کمیسیون کشاورزی مجلس صادرات هرگونه خاک زراعی، باغی، جنگلی و مرتعی از ایران را ممنوع کرد.
علی وقف چی، سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس، در این باره به خبرگزاری فارس گفت: «بررسی لایحه حفاظت از خاک دستور کار مهم کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی بود که با تبادل نظر میان نمایندگان کمیسیون بررسی شد.»
اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس امیدوارند ممنوعیت صادرات خاک ایران به خارج از کشور دستاوردهایی همچون حفظ خاک حاصلخیز کشاورزی در اراضی داخلی و جلوگیری از تخریب اراضی ایران را در بر داشته باشد.
پیشتر گزارشهایی در رسانههای ایران مبنی بر صادرات خاک مناطق حاصلخیز ایران به خارج از کشور و به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس منتشر شده بود.
این در حالیست که هیچ گزارش رسمی از سوی سازمانها یا مراکز دولتی در این باره منتشر نمیشد. گزارشهای غیررسمی منتشر شده اما نشان میدهد که سالانه میلیونها تن از خاک حاصلخیز برخی از مناطق کشور به ویژه خاک «پیت» به دو صورت قاچاق از بنادر غیرقانونی و یا در قالب صادرات گل و گیاه از کشور به کشورهای حاشیه خلیج فارس به ویژه امارات قاچاق میشود.
البته پیشتر و در سال ۹۰ نیز مجلس تلاش کرد جلوی صادرات خاک ایران را بگیرد. بر اساس موافقتنامه قانون قرنطینهای گیاهی که در سال ۹۰ در مجلس به تصویب رسید، هرگونه جابهجایی گیاهان به همراه خاک ممنوع شد. همچنین بر اساس این قانون، هر گونه نقل و انتقال خاک و نمونههای گیاهی به سایر کشورها ممنوع است و مادامی که از سوی سازمان حفظ نباتات و وزارت جهاد کشاورزی موافقت نامهای امضا نشود، قابل صدور به سایر کشورها نخواهد بود.
این در حالیست که بر اساس آمارها سالانه ۲ میلیارد تن خاک در ایران بر اثر فرسایش از بین میرود و فرسایش خاک در ایران ۵ برابر متوسط کشورهای آسیایی است. از سوی دیگر تولید دو سانتیمتر خاک ۶۰۰ سال زمان میبرد. در نتیجه حجم بالای فرسایش خاک، در کنار قاچاق خاک حاصلخیز، به مرور بستر کشاورزی در کشور در معرض نابودی قرار میدهد.
در حالی که چند سال است موضوع قاچاق خاک ایران در رسانهها مورد توجه قرار گرفته ولی مسئولان و متولیان اصلی حفاظت از خاک ایران از این موضوع اظهار بیاطلاعی میکنند. علی مراد اکبری، معاون آب و خاک ایران نیمه اردیبهشتماه ۹۶ در گفتگو با فارس گفته بود حتی کلامی در مورد قاچاق خاک به خارج از کشور نشنیده است و نامه محرمانهای هم دریافت نکرده است.
در همین حال عباس پاپیزاده، سخنگوی کمیسیون کشاورزی میگوید خبر صادرات خاک ایران درست است. او میگوید: «طبق قانون، صادرات خاک کشاورزی ممنوع است اما صادرات شن، ماسه، سنگ و انواع کانی ممنوعیتی ندارد. کشورهای عربی حوزه خلیجفارس خاک زراعی مرغوب ندارند و حتی خاک باغچه و گلخانههای خودشان را از خاک کشاورزی سایر کشورها تهیه میکنند. صادرات خاک کشاورزی بحث امنیت ملی است و اگر زمانی خاک در مرزبندیها مهم است و قلمرو و وضعیت جغرافیایی یک کشور را نشان میدهد در دیگر سو فروش خاک کشاورزی نیز دقیقاً در همین راستا است.»