با روی کار آمدن دولت بایدن اگرچه ظاهرا «بازگشت به برجام» تبدیل به موضع مشترک تهران و واشنگتن شده اما مقامات ارشد آمریکا و جمهوری اسلامی هرکدام با تصورات متفاوت از این بازگشت میگویند ابتدا دیگری باید تعهداتش را اجرا کند تا شرایط احیای برجام فراهم شود.
تجربه نشان میدهد که دموکراتها نه تنها از «معاملههای پنهانی» ابایی ندارند بلکه در آن مهارت نیز دارند؛ مهارتی که جمهوری اسلامی به شدن از آن استقبال میکند. رویهی مذاکرات اتمی که پیش از روی کار آمدن دولت روحانی در سال ۱۳۹۲ بطور پنهانی آغاز شده بود پس از آن نیز به همین ترتیب پیش رفت.
در جریان آن مذاکرات رژیم ایران و دولت اوباما توافق کردند که وزارت دادگستری ایالات متحده اتهامات و حکم بازداشت بینالمللی ۱۴ ایرانی فراری را که در دور زدن تحریمها و پولشویی به نفع رژیم ایران دخیل بودند متوقف کند. این زد و بند را تازه دو سال بعد از توافق اتمی پایگاه خبری «پولیتیکو» افشا کرد!
https://kayhan.london/1396/05/04/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4-%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D9%BE%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA%DB%8C%DA%A9%D9%88-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D9%BE%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%A7
اکنون همانها که در هتلهای اروپایی و محافلی دور از چشم خبرنگاران پشت میز مذاکره با نمایندگان ولی فقیه نشسته بودند، بار دیگر در آمریکا قدرت گرفتهاند با این تفاوت که شرایط کنونی ایران و منطقه نسبت به سال ۲۰۱۵ به شدت دگرگون شده است. با اینهمه زمزمههای زیادی از مذاکرات پنهانی میان مقامات رژیم ایران و تیم بایدن به گوش میرسد. از واکنشهای مقامات تهران نیز میشود فهمید که نه تنها پشت پرده گفتگوهایی در جریان است بلکه پیش از انتخابات سوم نوامبر ۲۰۲۰ نیز با وعده و وعیدهایی که مقامات جمهوری اسلامی میدادند، مشخص بود که در مراوده با دموکراتها وعدههایی به آنها داده شده است.
هرچند تا امروز دو سه مورد مقامات دولت بایدن از جمله جک سولیوان مشاور امنیت ملی او به لزوم مذاکره با تهران بر سر مسائل موشکی و منطقهای همزمان با گفتگو بر سر برجام اشاره کردهاند اما هنوز دولت بایدن روشن نکرده است چه خواستههایی از جمهوری اسلامی دارد و با توجه به سوابق بد رژیم ایران چه ضمانتهایی جهت اجرای تعهدات آتی برای تهران در نظر گرفته است.
محمدجواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی که به ترکیه سفر کرده دهم بهمن در حاشیه دیدار با چاووش اوغلو وزیر خارجه این کشور گفت «امیدهایی که اعضای دولت جدید آمریکا دارند و ادعا میکنند ایران به توافق هستهای بازگردد، نه منطقی است و نه هیچگاه عملی میشود.»
او تأکید کرده «امروز موضوعات دیگر نمیتوانند به توافقات اتمی اضافه شوند.» منظور ظریف مسائل مربوط به آزمایش موشکهای بالستیک و تأمین مالی تروریسم است. آنچه جمهوری اسلامی حاضر است در موردش مذاکره کند مبادلهی ایرانیان دوتابعیتی و افراد تبعهی اروپا و آمریکاست که آنها را در سالهای گذشته برای چنین معاملهای به گروگان گرفته و شاید کاستن از تهدیدات منطقهای آنهم فقط در حد توقف راکتپرانی به منافع آمریکا در عراق!
هرچند که سرویسهای امنیتی بینالمللی هشدار میدهند فاصله رژیم ایران برای دستیابی به بمب اتم به حدود سه ماه رسیده اما ظریف ادعا کرده است که «اقدامات ایران به معنی تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هستهای نیست و ما از نظر اعتقادی و استراتژیک سلاح هستهای را قبول نداریم و آن را باعث امنیت نمیدانیم.»
با اینهمه هیچکدام از مقامات رژیم ایران تا کنون نتوانستهاند این تناقض را توجیه کنند که اگر چنین است و جمهوری اسلامی به دنبال تسلیحات هستهای نیست پس چرا غرب را با برنامه اتمیاش تهدید میکند؟!
محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی پنجشنبه ۹ بهمنماه در جریان بازدید از سایت اتمی فردو گفت «در کمتر از یک ماه ۱۷ کیلوگرم غنیسازی ۲۰ درصد انجام شد.»
