مفاهیم را به دستگاه گیرنده ارسال و کاربر را به صورت غیرمستقیم به آن داده متصل می‌کند.

بازی جدید با اینکه به صورت رایگان در دسترس قرار گرفته اما کاربران برای راحتی کار یا پیشرفت مسیر حرکتی خود می‌توانند با خرید افزونه‌هایی به بازی ادامه دهند. به همین سادگی شرکت‌های سازنده این بازی در دو هفته اول ارائه آن ۱۴ میلیون دلار به دست آوردند. نکته جالب اینجاست که این بازی هنوز در سراسر جهان در دسترس نیست و این رقم فقط از کاربران نزدیک به ۲۰ کشور به دست آمده است.

بازی جدید Pokémon Go شاید نمونه‌ای بی‌نظیر از بازی‌های هم‌ردیف خود باشد، این بازی بر خلاف دیگر نمونه‌های خود که کاربران را روی صندلی نشانده و ساعت‌ها آنها را خیره به صفحه‌ تلفن‌های همراه یا تبلت‌های خود می‌کند بر اساس موقعیت جغرافیایی٬ کاربر را به حرکت وا می‌دارد. تا اینجای کار شاید جالب هم باشد؛ در واقع ایده‌ای که همواره کمپانی Nintendo به دنبال آن بود و در مقابل کنسول‌های بازی PlayStation و Xbox تلاش کرد کنسولی را ارائه دهد که به تحرک کاربران کمک کند. این بازی چنین هدفی را پیگیری می‌کند.

برای انجام این بازی٬ شما نیاز به ساختن یک شخصیت (مربی) هستید، بعد از آن بر اساس موقعیت جغرافیایی خود به دنبال پیدا کردن شخصیت‌های مختلف پوکمون می‌روید. غول‌های این بازی هرگز به شما حمله نخواهند کرد چرا که شما با Pokeball به آنها حمله می‌کنید. اگر دیدید کسی گوشی موبایل خود را به دست گرفته و باشدت در حال کشیدن انگشت خود به روی صفحه نمایش آن است احتمالا در حال کشتن یک غول پوکمونی‌ست؛ نگران نشوید.

شما برای پیشرفت در بازی نیازمند به دام انداختن و پس از آن تربیت غول‌های بازی هستید. برای پیدا کردن این غول‌ها باید به نقشه بازی نگاه کنید تا ببینید که اطراف شما چند غول پنهان شده‌اند. این غول‌ها دو مکان ثابت دارند: PokeStop که نزدیک مکان‌های شناخته شده شهری‌ست و شما را برای پیدا کردن غول هم که شده به نزدیکی یکی از موزه‌ها و مراکز فرهنگی و … می‌برد؛ جایی که شاید خیلی از کاربران در طول زندگی خود کمتر به آنها سر زده‌ باشند. منطقه دیگر Gym است که عده‌ای برای به دست آوردن آن منطقه در فضای بازی باید با هم مبارزه کنند و آنجا را «به تصرف» خود درآورند.

این تمام ماجرا نیست و بازی Pokémon Go دردسرهایی را هم به همراه داشته است. چندین مکان عمومی در کشورهایی که این بازی در آنها قابلیت اجرا دارند خود را «پوکمون ممنوع» اعلام کرده‌اند. شاید برای بسیاری از مکان‌های تجاری حرکت سیل‌گونه عده‌ای جوان می‌تواند فرصتی طلایی باشد اما برای بسیاری تا امروز دردسر‌های بسیاری درست کرده است.

این موضوع حتی پلیس کشورهای گوناگون را نیز درگیر کرده است. حرکت جوانان در ساعت‌های غیرمعمول شبانه روز آن هم در مکان‌های خلوت و البته بی‌توجهی آنها به محیط اطراف خود زمانی که غرق در پیدا کردن غول هستند موجب برخورد با دیگران، افتادن‌ و البته تصادف‌ شده است. پلیس اندونزی یک شهروند فرانسوی ۲۷ ساله را در حین ورود به پایگاه نظامی دستگیر کرده بود. البته او جاسوس و خرابکار نبود و فقط به دنبال یک غول می‌گشت.

بر اساس آنچه Niantic گفته است مکان این غول‌ها را سیستم GPS تعیین می‌کند که بر اساس یک الگاریتم از پیش تعریف‌ شده مشخص می‌شود. با این تعریف٬ شرکت سازنده از پیش تنها می‌داند که در کدام مکان‌ها بیشتر تجمع وجود دارد و بر اساس الگاریتم تعریف شده تنها موقعیت‌های جدید ساخته می‌شود و هیچ پیش تعریفی برای مکان این غول‌ها وجود ندارد. همین موضوع البته خود منشاء دردسرهای بسیاری شده است. یکی از این غول‌ها در نزدیکی دیوار ندبه (از مکان‌ها مقدس یهودیان در اورشلیم) پنهان شده بود؛ همین موضوع اعتراض مقام‌های اسرائیل را به همراه داشت مبنی بر اینکه جوان‌ها نباید در هنگام دعا و نیایش به دنبال غول‌ها بروند. در آمریکا نیز دو جوان برای پیدا کردن «پیکاچو» شخصیت محبوب این بازی وارد حیاط یک خانه شدند و صاحب‌خانه با این تصور که خانه‌اش را دزد زده، دست به اسلحه شد و به سمت آنها شلیک کرد، با اینکه آنها صدمه ندیدند اما نکته جالب این بود که یک کاربر زیر خبر این اتفاق نوشت: «به نظرم رسیدن به پیکاجو ارزش تیر خوردن را داشت».

هرچه هست بازی Pokémon Go رکورد بیشترین دریافت یک برنامه در هفته اول را شکسته است. استقبال از این بازی به حدی بود که سازندگان  آن را مجبور کرد سرورهای بازی را تغییر دهند و ارائه آن را در برخی کشورها به دلیل پیش‌نیازهای سخت‌افزاری (سرور قوی) به تعویق بیاندازند.