در شرایطی که معمولا از ابتدای زمستان هر سال رایزنیها و نشستها در شورای عالی کار برای تعیین حداقل میزان دستمزد سال آینده آغاز میشود اما فعالان کارگری از نیمه بهار سال جاری تلاش داشتند حداقل میزان دستمزد سال ۹۷ را ترمیم کنند؛ تلاشی که تا کنون بینتیجه مانده و وضعیت دستمزد توافقی کارگران همچنان با ابهام روبروست.
از ابتدای سال ۹۷ و با افزایش چشمگیر نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی، قیمت کالاها و خدمات به شدت افزایش یافت و بحران معیشت برای اقشار کمدرآمد تشدید شد. این موضوع موجب شد کارگران خواهان بازنگری در میزان حداقل دستمزد سال ۹۷ و افزایش توافقی این مبلغ در شورای عالی کار شوند. اکنون با گذشت چند ماه از این درخواست و در شرایطی که کارگران معتقدند قدرت خرید آنها با کاهش ۷۲درصدی روبرو شده، این روزها جلسات کمیته مزد به دنبال «ترمیم قدرت خرید» کارگران است.
فعالان کارگری معتقدند دستمزد فعلی کارگران تنها ۲۸درصد هزینههای زندگی را پوشش میدهد. در چنین شرایطی اما دولت و کارفرمایان با وقتکشی حاضر به برگزاری جلسه شورای عالی کار و «ترمیم دستمزد ۹۷» نیستند و از سوی دیگر به دلیل اینکه دولت حاضر به بررسی دستمزدهای معوقه کارگران نشده است، نمایندگان کارگران میگویند تا تعیین تکلیف دستمزدهای معوقهی ۹۷، در جلسه شورای عالی کار برای تعیین دستمزد ۹۸ حضور نخواهند یافت.
در همین رابطه علیاکبر سیارمه مشاور کانون عالی انجمنهای صنفی کارگران به خبرگزاری ایسنا گفته است که «بر اساس ماده ۴۱ قانون کار همه ساله باید حداقل دستمزد کارگران را بر اساس نرخ تورم اعلامی و سبد معیشت خانوار تعیین کنیم و از این جهت تعیین حداقل دستمزد طی سالهای گذشته یک بار در سال بوده است، ولی برای بازنگری و تغییر مجدد مزد هیچ منع قانونی نداریم و چنانچه به این نتیجه برسیم که مزد کارگران به دلیل شرایط روز نیازمند تغییر است، این کار باید در شورای عالی کار اتفاق بیفتد.»
این در حالیست که با توجه به اعتراضات کارگران در شهرهای مختلف ایران و تظاهرات چندین روزه کارگران گروه ملی فولاد اهواز زو مجتمع کشت و صنعت نیشکر هفت تپه بسیاری معتقدند جبران فاصله دستمزد و هزینه سبد معیشت، مهمترین آزمون وزارت کار در جلب رضایت جامعه کارگری کشور است.
میزان دستمزد کارگران در شرایطی به یک بحران برای حدود ۱۴ میلیون کارگر در ایران تبدیل شده که حتی عیدی سال ۹۸ که باید در اسفندماه سال جاری پرداخت شود نیز این روزها به دغدغه بسیاری از آنها تبدیل شده و مطمئن نیستند در شرایط رکود کنونی و نبود نقدینگی در اکثر واحدهای تولیدی و صنعتی آیا کارفرمایان قادر خواهند بود این مبلغ را اصلا به آنها بپردازند یا نه؟
توجه به حقوق و مزایای سال ۹۷کارگران جزئیات حقوق و عیدی سال ۹۸کارگران به شرح زیر است. حداقل عیدی کارگران ۲میلیون و ۲۲۸ هزار تومان و حداکثر عیدی کارگران ۳میلیون و ۳۴۲ هزار تومان برای سال ۹۸ خواهد بود. پرداخت عیدی کارگران اجباری است.
در قوانین تأکید شده است که «تمامی کارگاههای مشمول قانون کار موظف به پرداخت عیدی و سنوات به هر یک از کارگران خود می باشند، که مبنای محاسبه آن یک سال کار معادل شصت روز آخرین مزد، بعنوان عیدی و پاداش میباشد، و مبلغ پرداختی از این بابت به هر یک از کارکنان نبایستی از معادل نود روز حداقل مزد روزانه قانونی تجاوز کند.»
همچنین مبلغ پرداختی به کارکنانی که کمتر از یک سال کار کردهاند باید به مأخذ ۶۰ روز مزد و به نسبت ایام کارکرد در سال محاسبه گردد، و مبلغ پرداختی از این بابت برای هر ماه نباید از یک دوازدهم سقف تعیین شده تجاوز نماید.
حداقل عیدی کارگران دو برابر حداقل حقوق پایه و حداکثر عیدی به شرطی که از مصوبه قانون کار بیشتر نشود، سه برابر پایه حقوق خواهد بود.