افزایش نارضایتی در میان پرسنل ارتش؛ دامن زدن بر مشکلات معیشتی با انحلال تیپ‌‌های کلاسیک

اخبار و گزارش‌های رسیده از ارتش حاکی از افزایش نارضایتی‌‌ها در میان بدنه نیروهاست.

افزون بر پایین بودن سطح حقوق و به حداقل رسیدن مزایا پرسنل ارتش با انبوهی از مشکلات در حوزه‌‌های مختلف روبرو هستند. گروهی زخم خورده از اختلاس‌‌های کلان و کلاهبرداری‌های امیران و دلالان در تعاونی‌‌های مسکن و گروهی دیگر چشم انتظار دریافت یک وام برای پر کردن یکی از چاله‌‌های زندگی.

همزمان نگرانی‌ها از «تغییر در ساختار سازمان‌های نیروی زمینی ارتش» یا همان «چابک‌سازی» و تبدیل تیپ‌‌های کلاسیک به تیپ‌های سیار متحرک و هجومی (واکنش سریع) رو با افزایش است.

شمار زیادی از پرسنل ارتش نگران‌‌ این تغییر ساختارند و به دلیل مطرح شده برای انجام آن مشکوک هستند. برخی می‌گویند طرح چابک‌سازی ارتش بهانه‌ای برای کوچک‌سازی و به حاشیه راندن آن است. اجرای این طرح همچنان ادامه دارد و به تدریج معایت و تهدیدات ناشی از آن خود را داخل ساختار نشان داده است و اکنون زمزمه‌‌هایی از «انحلال ارتش» به گوش می‌‌رسد.

با اجرای طرح تغییر ساختار در واحدهای نیروی زمینی تیپ‌‌های بزرگ و با استعداد صدها نیرو به یگان‌‌‌های کوچک‌تر تبدیل شدند و هر کدام‌شان با ساز و برگ و تجهیزات و ادوات سبک و سنگین به گوشه‌‌ای از کشور منتقل شدند.

تغییر ساختار نیروی زمینی مورد نظر خامنه‌‌ای

کیومرث حیدری فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران امرداد سال ۹۶ اعلام کرد که قرار است ۲۱ تیپ هجومی در ساختار نزاجا ایجاد شود. او تاکید کرد «تمامی یگان‌های نزاجا دچار تحول ساختاری شده‌اند که این تغییر رویکرد، بر اساس منویات مقام عظمای ولایت صورت گرفته است.»

تعدادی از یگان‌هایی که در سال‌های اخیر منحل شده یا در آستانه انحلال قرار دارند به شرح زیر هستند:

تیپ ۷۲ دوکوهه، تیپ ۳۷ زرهی شیراز، تیپ ۲۶۴ سلماس، تیپ۱۳۰ بجنورد، تیپ ۲۵۸ چهلدختر، تیپ ۳۱۶ همدان، تیپ ۱۲۱ تبریز، تیپ ۲۲۱ مراغه، تیپ ۳۶ میانه اکنون یا منحل شدند یا در آستانه انحلال قرار دارند.

تیپ‌‌هایی که تبدیل به یگان‌‌های بی‌سر و ته شده‌اند و اسم آن تیپ‌‌های هجومی و واکنش سریع گذاشته‌‌اند  سازمان و ساختار نیروی زمینی را به هم ریخته است. تیپ‌‌هایی که پیش از انقلاب بر اساس جغرافیای نواحی و تهدیدات احتمالی سازماندهی شده بودند و هر کدامشان ماموریت ویژه‌‌ای برای دفاع از تمامیت ارضی کشور داشتند اکنون فروپاشیدند.

این طرح با توجه به بنیه ارتش و محدودهای موجود یک توهم ذهنی- تخیلی بود تا یک راهبرد عملی. یکی از محورهای طرح «تبدیل تهدید بالقوه کویر به موهبت کویر» بود که طبق آن مقرر شد برخی یگان‎های ارتش آموزش رزم در کویر را ببینند تا اگر دشمن بخواهد از شرق و جنوب شرق کشور و شمال سواحل مکران (در جنوب شرقی سیستان و بلوچستان) تهدیدی ایجاد کند با آمایش سرزمینی یگان‌‎های مهاجم را به دل کویر بکشانند با آنها نبرد کنند! به اعتقاد خامنه‌‎ای و فرماندهان با اجرای این طرح در صورت حمله احتمالی دشمن میدان نبرد را ایران انتخاب می‎کند و آن هم کویر خواهد بود!

https://kayhan.london/1397/09/19/%D8%A7%D9%8F%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%82%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%91%D8%AD-%D8%AC%DB%8C%D8%A8-%D8%AE%D8%A7%D9%84

جابجایی یگان‌‌های نیروی زمینی به شدت به زندگی نیروهای ارتش صدمه زده‌‌ است. کمبود امکانات پادگانی از یک سو و کمبود امکانات در مناطقی که تیپ‌‌های جدید به آن منتقل شدند هزاران نفر پرسنل ارتش و خانوده‌های آنها را کلافه کرده است.

