گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از نقض تازه برجام توسط جمهوری اسلامی

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی جمعه ۹ آوریل (۲۰ فروردین) در گزارشی به اعضای خود از نقض بیشتر در تعهدات برجام توسط جمهوری اسلامی ایران خبر داد، که احتمالاً تنش‌ها بین تهران و قدرت‌های غربی را افزایش می‌دهد.

دو دیپلمات به رویترز گفته‌اند «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از گفتن اینکه ایران توافق را نقض کرده اجتناب می‌کند. در عین حال، در صورت نقض، فقط گزارش‌های موقت را به کشورهای عضو ارائه می‌کند. آنچه در این گزارش آمده یک نقض تازه است.»

این نقض مربوط به ذخایر اورانیوم غنی شده ایران است که مسئله‌ای بسیار حساس به شمار می‌رود زیرا این ذخایر می‌توانند به موادی تبدیل شوند که برای ساخت سلاح مناسب است.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأیید کرده است که در کارخانه ساخت صفحات سوخت در اصفهان، ایران شش صفحه سوخت قراضه تابش نشده برای رآکتور تحقیقاتی تهران را ذوب کرده که این صفحات سوخت شامل ۰/۴۳ کیلوگرم اورانیوم غنی شده تا ۲۰ درصد U-235  است. در این فرآیند محلول نیترات اورانیل استخراج شده و به کربنات اورانیل آمونیوم تبدیل شده است.

در این گزارش آمده است که ایران قصد دارد با فرآوری بیشتر این مواد به تولید مولیبدن بپردازد که کاربردهای غیرنظامی از جمله در پزشکی دارد.

دیوید آلبرایت بازرس پیشین تسلیحات سازمان ملل در واکنش به این گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت که این موضوع پرسش‌هایی در اینباره مطرح کرده که در برجام چه چیزی از ذخایر اورانیوم غنی شده مستثنا شده است.

وی گفت: «با نگاه به گذشته، مستثنا کردن این صفحات قراضه اورانیوم غنی شده تا نزدیکی ۲۰ درصد احتمالا ایده خوبی نبوده است.»

وی در تشریح معنای قراضه در این مورد می‌گوید: «زمانی که اورانیوم غنی شده به صفحات سوخت تبدیل می‌شود برخی از آنها استفاده نمی‌شود که تا حدودی شبیه خمیر کیک هستند.»

اشاره این کارشناس به اینکه «مستنثا کردن» این صفحات «احتمالا ایده خوبی نبوده است» به ضعف توافق اتمی سال ۲۰۱۵ بر می‌گردد که علاوه بر پنهانکاری‌های مزمن جمهوری اسلامی، چنین مواردی نیز به رژیم ایران اجازه داده است تا مفاد برجام را نقض کرده و زیر پا بگذارد.

گزارش رویترز در حالی منتشر شده است که دو روز پیش از آن رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با عباس عراقچی معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی در وین دیدار و در مورد برجام گفتگو کردند. نکته قابل توجه اینکه همه طرفین از این مذاکرات ابراز رضایت کرده‌اند بدون اینکه معلوم باشد درباره چه گفتگو شده و چه نتیجه‌ای از آن حاصل شده است!