(+عکس، ویدئو) در پی آتشسوزی وسیع در منطقه حاشیهنشین جنگلوک چابهار محل زندگی ۷۰۰ خانوار، خانههای کپری ۳۰ خانوار سوخته و همگی چادرنشین شدهاند. عضو شورای شهر چابهار میگوید عزم جدی برای ساماندهی به وضعیت کپرنشینان جنگولک وجود ندارد.
یک هفته پیش برابر با پنجشنبه ۱۸ اردیبهشتماه آتش وسیعی در محله جنگلوک شهرستان چابهار با وسعت ۳.۵ هکتار به راه افتاد که کپرهای ۳۰ خانوار این منطقه حاشیهنشین را از در خود نابود و خاکستر کرد. این آتشسوزی در سکوت خبری رسانهها و دور از چشم مردم، در انبوه اخبار و رویدادهای روزمره ناپدید ماند تا اینکه طی روزهای اخیر، تصاویر و ویدئوهای دلخراش و غمانگیزی از این آتشسوزی در فضای مجازی منتشر شد.
حالا، اذهان عمومی متوجه محل زندگی کپرنشینان و آلونکنشینان جنگلوک شده که نه در حاشیهی شهر چابهار، بلکه در مرکز شهر چابهار و همجوار ساختمانهای نهادهای دولتی و اداری از جمله شرکت نفت قرار دارد.
تصاویر و ویدئوها نشان میدهند در بهت و حیرت ۷۰۰ خانوار کپرنشین این محله، چطور آتش بر جان کپرها و آلونکهای جنگلوک، افتاده و اندک داشتههای آنها را نیز خاکستر کرده است. این آتشسوزی باعث بیخانمان شدن بیش از ۱۷۰ نفر شامل پیر و جوان و زن و مرد و کودک شده است.
آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری چابهار درباره آتشسوزی اعلام کرد که پس از دریافت خبر آتشسوزی «سریعا نیروها به این منطقه اعزام و پس از حدود ۲ ساعت موفق به خاموش کردن آتش شدند.»
حاشیهنشینان جنگلوک بعد از سوختن کپرهایشان حالا در هوای شرجی بندر چابهار در چادرهای امدادی زندگی میکنند، مهمترین نیازشان وسایل خنککنندهی مناسب است.
https://www.instagram.com/p/CAHtUUlglOn/
به گزارش منابع داخلی اموال و اثاثیهی بیش از ۳۰ خانوار در آتش سوخته است. البته ویدئوها و تصاویر منتشر شده نشان میدهند، این کپرنشینان اموال و اثاثیهای هم به تعاریف مرسوم نداشتهاند و آنچه برایشان باقی مانده، شناسنامه، دفتر مشق، کتاب و زیلوی سوخته است.
آنگونه که «جمعیت هلال احمر» بندر چابهار گزارش کرده، آتش برخاسته دو ساعت شعلهور مانده و چون «خانهها» از کپر، چوب، کامپوزیت و یونولیت ساخته شده بودند، حریق به سرعت گسترده شده است.
رحمدل بامری فرماندار ویژه چابهار میگوید: «با یک بیاحتیاطی و آتش گرفتن یک گاز پیکنیکی در یکی از خانههای کپری جنگلوک، آتش سرایت میکند و ۲۰ کپر را میگیرد. خوشبختانه این آتشسوزی تلفات انسانی نداشته است. ۳۰ چادر موقت میان بحراندیدگان آتشسوزی توزیع شده تا فعلاً در آنها اسکان موقت پیدا کنند.»
وی درباره رسیدگی به اسکان این خانوارها گفته است: «مناطق حاشیهنشین چابهار در حال ساماندهی هستند. بنیاد مسکن مکلف شده ساماندهی کند و خانه بسازد، جنگلوک اما هنوز در طرح نیامده است. پیگیر هستیم طرح جنگلوک هم اجرا شود و افراد بتوانند در خانههای ایمن بدون کپر زندگی کنند.»
کپرنشینان جنگلوک اکنون در چادر مستقر هستند و چیزی که بیش از پیش آنان را آزار میدهد، هوای گرم، شرجی و غیرقابل تحمل است که بدون وسایل خنککننده بر مشکلاتشان افزوده است.
گفته میشود، کپرنشینان جنگلوک از حدود ۲۰ تا ۲۵ سال پیش در کپر و بدون امکانات رفاهی زندگی میکنند که ساماندهیاش دو سال است در دستور کار قرار گرفته. اما برخی، قدمت کپرنشینی این خانوادهها را ۴۰ سال ذکر کردهاند.