چهارشنبه ۲۰ آذر، حبیب‌‌الله سیاری معاون هماهنگ‌کننده ارتش به مجلس شورای اسلامی رفت تا گزارشی از اقدامات ارتش و وضعیت بودجه‌ی آن به نمایندگان ارائه کند.

او در این جلسه از بودجه پیش‌بینی‌شده این نیروی نظامی در سال ۹۹ انتقاد کرد و آن را «ناچیز» خواند و با بیان اینکه زیرساخت‌های ارتش متعلق به ۵۰ سال پیش است و نیاز به بازسازی دارد گفت که ارتش با مشکلات متعددی در حوزه نیروی انسانی و مسائل معیشتی روبروست و بودجه ۱۱ هزار و ۹۷۸ میلیارد تومانی برای سال ۹۹ کافی نیست.

سیاری به نمایندگان مجلس گفت ارتش در حال حاضر ۷۵ هزار نیروی انسانی کمبود دارد و بودجه مسائل عقیدتی و ورزشی‌ آن ناچیز است، بطوری که در حوزه مسائل عقیدتی، سرانه هر نفر در سال هفت‌هزار تومان است.

معاون هماهنگ‌کننده ارتش همچنین تاکید کرد «بودجه ما برای تأمین غذای نیروها به ازای هر فرد در ماه ۲۵۰ هزار تومان است و بطور کل با محدودیت‌هایی در این حوزه‌ها مواجه هستیم.»

واکنش‌ها به مشکلات معیشتی در بین نظامی‌‌ها هولناک است و آمار خودکشی و خودسوزی بین پرسنل و بازنشسته‌‌ها به شدت بالارفته است.

حتی شنیده شده عدم اعتماد جمهوری اسلامی به حدی است که قرارگاه ثارالله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که مسئولیت امنیت تهران را بر عهده دارد، سال گذشته با ابلاغ طرحی به ستاد کل ارتش و ستاد نیروی زمینی ارتش، قوانین سختگیرانه‌ای برای عبور مرور پرسنل ارتش در تهران به ویژه در اطراف جام جم و صداوسیمای جمهوری اسلامی (حتی بدون همراه داشتن ساز و برگ نظامی) وضع کند. طرحی که حتی با مخالفت امرای ارتش که از فیلترهای ستاد کل نیروهای مسلح به درجه سرتیپی رسیده‌اند، مواجه شد.

به نظر می‌رسد فارغ از عدم اعتماد جمهوری اسلامی به بدنه ارتش، کمبود منابع مالی برای تأمین هزینه نیرویی که استخوان‌بندی آن مورد تأیید جمهوری اسلامی نیست، از دلایل دیگر انحلال تیپ‌ها و تضعیف یگان‌های ارتش است. این کمبود بقدری است که حق مأموریت بسیاری از پرسنل کاهش پیدا کرده و در مواردی بطور کامل قطع شده و حتی پرسنلی که قرار است با انحلال تیپ‌ها به محل جدید خدمتی در سایر تیپ‌ها تقسیم شوند، برای تأمین هزینه سفر و انتقال محل سکونت خود با مشکل مواجه شده‌اند.

طی روزهای گذشته کانال تلگرامی «صدای ارتش ایران» که با بیش از بیست‌هزار عضو ارتشی، مدت‌هاست اخبار یگان‌ها و پرسنل ارتش را پوشش می‌دهد و تاکنون نیز با عملکرد خود حساسیت حفاظت اطلاعات سپاه و ارتش را برانگیخته است، از شعارنویسی پرسنل ارتش بر دیوارهای شهرک‌های نظامی و اسکناس‌ها خبر داده و عکس‌هایی از این اقدامات پرسنل ارتش منتشر کرده است. شعارهایی که هم نشانگر نارضایتی بدنه نیروهای ارتش از وضعیت معیشتی و هم بیانگر نارضایتی شدید نیروهای ارتش پس از انحلال تیپ‌ها و تضعیف یگان‌های ارتش است.