پایان طلایی اما غم‌انگیز پارالمپیک ریو برای ایران

پارالمپیک ریو ۲۰۱۶ برای ایران با نتایج خوب و یک خبر بد پایان یافت؛ خبری که به روی تمام شادی‌ها و موفقیت‌ها سایه افکند. مرگ بهمن گلبارنژاد، دوچرخه‌سوار ایرانی ورزشکاران را در شوک فرو برد و با غم بزرگی در کل جامعه ورزشی و ورزش‌دوستان ایران همراه شد.

با اینکه در این دوره مدال‌های ارزشمندی نصیب کاروان ایران شد اما از نظر جایگاه، پیشرفتی نسبت به چهار سال پیش نداشت. ایران در رده پانزدهم جدول توزیع مدال‌ها ایستاد درست جایی که در المپیک لندن ۲۰۱۲ قرار داشت اما از نظر کیفیت کسب مدال، عملکرد بهتری از خود نشان داد. ایران در این دوره ۸ مدال طلا، ۹ نقره و ۷ برنز (مجموع ۲۴ مدال) به دست آورد این در حالیست که در دور گذشته با ۱۰ مدال طلا، ۷ نقره و ۷ برنز به کار خود پایان داده بود. با اینکه از نظر مجموع دریافت مدال‌ها عملکرد کاروان ورزشی ایران در پارالمپیک ریو و لندن یکسان و البته بالاترین دریافت محسوب می‌شود اما از لحاظ ارزش مدال‌ها، ایران در رقابت‌های سیدنی ۲۰۰۰ با کسب ۱۲ مدال طلا بالاترین کیفیت و در لندن با قرار گرفتن در رده یازدهم بهترین جایگاه را به نام خود ثبت کرده است.

در این دوره، رکورد شکنی سیامند رحمان، قهرمانی تیم والیبال نشسته، کسب مدال‌های نقره تیم‌‌های فوتبال ۷ و ۵ نفره، کسب ۲ مدال طلا توسط ساره جوانمردی و یک مدال طلا و نقره توسط زهرا نعمتی (به همراه اولین مدال مشترک زنان و مردان) از نکات مهم و افتخار آفرین پارالمپیک ریو بود.

در کاروان ورزشی پارالمپیک ایران، ساره جوانمردی موفق‌ترین ورزشکار تاریخ شرکت در این رقابت‌ها را به نام خود ثبت کرده است. او با کسب دو مدال طلا در ریو و کسب مدال برنز رقابت‌های لندن ۲۰۱۲ بهترین عملکرد فردی را داشته است. سیامند رحمان رکوردار وزنه‌برداری جهان و پارالمپیک دو مدال طلای رقابت‌های لندن و ریو را به گردن آویخته است.

در رقابت‌های تیمی بعد از سال‌ها که تنها والیبال نشسته ایران در جهان مطرح بود، دو تیم فوتبال ۷ نفره و ۵ نفره ایران توانستند مدال نقره رقابت‌ها را به دست آورند. ناگفته نماند که کسب مدال طلای این دوره از رقابت‌ها برای تیم والیبال ایران از اهمیت بسیاری برخوردار بود چرا که آنها در دور گذشته با شکست در فینال مدال نقره‌ای لندن را به گردن آویخته بودند.

مراسم اختتامیه این رقابت‌ها در سایه‌ی مرگ بهمن گلبارنژاد قرار گرفت. داود علی پوریان، کاپیتان تیم ملی والیبال نشسته و پرچمدار کاروان ایران در مراسم اختتامیه در حالی پرچم را حمل کرد که نوار مشکی به نشان عزاداری به روی آن دیده می‌شد. فیلیپ کریون، رئیس کمیته بین‌المللی پارالمپیک نیز در ابتدای صحبت‌های خود در این مراسم از گلبارنژاد به عنوان یک «قهرمان» یاد کرد و به احترام او یک دقیقه سکوت اعلام شد.

