اولین سفیر زن پس از انقلاب اسلامی

اولین سفیر زن، ۳۷سال پس از انقلاب اسلامی‌ در ایران در دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ماه آینده  به طور رسمی ‌کار خود را آغاز می‌کند.

انتصاب سفیر و سخنگوی زن، وعده‌ای بود که محمد جواد ظریف  وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران  دو سال پیش داده بود و اکنون هر دو وعده محقق شده است. با این تفاوت که طبق اخبار انتشار یافته، صادق حسین جابری انصاری که اکنون مدیرکل خاورمیانه و شمال آفریقای وزارت امور خارجه است، قرار است جانشین سخنگوی زن وزارت امور خارجه ‌شود.

به گزارش ایسنا،  عباس عراقچی سخنگوی پیشین وزارت خارجه ایران در پنجم شهریورماه ۹۲ در خلال نشست مطبوعاتی خود با خبرنگاران از انتصاب اولین سفیر و سخنگوی زن ایران در وزارت خارجه خبر داد، چنان که بعد از دو هفته ، مرضیه افخم یکی از دیپلمات‌های با سابقه وزارت خارجه به عنوان سخنگوی جدید وزارت خارجه فعالیت خود را آغاز کرد. حال بعد از دو سال انتصاب سفیر زن محقق شده واین بار باز هم قرعه به نام مرضیه افخم در آمد تا پس از دو سال تجربه در سمت سخنگویی وزارت خارجه، به عنوان اولین سفیر زن در ایران پس از انقلاب در دستگاه وزارت خارجه مشغول به فعالیت شود و چمدان‌های خود را به مقصد انجام وظیفه در کوالا لامپور ببندد.

مرضیه افخم  از نیمه دوم اسفندماه ۱۳۶۱ در وزارت خارجه مسوولیت خود را آغاز کرد. وی هنگام آغاز فعالیت خود در وزارت خارجه ۲۰ سال بیشتر نداشت. افخم در دوران وزارت  علی اکبر ولایتی دراین  وزارتخانه  مسوولیت اداره کل اخبار و مطبوعات را بر عهده داشته است. او همچنین در زمان تصدی کمال خرازی بر وزارت خارجه و سخنگویی حمید رصا آصفی در این سمت باقی ‌ماند و برای مدتی در یکی از سفارتخانه‌های ایران در یکی از کشورهای آفریقایی مشغول به خدمت بود.

افخم همچنین در سمت‌هایی همچون معاون اداره اطلاعات و انتشارات وزارت خارجه، رییس اداره رسانه‌های گروهی وزارت خارجه، مدیرکل اطلاعات و مطبوعات، مشاور وزیر خارجه، معاون مدیر کل دیپلماسی عمومی ‌و کارشناس ارشد حوزه وزیر در این وزارتخانه مشغول به فعالیت بوده است. او نخستین زنی است که به سمت سخنگویی یک وزارت‌خانه در ایران منصوب شده است. انتصاب وی همچنین به عنوان  نخستین سفیر ایران بعد از انقلاب اسلامی تابوی ۳۷ ساله را در جمهوری اسلامی شکست.

براساس اطلاعات مندرج در سایت وزارت خارجه،  این سفیر ۵۵ ساله  دارای لیسانس زبان انگلیسی از دانشگاه علامه طباطبایی تهران و فوق لیسانس مطالعات منطقه‌ای از دانشگاه آزاد اسلامی‌است.

وی اکنون با سابقه فعالیت ۳۳ ساله در این وزارتخانه به عنوان اولین سفیر زن روانه مالزی خواهد شد.

جالب است بدانیم که قبل از افخم، مهرانگیز دولتشاهی دیپلمات ایرانی، اولین سفیر زن ایران در دوران قبل از انقلاب بود. وی اولین زن ایرانی بود که توانست درتاریخ معاصر ایران به مقام سفیر نایل شود. او به مدت سه سال مسوولیت سفارت ایران در دانمارک را بر عهده داشت و به مدت سه دوره نماینده  مجلس شورای ملی و فعال حقوق زنان بود.

مهرانگیز دولتشاهی بخش عمده‌ای از عمر خود را صرف بهبود امور زنان ایرانی کرد. وی در سال ۱۳۲۵ خورشیدی، درسازمان خدمات اجتماعی و انجمن حمایت از زندانیان مشغول به کار شد. وی پیش از سفر کاری به دانمارک، «جمعیت راه نو» را تاسیس کرده بود که در جهت احقاق حقوق زنان ایرانی فعالیت می‌کرد. مهرانگیز دولتشاهی برای اینکه به روحانیت آن زمان نشان دهد فعالیت این جمعیت در جهت بی بند و باری زنان جامعه نیست، با تنی چند از روحانیان برجسته زمان از جمله آیت‌الله بروجردی و امام موسی صدر دیدارهایی داشت.

دولتشاهی یکی از مبتکران قانون حمایت خانواده  بود که حق طلاق را برای زنان به رسمیت می‌شناخت و اختیار همسر دوم را توسط مرد منوط به اجازهٔ همسر اول می‌کرد.

کتاب  «جامعه، دولت و جنبش زنان ایران» از آخرین نوشته‌های مهرانگیز دولتشاهی است. وی در سال ۱۳۵۴ سفیر ایران در دانمارک شد و یک سال بعد در سال ۱۳۵۵ مهناز افخمی به عنوان نخستین وزیر زن مسولیت وزارت امور زنان را بر عهده گرفت.

مهرانگیز خواهرزاده صادق هدایت، دختر محمدعلی میرزا شکوه­‌الدوله، وزیر پست و تلگراف و تلفن در حکومت پهلوی و خواهر مهین دولتشاهی همسر مظفر فیروز وزیر کار در کابینه احمد قوام بود. وی که سال‌ها یکی از اعضای هیأت مدیره کیهان لندن بود در اصفهان متولد شد و  در سال ۱۳۸۷ در پاریس در سن ۹۱ سالگی درگذشت.