تولید نفت ایران در سال جاری و آینده به طور متوسط و با شیب ملایم افزایش خواهد یافت اما همین هم برای به تاخیر انداختن تعادل بازار عرضه و فروش نفت در سال ۲۰۱۶ کافی خواهد بود.
بزرگترین تولیدکنندگان عضو و غیرعضو اوپک – سازمان کشورهای صادرکننده نفت- روز یکشنبه ۱۷ آوریل در دوحه قطر جمع خواهند شد تا طرح «فریز نفتی» و ثابت نگاه داشتن تولید نفت درسطح ماه ژانویه را مورد بحث قرار دهند.
این طرح با هدف حمات از قیمت جهانی نفت مطرح شده که در ۱۸ ماه گذشته ۵۰ درصد سقوط کرده است.
نظرسنجی خبرگزاری رویترز از ۸ کارشناس نفتی نشان میدهد افزایش تولید ایران که سومین تولیدکننده بزرگ عضو اوپک است، حتی در صورت توافق بر سر طرح «فریز نفتی» مانع تعادل بازار نفت خواهد شد.
تولید نفت ایران در ماه مارس به حدود سه میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است و تخمین زده میشود تا اواسط سال جاری میلادی به سه میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه در روز و تا سه میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه تا پایان سال جاری میلادی برسد.
بر اساس این برآوردها این رقم به سقف سه میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز تا پایان سال آینده خواهد رسید.
این نظرسنجی همچنین نشان میدهد که صادرات این کشور تا اواسط سال جاری به یک میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه و تا پایان سال به یک میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز برسد. بر اساس این پیشبینیها رقم صادرات نفت ایران تا پایان سال ۲۰۱۷ به دو میلیون بشکه در روز خواهد رسید.
هانس لواکر از شرکت مدیریت سرمایه ریفاینینگ میگوید: «بدون صادرات اضافه ایران٬ بازار نفت احتمالا در سال جاری با کسری مواجه میشد».
از زمانی که طرح فریز نفتی در ماه فوریه مطرح شد قیمت نفت با ۳۵ درصد افزایش به حدود ۴۳ دلار در بشکه رسید.
نفت در ماه ژانویه با سقوط به زیر ۴۰ دلار در بشکه، به پایینترین میزان خود در یک دهه گذشته رسید.
بسیاری از تولیدکنندگان پرهزینه مانند تولیدکنندگان نفت شل در ایالات متحده آمریکا مجبور به کاهش تولید خود شده اند و به همین دلیل انتظار میرود که عرضه جهانی نفت کاهش بیشتری پیدا کند.
بازار جهانی نیز در شرایط بدی قرار دارد. آژانس بینالمللی انرژی در گزارش ماهانه خود گفت که انتظار نمیرود بازار جهانی تا پیش از سال ۲۰۱۷ به تعادل برسد و هرگونه توافقی بر سر محدود کردن صادرات نفت تاثیر کمی بر عرضه کلی خواهد داشت. اوپک هم پیشبینی کرده است که در سال جاری تقاضای جهانی کاهش پیدا کند.
افزایش سریعی در کار نیست
انتظار میرود صادرات ایران که تا پیش از ماه ژانویه به دلیل برنامههستهای این کشور با تحریمهای بینالمللی مواجه بود با سرعت متوسطی افزایش پیدا کند.
یکی از کارشناسان مرکز تحقیقات و پیشبینی نفت تامسون رویترز میگوید: «ما باور داریم که میزان تولید نفت ایران بیش از کاهش تولید جهانی نفت نخواهد بود به ویژه آنکه تولیدکنندگان پرهزینه نفتی تصمیم گرفتهاند تولید خود را کاهش دهند».
کارشناسانی که در نظرسنجی رویترز شرکت کرده بودند همگی پاسخ دادند که ایران تا زمان گرفتن سهمی از بازار که پیش از تشدید تحریمها در اختیار داشت در هیچگونه برنامه کاهش تولید نفت مشارکت نخواهد کرد؛ رقم مورد نظر تهران فروش ۴ میلیون بشکه نفت در روز است و مقامات نفتی ایران تاکنون بارها بر این موضوع تاکید کردهاند.
برخی منابع تخمین میزنند در طرح «فریز نفتی» سهم دو میلیون و ۹۳۰ هزار بشکه در روز برای صادرکنندگان در نظر گرفته خواهد شد.
به احتمال زیاد اما دست یافتن به سهم چهار میلیون بشکه از بازار صادرات نفت برای تهران به دلیل نداشتن سرمایهگذاری و همچنین فناوری ارتقاء و توسعه میادین نفتی کار دشواری خواهد بود.
کارشناس نفتی مرکز تحقیقات تامسون رویترز میگوید: « ایران در بلندمدت ظرفیت منابع بالقوهای برای رشد تولید اصلی خود خواهد داشت… این رشد اما به صورت جدی به افزایش سرمایهگذاری از جمله سرمایهگذاری خارجی وابسته است که با توجه به قیمت جهانی نفت٬ در آینده نزدیک تحقق آن بسیار دشوار خواهد بود».