سال تحصلیی دانشگاههای ایران روز شنبه، ۱۵ مهرماه، در حالی آغاز شد که وزرات علوم و فنآوری بی وزیر مانده و روحانی هنوز وزیر پیشنهادی خود برای این وزارتخانه را معرفی نکرده است.
حسن روحانی روز شنبه در مراسم آغاز سال تحصیلی دانشگاهها و مراکز پژوهشی و فناوری سخنرانی کرد که البته سخنرانی بیش از آنکه به دانش و دانشگاه و پژوهش ارتباط داشته باشد انگار فرصتی بود تا روحانی کمی درباره مخالفانش حرف بزند و از آنها گلایه کند و کمی هم به خط و نشان کشیدن برجامی بپردازد.
حسن روحانی درباره برجام گفت: «ما در مذاکرات هستهای و در توافق برجام به مواردی و منافعی رسیدیم که غیرقابل بازگشت است. هیچکس نمیتواند آن را برگرداند. نه ترامپ بلکه ده ترامپ دیگر هم نمیتوانند. در مذاکرات هستهای ما قدرت سیاسیمان را برای جهان روشن کردیم. دیپلماتهای ما آنقدر قوی هستند که با شش قدرت جهانی حرف بزنند و به توافق برسند و توافقی که الان آن طرف میگوید من فریب خوردم. ترامپ میگوید سر ما کلاه رفته و ایرانیها سر ما کلاه گذاشتند. البته این هم درست نیست. مبنای ما مذاکره برد- برد بود. ما به عنوان توانمند سیاسی با قدرت ظاهر شدیم. نشان دادیم ما تنها در جنگ قوی نیستیم در صلح هم قوی هستیم. تنها در اقتصاد قوی نیستیم در سیاست هم قوی هستیم ما اتحاد جهانی علیه ایران را شکستیم.»
در روزهای آینده دونالد ترامپ نظر خود درباره برجام را به کنگره ارائه خواهد داد و بر اساس پیشبینی بسیاری از خبرگزاریها و تحلیلگران او اعلام خواهد کرد جمهوری اسلامی به برجام پایبند نبوده است. با توجه به این موضوع به نظر میرسد حسن روحانی احساس خطر کرده است و میداند اگر ترامپ علیه ایران نظر بدهد جریان اصولگرا و منتقدان برجام به روحانی و تیم مذاکره کنندهای که به آن افتخار میکند حملات سنگینی خواهند کرد، در نتیجه او دوباره به آغوش اصلاحطلبان بازگشته است تا حمایت آنها را در روزهای آینده داشته باشد.
او در سخنان خود به مناسبت بازگشایی دانشگاهها و آغاز سال تحصیلی ۹۶ – ۹۷ در سخنانی که هیچ ارتباطی به دانشگاه و سال تحصیلی و دانشجویان نداشت بدون آنکه نامی از محمد خاتمی، رییس دو دوره قوه مجریه جمهوری اسلامی از سال ۷۶ تا ۸۴ بیاورد گفت: «هر کس در انتخابات شرکت کرده است باید تشویق شود اما یک جناح جایزه میگیرد و یک جناح دیگر تنبیه میشود. این میشود اعتماد عمومی؟حالا شاید یک عدهای بیکارند و میخواهند شغلی داشته باشند. اگر کسی تَکرار کند که مردم بیایند پای صندوق باید تنبیه شود؟ چند بار باید تجربه کنید؟ بگذارید یک رقابت سالم در جامعه ما باشد در همه چیز انحصار خطرناک است. همه را تشویق به نقد کنیم.»
روحانی در بخش دیگری از سخنانش گفت: «یک جناحی از اول انقلاب دیوارش کوتاه ساخته شده است. نمیدانم جریان چه بوده است. اگر کسی خیلی هم تاثیرگذار باشد مثلا برای تشویق مردم تکرار کند که بیایند پای صندوق. باید ببینیم چه کسی را تنبیه کنیم چه کسی را تشویق. باید این مسیر را رها کنیم. چند بار باید تجربه کنید؟ یک بار تجربه کردید در ۹۲ دوباره در ۹۴ دوباره در ۹۶؛ باید از تجربه استفاده کرد. بگذارید یک رقابت آزاد در جامعه باشد. در اقتصاد و علم انحصار خطرناک است؛ در مدیریت انحصار خطرناک است؛ آزاد بگذارید. رقابت باید آزاد باشد. برای نقد و مشارکت همه را تشویق کنید. هرکه نقد میکند را تشویق کنید.»
او در حالی مانند زمان پیش از انتخابات تلاش کرده سخنانی باب میل اصلاحطلبان زده و توجه آنها را به سوی خود جلب کند تا در صورت بروز بحران داخلی بر سر برجام، اصلاح طلبان را در رکاب دفاع از خود داشته باشد، که از سوی دیگر در زمان چینش کابینه اساسا اصلاحطلبان را نادیده گرفت و حسام الدین آشنا، چهره امنیتی نزدیک به روحانی، برای محکمکاری به مرزبندی شفاف میان دولت روحانی و اصلاحطلبان پرداخت.
جالب آنکه روحانی آنقدر نگران وضعیت برجام و تصمیم ترامپ در مورد برجام است که یادش رفت در سخنرانی بازگشایی دانشگاهها، وضعیت وزیر علوم و فنآوری را مشخص کرده یا دست کم در مورد آن هم چیزی بگوید. این در حالیست که روز چهارشنبه، ۱۲ مهرماه، صدای مجلس شورای اسلامی هم در مورد معرفی نشدن وزیر علوم در آمد و داریوش اسماعیلی، نماینده خرامه، سروستان، کوار، که خود نیز استاد زمینشناسی دانشگاه تهران است، در تذکری به رئیس جمهور خواستار معرفی وزیر علوم در اسرع وقت شد و گفت: «دانشگاهها آغاز به کار کردهاند، اما هنوز دولت وزیر علوم را معرفی نکرده است.»