بازار پوشاک ایران نیز که پیشتر با ورود حجم بالایی پوشاک قاچاق از ترکیه و دیگر کشورها با مشکلاتی روبرو بود، در ماه‌های گذشته به دلیل رکود تورمی شدید حاکم بر بازار در وضعیت بحرانی قرار گرفته است.
درآمدهای ناچیز و گرانی شدید سبب شده پوشاک از سبد مصرفی بسیاری از خانوارها حذف شود؛ بسیاری از افرادی که نیازمند خرید پوشاک هستند توان خرید لباس‌های نو را ندارند و در فروشگاه‌های «تاناکورای ایرانی» به دنبال خرید کالاهایی که با قیمت مناسب‌تر، نیاز آنها را رفع کنند هستند.
وبسایت «تجارت نیوز» در گزارشی به رونق کسب و کار فروشندگان لباس دست دوم پرداخته و نوشته است «راسته فروشندگان لباس دست دوم در خیابان آذربایجان تهران شلوغ‌تر از همیشه به نظر می‌آید و فروشندگان این راسته برخلاف سایر بازاری‌ها از وضعیت فروش‌شان رضایت دارند.»
در این گزارش آمده که استقبال مشتریان از لباس‌های دست دوم به حدی است که مغازه‌داران به استخدام نیروهای جدید روی آورده‌اند و با اینکه برخی از این مغازه‌ها سه یا چهار نفر نیروی کار دارند اما باز هم این تعداد پرسنل جوابگوی تقاضا در مغازه‌های تاناکورا نیست. برای همین است که روی شیشه‌های اغلب از این مغازه‌ها آگهی جذب نیرو دیده می‌شود: «به یک نفر فروشنده نیازمندیم»!
در بازار پوشاک دست دوم حتی مقنعه و مانتوی اداری هم بسیار خریدار دارد اما بیشترین فروش به پوشاک بچگانه مربوط است. کودکانِ در سن رشد به سرعت سایز عوض می‌کنند و خانواده‌هایی که با تورم کمرشکن موجود در ایران، همه‌ی تلاش‌شان تأمین هزینه خوراک و اجاره است، دیگر توان خرید لباس نو برای فرزندان‌شان را ندارند.
بخشی از لباس‌های دست دوم که به لباس «تاناکورا» معروف هستند از داخل کشور تأمین و بخش بیشتر آن از خارج از کشور وارد می‌شود. مقامات جمهوری اسلامی هنوز توضیح نداده‌اند که آیا پوشاک دست دوم، مانند بخش عمده‌ای از پوشاک نو خارجی موجود در بازار، به صورت قاچاق وارد می‌شود یا از گمرکات رسمی کشور!
آنطور که در گزارش‌ها آمده پوشاک دست دوم شامل برندهای گمنام آسیایی و حتی آمریکایی، فرانسوی، ایتالیایی و پرتغالی هستند که به صورت کیلویی وارد می‌شوند به همین دلیل در گونی‌ها ترکیبی از لباس‌های چند کشور وجود دارد.
بر خلاف رونقی که در بازار پوشاک دست دوم وجود دارد، تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک در ایران از رکودی عمیق در بازار خبر می‌دهند. مهدی رهبر از فعالان صنف پوشاک گفته است که به دلیل شیوع کرونا و گرانی کالاها، فروش پوشاک بین ۴۰ تا ۶۰ درصد کاهش یافته و صادرات پوشاک تقریبا به صفر رسیده است.
مهدی رهبر توضیح داده است: «در بخش کت و شلوار و لباس‌های رسمی که بیشتر برای عزا و عروسی استفاده می‌شود به دلیل شیوع کرونا شاهد کاهش ۶۰ درصدی تقاضا هستیم. اما این عدد در حوزه لباس‌های راحتی ۴۰ درصد است.»
این فعال صنفی بازار پوشاک افزوده است: «می‌توانم بگویم که صادرات این کالا به صفر رسیده است و تنها به کشورهایی همچون افغانستان، عراق و سوریه آن هم به صورت مبادلات مرزی صادرات داریم که البته نمی‌توان روی این نوع مبادلات نام صادرات را گذاشت چرا که بسیار جزئی بوده و با پول محلی انجام می‌شود.»
به گفته مهدی رهبر، نرخ مواد اولیه نسبت به دو سال پیش چهار برابر افزایش یافته و همچنین نرخ ماشین‌آلات تولید پوشاک نیز به دلیل نرخ ارز رشد چهار برابری داشته است. این دو موضوع توان تولیدکنندگان پوشاک را تضعیف کرده است. توان تولیدکننده پوشاک برای تهیه ماشین‌آلات، به روزآوری، تهیه قطعات یدکی و مواد اولیه و ضروری به یک چهارم رسیده است. سرمایه در گردش تولیدکنندگان مکفی نیست که بتوانند با ظرفیت دو سال پیش کار کنند. در نتیجه شاهد ریزش کارگر، ریزش تولید و کاهش سوددهی در حوزه تولید پوشاک هستیم.
در این میان کاهش ارزش ریال موجب شده پوشاک تولید ایران برای برخی کشورها جذاب شود. در روزهای گذشته و در حالی فروشندگان ایرانی از رکود عمیق بازار ابراز نگرانی می‌کردند، خبری درباره قاچاق عمده پوشاک ایران به عراق منتشر شد.
علی شریعتی عضو هیئت نمایندگان اتاق ایران با تأیید خبر قاچاق عمده پوشاک در کنار قاچاق محصولات کشاورزی و دارو به عراق گفته ریشه اصلی قاچاق کالا به خارج، یارانه‌هایی است که دولت به برخی محصولات و کالاها می‌دهد.
علی شریعتی معتقد است: «بخش زیادی از مسائل مربوط به قاچاق کالا به ارز چهارهزارو۲۰۰ تومانی باز‌می‌گردد؛ یارانه‌هایی که دولت می‌دهد، باعث می‌شود قاچاق فقط به عراق رخ ندهد. دو سال قبل هم اعلام کردم که داروخانه‌های مشهد فروشنده عرب دارند و ارزان‌ترین سوغاتی که می‌توان از ایران به عراق برد- صرف نظر از تسبیح و سوغات متبرکه دیگر- دارو است زیرا قیمت استامینوفن در عراق پنج برابر ایران است. این تفاوت قیمت، ناشی از تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی است.»
شریعتی معتقد است «در بررسی پدیده‌ها دنبال معلول‌ها نباید بود. در چابهار، زهک و خاش نان با تریلی به سمت افغانستان و نیمروز خارج می‌شود. تا سال گذشته دوستان کرد عراقی ما به ایران سفر می‌کردند. آنها مثل ما عوارض خروج نمی‌دهند، به همین دلیل به ایران می‌آمدند، غذا می‌خوردند و با خرید اقلام مورد نیاز منازلشان، به کشورشان باز می‌گشتند. در مریوان و مرز شلمچه هم شاهد خرید مرزنشین‌ها از بازارهای ایران بودیم.» او تأکید می‌کند این خریدها در مجموع رقم قابل توجهی نیست اما نشانه‌ای از بحرانی بود که باید مورد توجه قرار می‌گرفت.
