قطع ناگهانی و پی در پی برق در ایران از یکسو زندگی شهروندان را با مشکلات متعدد روبرو کرده و از سوی دیگر به تهدید جدی علیه صنایع مختلف در شرایط رکود تورمی تبدیل شده است.
در پی ادعای دولت مبنی بر کمبود برق، بیش از ۱۱ استان ایران بطور متناوب با قطع روبرو شدهاند. وزارت نیرو اقدام به ارائه برنامه قطع برق در برخی شهرها کرده اما برق شهرکهای صنعتی و کارخانهها در اکثر استانها بدون اطلاع قبلی و برای چند ساعت قطع میشود.
بیش از ۱۰ روز از آغاز قطع برق گسترده در ایران میگذرد و دولت نیز پاسخ روشنی درباره زمان حل بحران نمیدهد. اکنون فعالان صنعتی نسبت به مشکلاتی که قطع ناگهانی و نبود چند ساعته برق برای واحدهای صنعتی و تولیدی آنها ایجاد کرده هشدار میدهند.
تولیدکنندگان میگویند قطع برق از یکسو سبب کاهش تولید شده و احتمال بیکاری کارگران را افزایش میدهد و از سوی دیگر با قطع شدن برق مواد اولیه به ویژه در صنایع غذایی، پلیمری و پلاستیک که هنگام قطع برق در چرخه تولید قرار دارند از بین میرود. ماشینآلات و تجهیزات نیز با قطع برق دچار استهلاک شدید و و آسیبهای جدی میشوند.
یدالله صادقی رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران با اشاره به زیانهایی که «قطع مکرر برق» به واحدهای صنعتی این استان وارد کرده گفته است: «با قطعی برقِ صنایع، تهیه و تولید کالاهای مورد نیاز بازار با وقفه روبرو می شود و علاوه براین، قطعی های مکرر برق، منجر می شود که اشتغالزایی واحدهای تولیدی و صنعتی در معرض خطر، قرار بگیرد.»
به گفته یدالله صادقی یکی از مهمترین خسارتهای قطع مکرر برق آسیب به ماشینآلات واحدهای تولیدی و صنعتی است: «وقتی که تجهیزات و ماشینآلات واحدهای تولیدی و صنعتی به دلیل نوسانات برق دچار خرابی، شود ممکن است که قطعات و مواد اولیه، برای تعمیر آنها در دسترس نباشد و تعمیر آنها زمانبر باشد و این به خطوط تولید آسیب میرساند.»
آرمان خالقی عضو هیئت مدیره «خانه صنعت ایران» با اشاره به مشکلاتی که قطع برق برای صنایع غذایی به وجود میآورد گفته که «توجه به سلامت محصول و مواد اولیه مهمترین اصل در صنایع غذایی است که اتفاقاتی مانند قطعی برق میتواند تهدید جدی برای آن باشد.»
آرمان خالقی افزوده که «در ماده ۲۵ قانون بهبود کسب و کار آمده است هر زمان نیاز به قطعی برق یا هر منبع انرژی دیگری باشد باید از قبل به صنایع اطلاع داده شود، ضمن اینکه اولویت با حفظ تامین انرژی واحدهای تولیدی است. در آیین نامه اجرایی این قانون در سال ۹۵ نیز آمده است که هر تصمیمی برای قطعی منابع انرژی باید مدیریت شده و با نظر شورای تامین استان ها باشد. در نتیجه شرکتهای تأمین انرژی نسبت به مشترکان خود تعهدات قانونی دارند که باید آن را اجرا کنند و در صورت عدم اجرای تعهد پاسخگو باشند.»
عضو هیئت مدیره «خانه صنعت ایران» همچنین تأکید کرده «زیانی که قطع برق میتواند به تولید بزند تنها متوجه تولیدکنندگان نیست بلکه مصرفکنندگان و در نهایت اقتصاد کشور تاوان آن را میدهد.»
سعید پورآبادی رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان شمالی از دیگر فعالان صنفی در حوزه صنعت است که به قطع برق اعتراض کرده است: «قطع ناگهانی برق باعث سردرگمی تولیدکنندگان و بیکاری کارگران را در پی دارد.»
به گفته سعید پورآبادی «قطع ناگهانی برق زمانی درست زمانی رخ میدهد که کارخانهها فعال و کارگران با ماشینآلات مشغول کارند. قطعی ناگهانی برق موجب خسارت وآسیب دیدگی قطعات برقی وماشینآلات میشود.»
یکی از تولیدکنندگان فعال در شهرک صنعتی شهرستان نکا در استان مازندارن نیز از کاهش ۳۰ درصدی تولید طی دیماه امسال به علت قطع پیدرپی برق و گاز خبر داده و گفته است: «قطع مکرر و بدون برنامه برق موجب شده تا ماشین آلات و تجهیزات کارخانه هم با نوسان برق دچار فرسودگی زودرس شود و عمر این ماشینآلات و تجهیزات کاهش یابد.»
او توضیح داده که «ماشینآلات بیشتر واحدهای صنعتی که در زمره تجهیزات پر مصرف برق محسوب میشوند، نباید به یکباره از مدار خارج شوند و این کار با کاهش سرعت و در یک مدت زمان حداقل ۱۵ تا ۲۰ دقیقهای باید صورت گیرد ، ولی با قطع برق و توقف ناگهانی به نوعی شوک به این دستگاه های برقی وارد میشود که نتیجهاش فرسودگی سریع است.»
جواد باصری مدیرعامل شرکت خدماتی شهرک صنعتی شیراز نیز قطع برق را تیر خلاص بر پیکر تولید و صنعت در ایران خوانده و گفته که «جریان برق در حکم حیات و تنفس یک واحد صنعتی است. هر زمان که برق واحدهای مستقر در شهرک صنعتی شیراز بدون هماهنگی قبلی قطع میشود، بسیاری از شرکتهای فعال در تولید مواد غذایی و همچنین واحدهای تولیدکننده مواد پلاستیکی، پلیمری و لاستیکی دچار مشکل میشوند و مواد اولیه مصرفی آنها در خط تولید از بین میرود.»