در حال حاضر به دلیل مشغله‌های زندگی و تنوع در برنامه‌های غذایی ، بسیاری ازمواد غذایی که مصرف می‌کنیم از قبیل سوسیس، کالباس و یا مرغ و حتی سیب و پرتقال برای طولانی شدن تاریخ مصرف‌شان به آنها موادی افزوده می‌شود.
ممکن است تا کنون بارها از خود پرسیده باشید که آیا این مواد سلامتی فرد را به خطر می‌اندازد؟ از چه سنی می‌توان در برنامه غذایی کودکان آنها را قرار داد و… دکتر خدیجه میرزایی متخصص تغذیه و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران پاسخگوی برخی پرسش‌های مطرح شده درباره‌ی مواد غذایی و افزودنی‌های آنهاست.
پرسش:
آیا فیله‌های مرغ دودی که در بازار به فروش می‌رسد، دارای نیترات است؟
پاسخ:
چند سالی است گوشت‌هایی وارد بازار شده‌اند که با سوسیس و کالباس تفاوت دارند و به آنها «گوشت‌های عمل‌آوری‌شده» گفته می‌شود. برای تهیه این فرآورده‌ها، گوشت مرغ یا گوشت قرمز را با برخی مواد مخلوط کرده و عمل‌‌آوری می‌کنند. در فرآیند تهیه گوشت‌های عمل‌آوری‌شده علاوه بر ترکیبات فسفردار و… که باعث نرم شدن گوشت و خوش‌طعم‌تر شدن آن می‌شود، در حد مجاز و استاندارد از مواد نگهدارنده مانند نیترات سدیم برای افزایش طول عمر ماده غذایی استفاده می‌کنند.
پرسش:
شما مصرف مواد غذایی را که به آنها مواد نگهدارنده زده می‌شود توصیه می‌کنید؟
پاسخ:
تحقیقات علمی نشان داده که هر فرد بالغ می‌تواند در ماه ۳ بار آن هم در حد اعتدال از فست‌فودها و غذاهای حاوی مواد نگهدارنده استفاده کند. هرچند مصرف این مقدار فست‌فود و مواد غذایی حاوی نگهدارنده برای خانم‌های باردار و سالمندان منع خاصی ندارد اما توصیه می‌شود این افراد تا حد امکان از غذاهای طبیعی و سالم استفاده کنند. توصیه اکید اما این است که از سرخ کردن یا حرارت دادن زیاد محصولاتی مانند سوسیس و کالباس و غیره که دارای نیترات سدیم هستند به شدت بپرهیزید زیرا حرارت زیاد باعث ایجاد ترکیبات نیتروزآمین در این‌گونه غذاها می‌شود که بسیار برای بدن مضر است. اگر تمایل به مصرف این مواد غذایی دارید فقط کمی آنها را تفت بدهید.
پرسش:
مصرف سوسیس و کالباس را از چه سنی پیشنهاد می‌دهید؟
پاسخ:
مصرف سوسیس و کالباس و غذاهای فرآوری‌شده در کودکان زیر ۵ سال ممنوع است. در عین حال یادتان باشد مصرف برخی مواد طبیعی سرشار از آنتی‌اکسیدان یا ویتامین C فراوان مانند آب‌پرتقال، گوجه‌فرنگی، کاهو و… همراه یا بعد از خوردن فست‌فودها یا غذاهای عمل‌آوری‌شده، عوارض ناشی از مصرف مواد نگهدارنده را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
پرسش:
گفته می‌شود که خوردن مخلوط جعفری خردشده، آبلیمو و کمی آب، به صورت ناشتا موجب افزایش متابولیسم (سوخت و ساز) بدن می‌شود و به اصطلاح چربی‌سوز است؛ آیا درست است؟
پاسخ:
نکته اول اینکه باید توصیه کنم بهترین کار برای کاهش وزن و رسیدن به وزن مطلوب داشتن یک رژیم غذایی متعادل و متنوع با کالری مناسب با بدن شخص و انجام ورزش و فعالیت بدنی است.
نکته دوم : یک‌سری عادات در زندگی افراد وجود دارد که بر اساس هیچ پایه و اساسی نیست و اغلب آنها پایه علمی ندارند. این مخلوط به دلیل دارا بودن سیترات آبلیمو و جعفری به دلیل فیبر فراوان، ممکن است در لاغری و کاهش وزن افراد موثر باشد اما ناشتا خوردن یا مصرف آن با معده خالی می‌تواند باعث از بین رفتن نظم آنزیم‌های گوارشی شود و در طول روز اختلالات گوارشی ایجاد کند، بنابراین انجام این کار در طولانی‌مدت توصیه نمی‌شود.
پرسش:
درباره آنتی اکسیدان زغال‌اخته چی؟
پاسخ:
زغال‌اخته یکی از میوه‌های سرشار از آنتی‌اکسیدان است. در واقع، پلی‌فنول‌هایی در زغال‌اخته وجود دارد که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شوند. مصرف زغال‌اخته در افرادی که طولانی‌مدت از عفونت‌های مزمن مجاری ادراری رنج می‌برند به‌خصوص در سالمندان بسیار مفید است و مصرف آن در ۱ ماه اول باعث بهبود تمام مشکلات مربوط به عفونت‌های مزمن بدن می‌شود. همچنین زغال‌اخته حاوی فیبر فراوان است که می‌تواند در درمان یبوست موثر باشد. اما یادتان باشد زغال‌اخته حاوی مقدار زیادی اگزالات است و مصرف آن به افرادی که سنگ کلیه دارند، توصیه نمی‌شود.
پرسش:
آیا مصرف رب گوجه‌فرنگی تاریخ مصرف گذشته که از لحاظ ظاهری تغییری نکرده، اشکال دارد؟
پاسخ:
تقریبا همه فرآورده‌های غذایی دارای تاریخ انقضا هستند. تاریخ انقضا به این معناست که آنتی‌اکسیدان‌ها و سایر مواد افزوده‌شده به ماده غذایی تا تاریخی که روی بسته‌بندی درج شده قدرت حفظ و نگهداری مواد غذایی و جلوگیری از فاسد شدن دارند، بنابراین به‌هیچ عنوان نباید مواد غذایی تاریخ گذشته را حتی اگر از نظر ظاهری کاملا سالم به نظر برسند، استفاده کرد. این مساله فقط مربوط به مواد غذایی نیست و در مورد همه فرآورده‌هایی که دارای تاریخ انقضا هستند از جمله داروها، مکمل‌های غذایی و حتی مواد غذایی خشک صدق می‌کند.