در اینجا نیز یک پرسش مطرح میشود که اگر غرب حاضر به معامله با جمهوری اسلامی نشود اورانیومهای غنیشده که میزان آن رو به افزایش است قرار است صرف چه شود؟!
عباس عراقچی معاون ظریف نیز سهشنبه هفتم بهمن در دیدار با شیخ احمدناصر المحمد الصباح وزیر خارجه کویت گفت «جمهوری اسلامی در هیچ موضوعی غیر از نحوه اجرای برجام با کشورهای ١+۵ صحبت نخواهد کرد و در مورد امنیت منطقه خلیج فارس تنها حاضر است با کشورهای منطقه و بدون هیچ دخالت خارجی گفتگو کند.»
تونی بلینکن هشتم بهمن در اولین کنفرانس مطبوعاتی خود به عنوان وزیر خارجه ایالات متحده اعلام کرد که آمریکا به دنبال راهکاری است که با همکاری متحدانش به «توافقی طولانیتر و قویتر» برسد. توافقی که به گفته وزیر خارجه آمریکا در آن به «برخی از موضوعات دیگر که عمیقاً در رابطه با رژیم ایران مسئلهساز بوده» نیز پرداخته شود.
رژیم ایران ادعا میکند که مطلقاً به مذاکره بر سر مسائل موشکی و منطقهای تن نخواهد داد و حتی مقامات ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به صراحت به آن مقاماتی که بخواهند بر سر مسائلی مذاکره کنند که علی خامنهای آنها را «ناموسی» میداند هشدار دادهاند.
امیرعلی حاجیزاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در یک سخنرانی به مناسبت سالگرد کشته شدن قاسم سلیمانی هشدار داد «توان موشکی قابل مذاکره نیست و غلط میکند کسی بخواهد در این زمین مذاکره کند. اجازه مذاکره درباره توان موشکی به هیچ مسئولی داده نمیشود و این خط قرمز است.»
بر اساس برهان خُلف از این سخنان میتوان نتیجه گرفت که هستند کسانی در بین مقامات که میل به مذاکره بر سر این قبیل مسائل را دارند! البته بعضی نظامیها در ایران میگویند موشکها پشتوانه مذاکرهاند به این معنا که شاید بشود در مورد «بُرد» آنها گفتگو کرد هرچند که خیلی از آنها این موضوع را نیز خط قرمز میدانند.
از سوی دیگر، آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل با تأکید به وجود پیچیدگیهای زیاد برای احیای برجام خواستار مذاکره ایران و آمریکا شده است با این حال خود او نیز میداند که تهدیدات رژیم ایران بجز تلاش برای دستیابی به سلاح اتمی شامل خرابکاری در منطقه و ارسال تسلیحات برای شبهنظامیان وابسته نیز میشود.
مجید تختروانچی نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل در ادعایی عجیب به روزنامه «یواسای تودی» گفته «پنجره بایدن برای بازگشت به برجام در حال بسته شدن است!»
درواقع تهران میخواهد چنین القا کند که دست بالا را در مذاکرات دارد چنانکه ظریف نیز میگوید آمریکا باید به برجام بازگردد و خسارات بدعهدی خود [یعنی خروج آمریکا از برجام] را جبران کند! در حالی که آنکه به برجام نیاز حیاتی دارد جمهوری اسلامی است و نه اروپا و آمریکا! از همین رو نیز با وجود اینکه اعلام کرده بودند برجام را «پاره» میکنند و «آتش» میزنند، اما دو سال از خارج شدن آمریکا از برجام گذشت و جمهوری اسلامی و رهبرش جرأت نکردند از آن خارج شوند!
هرچند از آرایش تیم سیاست خارجی دولت بایدن و پیشینهی آنها به نظر میرسد واشنگتن ممکن است امتیازاتی به تهران بدهد، اما با توجه به تجربهی ناکام دولت اوباما که با وجود برجام و آنهمه امتیازات قضائی و مالی که به تهران داد ولی جمهوری اسلامی چنان برنامه اتمی خود را حفظ کرد که توانست بلافاصله آن را احیا کند، و نیز نارضایتیهای شدید مردم ایران و همچنین تشدید فشار اروپا و اسرائیل و عربستان به کاخ سفید، بعید به نظر میرسد مذاکرات آنطور که جمهوری اسلامی تصور میکند، پیش برود.
علی خامنهای و سرداران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سالهای اخیر بارها هرگونه مذاکره با آمریکا را رد کردهاند و بعد از کشته شدن قاسم سلیمانی نیز شعار «انتقام سخت» میدادند. اما در حال حاضر در سکوت بسر میبرند و چشمانتظار تصمیمات غرب و در رأس آنها ایالات متحده آمریکا هستند.
مذاکره که هیچ هر کار دیگه هم خواهید کرد، حتی با رابرت …مالی بر سر کار. بقیه همش ناز و عشوه اخوند ی است.