از وزارت امور خارجه به کاخ ریاست جمهوری:
فرانک والتر اشتاین مایر رییس جمهوری جدید آلمان

(+عکس) امروز یک‌شنبه ۱۲ فوریه ۲۰۱۷ فرانک والتر اشتاین‌مایر به عنوان رییس جمهوری جدید آلمان انتخاب شد.

اشتاین‌مایر، ۶۱ ساله، که تا قبل از وزارت امور خارجه از وی به عنوان «مرد در سایه»ی سیاست دولت سوسیال دمکرات گرهارد شرودر نام برده می‌شد، از شخصیت‌های حزب سوسیال دمکرات آلمان است که در دو دوره‌ی دولت اول و سوم آنگلا مرکل (حزب دمکرات مسیحی) تا آغاز سال ۲۰۱۷ وزیر امور خارجه‌ی آلمان بود.

وقتی یوآخیم گاک (۷۷ ساله) که دوره پنج‌ساله‌ی ریاست جمهوری وی در نیمه ماه مارس به پایان می‌رسد اعلام کرد که برای دور دوم نامزد نخواهد شد، فرانک والتر اشتاین‌مایر نخستین سیاستمداری بود که به عنوان جانشین وی توجه را به خود جلب کرد. اشتاین‌مایر خیلی زود این پیشنهاد را پذیرفت و جای خود را در وزارت امور خارجه به زیگمار گابریل رهبر حزب سوسیال دمکرات سپرد تا بتواند در انتخابات ریاست جمهوری آلمان فدرال شرکت کند.

نامزدهایی که از سوی احزاب دیگر برای مقام ریاست جمهوری معرفی شدند در قد و قواره‌ای نبودند که بتوانند با او رقابت کنند و انتخاب وی به این مقام بدون مشکل در مجمع عمومی فدرال صورت گرفت.

مجمع عمومی فدرال رییس جمهوری را انتخاب می‌کند

رییس جمهوری در آلمان توسط رأی مستقیم مردم انتخاب نمی‌شود بلکه اعضای مجمع عمومی آلمان فدرال وی را بر می‌گزینند. اعضای این مجمع عبارتند از تمامی نمایندگان پارلمان آلمان به اضافه‌ی به  همان تعداد، نمایندگانی که هر کدام از ایالت‌ها بنا بر تعداد جمعیت خود به این مجمع معرفی می‌کنند. این نمایندگان از سوی مجالس ایالتی گزینش می‌شوند و  الزاما نماینده مجلس یا سیاستمدار نیستند بلکه از عرصه‌های مختلف فرهنگ و هنر و ورزش و… می‌آیند؛ برای نمونه، یوآخیم لوو مربی تیم ملی آلمان امروز با رأی خود در این مجمع حضور داشت.

مجمع عمومی فدرال بزرگ‌ترین نهاد تصمیم‌گیرنده در آلمان است که تنها وظیفه‌اش انتخاب ریاست جمهوری است. امسال ۱۲۶۰ نماینده در مجمع عمومی که نیمی از آنها نماینده پارلمان و نیمی دیگر شخصیت‌های فرهنگی و اجتماعی هستند، به پنج نامزد مقام ریاست جمهوری رأی دادند که نهایتا فرانک والتر اشتاین‌مایر برای پنج سال آینده به ریاست جمهوری آلمان برگزیده شد.

معرفی نامزدها

نامزدهای ریاست جمهوری را نیز احزاب و اعضای مجمع عمومی معرفی و با رأی مخفی خود وی را انتخاب می‌کنند. از نظر قانونی، هر عضو این مجمع می‌تواند هر تبعه‌ی آلمانی ۴۰ سال به بالا را در صورتی که او نیز موافقت خود را به طور کتبی اعلام کرده باشد به عنوان نامزد اعلام کند. دو حزب دمکرات مسیحی و سوسیال دمکرات تصمیم گرفتند اشتاین‌مایر را به عنوان نامزد مشترک خود معرفی کنند. اگر در اولین دور رأی‌گیری هیچ کدام از  نامزدها اکثریت قاطع یعنی نصف بعلاوه یک (۶۳۱) رأی را به دست نیاورند، انتخابات در همان نشست به دور دوم و سوم می‌رسد تا سرانجام یکی از نامزدها با اکثریت نسبی انتخاب شود.