مردم این محله و حدود ۱۴ سکونتگاه غیررسمی با جمعیت حدود ۷۰ هزار نفر در شرایط سخت و بدون برق، بهداشت، مدرسه و سایر امکانات رفاهی زندگی میکنند. حالا وقوع این آتشسوزی و توجه افکار عمومی، مسئولان را واداشته تا به چادرهای موقت آنان برق برسانند.
سعید امیری مقدم عضو شورای شهر چابهار و رئیس شورای شهرستان چابهار در این رابطه گفته است: «اهالی جنگلوک بیش از دو دهه در منطقه ای زندگی می کنند که کاربری اداری دارد، اما به خاطر اینکه عزم و اراده جدی از طرف مسئولان استانی برای حل مشکل آنها و ساماندهی حاشیهنشینیشان وجود نداشته ، هنوز که هنوز است تکلیفشان مشخص نشده است! آنهم درحالی که در چابهار زمین زیاد است و واقعا با چند راهکار ساده، کپرنشینان این منطقه را هم می توانند به صورت رسمی اسکان بدهند.»
وی گفته است: «ما به عنوان شورا و رئیس شورای شهرستان فقط میتوانیم مطالبه کنیم، متاسفانه در شهرستانها، شوراها هرچه دادو فریاد می کنند صدایشان به جایی نمیرسد. چون ساماندهیشان به همکاری نهادهای مختلفی نیاز دارد که برای این موضوع دل نمیسوزانند.»
معینالدین سعیدی نماینده چابهار مجلس شورای اسلامی می گوید: «با کمال تاسف ما حتی وقتی در شورا بودیم هم نتوانستیم کاری برای ساماندهی این مردم بکنیم. چون نهادهای زیادی در این مسئله درگیر هستند و فقط بحث مدیریت شهری نیست. نهادهایی مثل بنیاد مسکن، شرکت بازآفرینی شهری، سازمان ملی زمین و مسکن و… باید پای کار بیایند. ما در همان زمان شورا جلسات متعددی در اینباره داشتیم اما تا وقتی که اراده جدی برای حل مشکل وجود نداشته باشد، کار به جایی نمیرسد. الان هم همه این نهادها باید هرچه سریعتر برای جنگلوک تعیین تکلیف کنند.»
با اینهمه، در حالی که کپرنشینان این منطقه حتی دیگر کپر هم ندارند، مقامات باز هم تنها وعده میدهند. عبدالباسط اسلامی سخنگوی شورای اسلامی شهر چابهار درباره ساماندهی و اسکان این خانوادهها وعده داد: «با پیگیری و با تخصیص اعتبار ظرف مدت ۶ الی ۷ ماه آینده بتوانیم اسکان دائم برای مردم آسیبدیده از آتشسوزی محله جنگلوک احداث کنیم.»
از سوی دیگر، بارها منابع خبری داخلی از تخریب کپرها توسط مأموران اداره مسکن و شهرسازی چابهار با همکاری نیروی انتظامی خبر دادهاند که با سوء استفاده از عدم حضور ساکنان در کپر، به محل سکونت آنان یورش برده و دست به تخریب میزنند. این اقدام اداره مسکن باعث درگیریهایی بین کپرنشینان و نیروی انتظامی هم میشود.
بر طبق آمار رسمی، سیستان و بلوچستان یکی از رکوردداران حاشیهنشینی در کشور است که تنها در ۴ شهر آن حدود یک میلیون حاشیهنشین وجود دارد. بیشترین آمار حاشیهنشینی در کشور مربوط به شهرهای این استان است که در فقر شهری، مشکلات مسکن، پسماند، عقبماندگی از نظام آموزشی و پایین بودن بهداشت گرفتار هستند.
چابهار با ۶۰ تا ۷۰ هزار نفر جمعیت حاشیهنشین رکورددار بالاترین نسبت حاشیهنشینی در کشور است طوری که از جمعیت ۱۲۰ هزار نفری شهر چابهار ۶۰ تا ۷۰هزار نفر یا به عبارتی بیش از نیمی از جمعیت در سکونتگاههای غیررسمی حاشیه شهرها زندگی میکنند.
باورکردنی نیست که ۱۴ منطقهی حاشیهای که لزوما در حاشیهی شهر هم نیستند، به سکونتگاه غیررسمی مردم بدل شده؛ مهمترین این مناطق «جَنگَلوک، کُمب، عُثمان آباد، رمین، میرآباد، مرادآباد، هوتآباد و نوکآباد» نام دارند و در میان اینها «کُمب» با حدود ۲۳هزار نفر جمعیت بزرگترین منطقه حاشیهنشین چابهار محسوب میشود.