کمبود امکانات در بسیاری از رشته‌ها و محدودیت‌های زنان برای شرکت در برخی از رشته‌ها موجب می‌شود که ایران پیشاپیش فرصت‌های بسیاری در به دست آوردن مدال را از دست بدهد. عدم امکان مشارکت مناسب در رقابت‌های دو و میدانی که از مدال‌‌آورترین رشته‌ها محسوب می‌شود و یا عدم شرکت زنان در رشته‌های مختلف شنا خود عاملی‌ست که کاروان ورزشی ایران با وجود شایستگی‌های بسیار نتواند رتبه‌های تک رقمی این رقابت‌ها را از آن خود کند.

نمی‌توان عملکرد کاروان ایران در پارالمپیک را بررسی کرد و از صحبت‌های وزیر ورزش در مورد «حد ورزشکاران ایرانی» سخنی به میان نیاورد. این وزیر که برای ورزش حد تعیین می‌کند، در مقابل بزرگی ورزشکارانی همچون ساره جوانمردی، زهرا نعمتی و سیامند رحمان حتی به خود زحمت فرودگاه رفتن و استقبال از آنان را نمی‌دهد. البته پاسخ او را ساره جوانمردی طلایی‌ترین زن ورزشکار ایران به خوبی داد و عدم حضور وزیر را «موجب انگیزه بیشتر» ورزشکاران دانست.

هرچه بود، پارالمپیک ریو ۲۰۱۶ با تمام شیرینی‌ها و تلخی‌ها، همراه با سفر ابدی گلبارپور به پایان رسید و این وظیفه باز بر گردن مسئولانی‌ باقی ماند که ورزش را تنها به عنوان ابزار نگاه می‌کنند. ابزاری برای چند عکس یادگاری و شاید استفاده در رقابت‌های سیاسی و انتخاباتی. موضوعی که اگر در مقایسه با عملکرد و سرمایه‌گذاری بریتانیا در ۸ سال گذشته مورد بررسی قرار گیرد، معلوم می‌شود که تنها در سایه سرمایه‌گذاری و مدیریت با کفایت ورزشی می‌تواند به دست آید.

عملکرد تیم پارالمپیک ایران در رقابت‌های ریو ۲۰۱۶ به این شرح است:

مدال طلا: ساره جوانمردی (۲ طلا در تیراندازی)، مجید فرزین (وزنه‌برداری)، محمد خالوندی (پرتاب نیزه) و غلامرضا رحیمی (تیراندازی با کمان)، سیامند رحمان (وزنه برداری)٬ زهرا نعمتی (تیراندازی با کمان) و تیم والیبال نشسته مردان

مدال نقره: سامان پاکباز (پرتاب وزنه)، علیرضا قلعه‌ناصری (پرتاب دیسک)، نعمتی و رنجبر (میکس ریکرو تیمی)، سجاد محمدیان (پرتاب وزنه) و عبدالله حیدری (پرتاب نیزه)، سجاد نیک پرست (پرتاب نیزه)، حامد امیری (پرتاب وزنه)،تیم‌های فوتبال هفت نفره مردان و فوتبال پنج نفره مردان

مدال برنز: پیمان نصیری (دوی ۱۵۰۰ متر)، ابراهیم رنجبر (تیراندازی با کمان)، علی صادق زاده (وزنه برداری)، اسدالله عظیمی (پرتاب وزنه)، جواد حردانی (پرتاب نیزه)، محسن کائیدی (پرتاب نیزه) و جاوید احسانی شکیب (پرتاب وزنه)

پانزدهمین دوره بازی‌های پارالمپیک ریو ۲۰۱۶ از ۱۸ شهریور ماه با حضور ۴ هزار و ۳۵۰ ورزشکار از ۱۵۹ کشور جهان آغاز شد و روز ۲۸ شهریور ماه پایان یافت. این دوره از مسابقه‌ها در ۲۳ رشته ورزشی برگزار شد و کاروان ورزشی ایران متشکل از ۱۱۰ ورزشکار در ۱۲ رشته حضور پیدا کرد.