وظایف رییس جمهوری

هر رییس جمهوری فقط دو دوره می‌تواند انتخاب شود. مقام ریاست جمهوری در آلمان یک مقام تشریفاتی است که به عنوان رییس کشور، نماد آلمان در سیاست داخلی و خارجی است و وظایف عملی وی به انعقاد قراردادهای سیاسی در زمینه حاکمیت ملی، بررسی قوانین و امضای آنها، انتصاب و خلع قضات و مقامات عالی‌رتبه اداری و نظامی و تأثیرگذاری بر تشکیل دولت‌ها خلاصه می‌شود. البته همه اینها بر اساس مشورت و نقش و تأثیر احزاب و سیاستمداران صورت می‌گیرد. به این معنی، رییس جمهوری در آلمان اختیارات سیاسی متکی به خود ندارد بلکه بر اساس قانون اساسی آلمان، رییس جمهوری می‌بایست نماد تعادل و تفاهم سیاسی و معیارهای اخلاقی باشد. این تجربه‌ای است که آلمانی‌ها پس از جمهوری وایمار که حزب ناسیونال سوسیالیست را به رهبری هیتلر به قدرت رساند، کاملا آگاهانه در قانون اساسی خود جای داده‌اند تا هرگز هیچ فردی در دستگاه قدرت، از جمله رییس جمهوری، چنان اختیارات گسترده‌ای نداشته باشد که بتواند راه به قدرت رسیدن افراد و احزاب سلطه‌جو را بگشاید. در دهه‌ی ۳۰ میلادی، پل فن هیندنبورگ رییس جمهوری وقت آلمان بر اساس اختیارات گسترده‌اش، آدولف هیتلر را در ۳۰ ژانویه ۱۹۳۳ به صدراعظمی آلمان منصوب و راه را برای حکومت بی‌چون و چرا و خونبار حزب ناسیونال سوسیالیست هموار کرد.

رییس جمهوری در آلمان اختیارات دیگری هم دارد که هیچ‌ کدام بر تصمیمات شخصی وی متکی نیست بلکه از سوی دولت و یا پارلمان پیشنهاد و یا پیگیری می‌شود (مانند انحلال مجلس و یا تشکیل دولت و معرفی صدراعظم و انتخابات‌ زودهنگام و…).

مسوولیت در دوران توفانی

فرانک والتر اشتاین‌مایر در ۱۲ فوریه ۲۰۱۷ با اکثریت قاطع ۷۵درصدی (۹۳۱ رأی از ۱۲۶۰) در نخستین دور رأی‌گیری به ریاست جمهوری آلمان برگزیده شد. یوآخیم گاک در سال ۲۰۱۲ با ۹۹۱ رأی از ۱۲۲۸ رأی به ریاست جمهوری انتخاب شده بود.

در انتخابات ۱۲ فوریه، نامزد حزب چپ‌ها ۱۲۸ رأی، نامزد حزب راست‌گرای «آلترناتیو برای آلمان» ۴۲ رأی، نامزد چند حزب کوچک روی هم ۲۵ رأی و نامزد حزب دزدان دریایی ۱۰ رأی آوردند.

اشتاین‌مایر در سخنان کوتاهی پس از انتخاب خود به عنوان دوازدهمین رییس جمهوری آلمان فدرال گفت که تلاش می‌کند تا اعتماد را فراتر از مرزهای حزبی در این کشور گسترش دهد. وی افزود، در دورانی که به شدت توفانی به نظر می‌رسد، همه چیز به «بنیه‌ی مستحکم جامعه» باز می‌گردد آن هم در حالی که جهان به آلمان به عنوان یک «تکیه‌گاه امید» می‌نگرد. وی گفت: «وقتی شالوده‌ها در جای دیگری به لرزه در می‌آید، ما باید مستحکم‌تر از پیش به دفاع از این شالوده‌ها برخیزیم.» اشتاین‌مایر در پایان افزود: «بیایید شجاع باشیم. در این صورت هیچ هراسی از آینده ندارم.»

برخی از نمایندگان مجالس ایالتی در مجمع عمومی فدرال: