(+عکس، ویدیو) قابل پیشبینی بود که مراسم تشییع و تدفین اکبر هاشمی رفسنجانی، یعنی باز شدن دوبارهی زخمیهایی که عمر آن به درازای عمر انقلاب است، اما در سال ۸۸ تعمیق شد، و بیمرهم و به زور سپاه و بسیج و زندانهایی چون کهریزک و رجاییشهر و اوین با سرکوبهای خونین بسته شد.
در روزی که تقریباً به جز احمدینژادیها و پایداریها تمام مقامات عالیرتبه جمهوری اسلامی و حتی سرداران سپاه به دانشگاه تهران آمده بودند تا در این مراسم شرکت کنند به گفته استاندار تهران دو و نیم میلیون نفر و به گفتهی منابع غیررسمی حدود چهار میلیون نفر در این مراسم حاضر شدند که بیشتر آنها منتقدین و گروهی مخالفین نظام بودند که از فرصت ابراز وجود استفاده کردند.
یک شب مانده به برگزاری مراسم، دستگاههای امنیتی به سیدمحمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات پیام دادند که نباید در مراسم تشییع شرکت کند. همین کافی بود تا بخش زیادی از شعارهایی که در روز مراسم سر داده شد، در حمایت از خاتمی باشد.
آنچه به وضوح در شعار معترضین پیدا بود، جنس اعتراضی آن بود. گروهی مطالبات سیاسی خود را مقدمتر از اعتراض به وضعیت معیشتی میدانستند و در حمایت از آزادی زندانیان سیاسی شعار دادند. بخش مهمی از شعارها در حمایت از میرحسین موسوی و مهدی کروبی و درخواست برای رفع حصر آنها بود.
در این بین اما درگیری بین هواداران علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی و بسیجیان و لباسشخصیها از یک طرف و معترضین از سویی دیگر نشان داد که جامعه هنوز به شدت ملتهب است و به محض پیدا شدن فرصت اعم از مراسم عزاداری یا جشن و شادی، آمادهی حضور در خیابان و مقابله با یکدیگر است.
دستگیری:
در کنار درگیریهای فیزیکی، تعدادی توسط نیروی انتظامی و لباس شخصیها بازداشت شدند، شمار آنها مشخص نیست، اما تصاویر گویای آن است که پلیس تعدادی را به داخل ون نیروی انتظامی برده است.
در یکی از فیلمها مداح پشت تریبون از مردم میخواهد بگویند «لبیک یاحسین» و آنها جواب میدهند «میرحسین».
مقابله شعاری با مداح رژیم:
اگر در جریان تظاهرات سال ۸۸ بخش عمدهای تلاش میکردند صورت خود را بپوشانند، اما در این تظاهرات گویی ترس مردم ریخته بود و معدودی برای پوشانده ماندن صورتشان از ماسک استفاده کرده بودند.
شعار «مرگ بر روسیه»:
همزمان فضای شبکههای اجتماعی پر شده بود از فیلمها و تصاویری که به سرعت دست به دست میگشت. تلفنهای همراه نقش صدا و سیما و رادیو و تلویزیون و رسانههایی را بازی کردند که این خبرها و فیلمها را منتشر نکردند. کاربران فضای مجازی اما با جزئیات، آخرین اطلاعات و اتفاقات را از طریق تلگرام، توییتر و اینستاگرام مخابره میکردند.
بازداشت یک جوان:
از نکات برجسته این «تشییع» و اعتراض، حضور مردم در مقابل سفارت روسیه بود. آنها شعار میدادند «سفارت روسیه لانهی جاسوسیه». معترضین در جریان تظاهرات ۸۸ هم شعار «مرگ بر روسیه» سر میدادند.
لگدپرانی حامیان علی خامنهای رهبر نظام:
از نظر سیاسی، رسانهها و چهرههای وابسته به اصلاحطلبان به طور گسترده این موضوع را القاء میکنند که درگذشت رفسنجانی، شرایط را به سمت رادیکال شدن و برخوردهای سفت و سختتر سپاه میبرد. اگرچه این پرسش مطرح است که طرفین درگیر درون رژیم حالا بدون رفسنجانی چه خواهند کرد، آن هم در حالی که وی در زمان حیات خود از قدرت واقعی ساقط شده بود، برخی بر این نظرند که از همین رو، نبودن وی احتمالا بر شرایط بیش از آن تأثیر خواهد گذاشت که بودنش در سالهای اخیر.
انتقاد بانوی معترض:
روزنامه «آفتاب یزد» چاپ چهارشنبه در تیتری به کنایه نوشته «آمدیم به عشق هاشمی». اشارهی این روزنامه ظاهرا به فیلمی است که در آن یک بانوی مخالف رهبر در گفتگویی میپرسد: «مردم به عشق رهبر آمدهاند؟!» او افزود که خودش به عشق خاتمی و برای خدمات رفسنجانی آمده است.
در مقابل، عدهی زیادی هم با یادآوری نقش رفسنجانی در ترورها و جنایاتی که بسیاری از آنها در دوران وی روی داد، از جمله ترورهای خارج کشور و قتل شخصیتهایی مانند دکتر شاپور بختیار، عبدالرحمان قاسملو، صادق شرفکندی، فریدون فرخزاد و دهها تن دیگر، و نقش و سکوت او درباره اعدامهای پس از انقلاب و دههی شصت و قتلهای زنجیرهای، از این ناراحت هستند که چرا چنین فردی زنده نماند تا مجبور به پاسخگویی اعمالش در یک دادگاه صالح شود.
بعضی چهرههای «اصلاحطلب» و احزابشان همچون «حزب کار» پوسترهایی پخش کردند که در آن تصویر هاشمی رفسنجانی و سیدعلی خامنهای قهرمانانه در کنار هم قرار داده شده است.
زد و خورد تظاهرکنندگان و لباسشخصیها:
حامیان علی خامنهای در مراسم تدفین هاشمی رفسنجانی (عکس: کیهان لندن)