ماموران سپاه پاسداران روز دوشنبه ۱۱ ژوییه پنج شناور به تنگه هرمز اعزام کردند تا بر عبور ناو جنگی «نیواورلئان» ایالات متحده آمریکا که این بار میزبان فرمانده ارتش آمریکا بود نظارت کنند. این شناورها چنان به ناوهای آمریکائی نزدیک شدند که در فاصله ۵۰۰ متری آن قرار داشتند.
ژنرال جوزف وتل فرمانده ستاد فرماندهی ایالات متحده آمریکا در خاورمیانه پس از آن در عرشه ناو و در جمع خبرنگاران با اشاره به حساسیت موضوع گفت «نیروهای آمریکائی زمان بسیار محدودی دارند تا تصمیم بگیرند آیا حضور کشتیهای سپاه ممکن است تهدیدآمیز باشد یا خیر».
حساسیتها نسبت به عبور ناوهای آمریکایی در آبهای خلیج فارس پس از آنکه در ماه ژانویه سال جاری٬ سپاه پاسداران ۱۰ ملوان آمریکایی سوار بر دو قایق را که به اشتباه وارد آبهای ایران شده بودند بازداشت کرد٬ افزایش یافته است.
ایران این ملوانها را در کمتر از ۱۶ ساعت آزاد کرد اما آمریکا تا کنون دو افسر نیروی دریایی خود را در ارتباط با این اتفاق از کار برکنار کرده است.
نیروی دریایی آمریکا همچنین با اعلام اینکه ملوانان در زمان بازداشت «بیش از حد» اطلاعات دادهاند گفته هشت نفر از آنها توبیخ میشوند.
به گزارش خبرگزاری رویترز٬ پنج شناور ایرانی که به ناوهای آمریکائی نزدیک شدهاند شامل ۴ قایق موتوری سریعالسیر بودند که سه قایق مجهز به نصب مسلسل بودند و یک شناور نیز حامل موشک بود.
وتل پس از این اتفاق گفت: «در این فضای محدود احتمال اشتباه محاسباتی بسیار بالاست».
بر اساس گزارشها٬ شناور ایرانی که مجهز به موشک بوده هنگام عبور ناوهای آمریکائی٬ موتورهای خود را خاموش کرده و شاهد عبور آنها بوده است.
فرمانده ستاد فرماندهی ایالات متحده آمریکا گفته در ۹۰ درصد موارد زمانی که ناوهای آمریکائی از تنگه هرمز و مرزهای آبی ایران عبور میکنند با رفتار و برخوردهای حرفهای روبر میشوند.
به گفته ژنرال جوزف وتل٬ ناوهای آمریکائی به طور متوسط سالانه ۲۵۰ بار از تنگه هرمز عبور میکنند.
وتل اضافه کرد که حدود ۱۰ درصد از رفتارها نیز «ناامن» و «غیر حرفهای» هستند.
فرمانده ستاد فرماندهی ایالات متحده آمریکا تاکید میکند: «ما همیشه زمان زیادی برای تصمیمگیری نداریم و آنچه احتمالا در اینجا فرا گرفتهایم این است که دقایق تعیینکننده هستند».
خلیح فارس «حیات خلوت» ایران
کارشناسان میگویند ایران خلیج فارس را به عنوان «حیات خلوت» خود میبیند و منافع مشروعی برای گسترش نفوذ خود در آن متصور است. ایران معتقد است کشورهای منطقه باید خود امنیت جمعی خود را بدون اتکاء به نیروهای خارجی تامین کنند. بر همین اساس٬ تهران از قدرت دریایی خود در خلیج فارس برای نشان دادن اینکه تحت تاثیر حضور ناوهای آمریکائی قرار ندارد استفاده میکند.
اما در سالهای ۲۰۰۸ و ۲۰۱۰ همین عملکرد ایران انتقادهایی را برانگیخت و رژیم این کشور متهم به بیثبات کردن منطقه شد. تهران تهدید کرد در صورت هرگونه حملهای به سایتهای هستهای ایران، با بستن تنگه هرمز مانع عبور کشتیهای نفتی میشود. این تنگه یکی از بزرگترین کانالهای عبور کشتیهای نفتی در جهان محسوب میشود.
ایالات متحده آمریکا به شدت نگران رفتار ایران در آبهای خلیج فاری به ویژه تنگه هرمز است و این نگرانیها با وجود توافق هستهای بین ایران و غرب ادامه دارد.
وتل میگوید: «توافق هستهای به طور قطع یک تهدید بسیار مهم را رفع کرده است… اما فعالیتهای دیگر ایران در منطقه تغییری نکرده است».
رویترز به نقل از کریم سجادپور کارشناس ایرانی در بنیاد کارنگی برای صلح بینالمللی مینویسد که «هیچ نشانهای از تغییر فرهنگی در نگاه سپاه پاسداران مبنی بر اینکه آمریکا را تهدیدی ذاتی میبینند٬ مشاهده نشده است».
سجادپور اضافه میکند: «آیتالله خامنهای٬ فرمانده کل قوا و سپاه پاسداران به طور منظم آن دسته از مقامهای ایرانی که با آمریکا ضدیت میکنند را ستایش میکند و در مقابل مقامهایی که از همکاری با ایالات متحده آمریکا میگویند تقبیح میکند».
او تاکید میکند: «من پس از توافق هستهای هیچ نشانهای ندیدهام که این فرهنگ سیستماتیک تغییری کرده باشد».
فرمانده ستاد فرماندهی ایالات متحده آمریکا در خاورمیانه میگوید که ایران نیاز دارد بداند که برای رفتارش و تهدید تحقیرآمیز ملوانان آمریکائی مسئول است.