محمدحسن خلخالی- بعد از تعلیق موقت (تلویزیون الحره) به دلیل پخش مستندی پیرامون فساد نهادهای مذهبی در عراق شاید بعضی از شدت عکسالعمل مقامات مذهبی شگفتزده شدند.
با اینکه این بنده در صدد تایید و یا رد این گزارش نیستم لیکن بجاست که گفته شود تا وقتی که صحبت فساد مالی نهاد مذهبی و مرجعیت مخاطبیناش جمعیت خمسدهنده نیستند، آقایان علما نسبت به این انتقادات واهمهای ندارند ، اما وای به حال آنهایی که اگر این انتقادات به گوش جمعیت فاقد رشد خمسدهنده برسد، آنگاه شمشیر از رو بسته و به هلاک حرث و نسل سعی خواهند کرد. از آنجا که این کانال بینندگان زیادی داشته آنهم احتمالاً از جماعت خمسدهنده و لذا عکسالعمل شدید دستگاه مرجعیت قابل فهم است.
امام علی برای مخالفانش آزادی بیان و حق نقد را محترم میشمرد، ابن الکواء در مسجد علی و هنگامیکه امام به نماز مشغول بود و به قصد تشویش در نماز امام این آیه را خواند: «و قطعا به تو و به کسانى که پیش از تو بودند وحى شده است اگر شرک ورزى حتما کردارت تباه و مسلما از زیانکاران خواهى شد»، امام علی مانع صحبت او نشد و شکم او را پاره نکرد، و یا مانند حجاج بن یوسف سقفی شخصی را تنها به دلیل گفتن «الله اکبر» که آن را نشانه اعتراض به خود تلقی کرد نکشت، و کجاست امام ببیند که بعضی از مراجع سیاست بستن دهانها و خفه کردن صداها که روش معاویه بوده است را در پیش گرفتهاند، وقتی شخصی در جریانی به پیامبر گفت: نمیبینم عدالت را برقرار کردی، ایشان در جواب فرمودند: اگر من عدالت نکنم پس چه کسی عدالت خواهد کرد.
این نوع مراجع که مانع حسابرسی به اموال در دستشان هستند چه بسا مشمول این آیه کریمه هستند که: «اى کسانى که ایمان آوردهاید بسیارى از دانشمندان یهود و راهبان اموال مردم را به ناروا میخورند و [آنان را] از راه خدا باز میدارند و کسانى که زر و سیم را گنجینه میکنند و آن را در راه خدا هزینه نمیکنند ایشان را از عذابى دردناک خبر ده.»
فساد مالی در نهاد مرجعیت همچون سرطانی لاعلاج ریشه دوانده است، اموال عمومی و شرعی جهت منافع شخصی صرف میشود.
در مقالهای مستقل، اینجانب مدتی است در صدد هستم که شمهای از مشکلات بعثههای حج بعضی از مراجع را مورد بررسی قرار دهم ولکن عجالتاً مواردی از سوء استفادههای مالی در بعثهها را خدمت خوانندگان عرض میکنم.
شنیده شده است که عده زیادی از مومنین جهت حج نیابتی مبالغی تا ۵۰۰۰ دلار به دفتر آیتالله سیستانی میدهند و متصدی دفتر ایشان بجای اینکه افراد محتاج را برای نیابت استخدام کند آن مبالغ را به آشنایان داده که با حضورشان بعثه حج ایشان پرجمعیت کرده تا بدینوسیله مرجعیت آقای سیستانی ترویج شود.
مورد دیگر از عمل ناشایست بعثه آقای سیستانی دادن مبلغ دراهم معدوده به حجاج معممین است، اولاً اینکه این طلبهها بیایند دفتر ایشان با گردن کج به صف ایستاده مبلغی را بگیرند اسائه به عزت و آبروی مومن است، هر چند طلبهها از محرومترین اقشار جامعه هستند ولکن بدینوسیله نباید مورد سوء استفاده ترویج مرجعیت قرار گیرند، کما اینکه مساوات در عطا نیز مراعات نمیشود، نورچشمان ۲۰۰۰ ریال سعودی، عدهای ۵۰۰ ریال و سواد اعظم معممین ۳۰۰ ریال استلام میکنند.
آقایان علما و وعاظ بالای منابر در نقد خلفا به دلیل تمییز در عطا گلو پاره میکنند و سیره بحق امام علی در عطا مساوی را گوشزد میکنند حال مدعیان نیابت از امام علی به سیرت ایشان پشت میکنند. امام علی به برادرش عقیل میگوید: «من و تو نسبت به بیتالمال مانند دو نفر از مسلمانان هستیم و من همچون پیامبر عطا را به مساوات دادم اگر مال شخصی خودم بود به مساوات میدادم چه برسد به مالی که از آن جداست. در کتاب خدا نظر کردم و برتری برای فرزندان اسماعیل بر فرزندان اسحاق ندیدم!»
نمونه دیگر در سوء استفاده مالی جهت منافع شخصی، نماینده مالی منتسب به مرجعیت در لندن است، شنیده شده است او که دسترسی به اموال شرعی و عمومیرا دارد به محتاجین از جنس مخالف در صورت قبول صیغه و ازدواج موقت مساعدت میکند. یعنی شرط مساعدت، احتیاج به اضافه در اختیار قرار دادن بضع است، والله ما سمعنا بهذا من آبائنا الأولین، وباالاخره وضعیت کنونی ما را امام علی اینگونه به تصویر میکشد: «زمانى بر مردم بیاید که به جا نماند در میان ایشان از قرآن مگر نشانهاى، و از اسلام مگر نامى. در آن زمان مسجدها از جهت ساختمان، آباد و از جهت رستگارى ویران است، ساکنان و آبادکنندگان آنها بدترین مردم روى زمیناند، از آنها فتنهها بر مىخیزد و در آنها معصیت لانه مىکند.»
آیا مراجع حاضرند به مردم اعلان کنند سالانه چقدر خمس و سایر و جوهات شرعیه استلام میکنند و چگونه این اموال را خرج میکنند؟ آیا دهندگان خمس حق اطلاع بر دخل و خرج وجوهات را دارند؟
مثلاً آیا جناب آقای شهرستانی (داماد و وکیل مطلق آیتالله سیستانی) حاضر است اعلام کند امسال در حج چقدر وجوهات از مومنین دریافت کرده است؟!
* محمدحسن خلخالی پژوهشگر امور حوزوی
نهـاد روحانیت شیعه نهـادى است فاسد ??