مجید تختروانچی نماینده دائمی جمهوری اسلامی در سازمان ملل با اشاره به خروج آمریکا از برجام در دولت دونالد ترامپ گفت ایالات متحده باید «تضمین» دهد که به برجام پایبند خواهد بود و این یک اصل بدیهی و ضروری است. او تأکید کرد ایران هرگز بر سر موشکها و قدرت دفاعی خود مذاکره نخواهد کرد. جمهوری اسلامی درواقع مانند همیشه از آمریکا و غرب «تضمین امنیتی» میخواهد بدون آنکه هیچ اعتمادی نسبت به خودش وجود داشته باشد.

خبرگزاری دولتی «ایرنا» بامداد پنجشنبه ۱۰ تیرماه به نقل از تختروانچی نوشت «برجام مثل یک در نیست کسی هروقت خواست وارد شود و هر وقت خواست بیرون برود. آمریکا بدون دلیل، غیرقانونی و غیرمنطقی از برجام خارج شد و ترامپ تحریمها را برگرداند… و این حق طبیعی ماست که باید اطمینان و تضمین به ما داده شود که چنین چیزی دیگر تکرار نمیشود.»
روزنامه انگلیسی «گاردین» که در این سالها یکی از تریبونهای حامیان احیای توافق اتمی به شمار میرود در گزارشی مینویسد اظهارات تختروانچی بطور واضح نشان میدهد که اختلافات بین آمریکا و ایران در مورد چگونگی ارائهی ضمانتها برای احیای برجام جدّی هستند و همین اختلافات یک مانع جدی برای احیای توافق است.
مقامات جمهوری اسلامی در مورد وضعیت و شرایط مذاکرات اتمی در وین عمدتاً در این هفتهها دو موضع مختلف گرفتهاند. گروه اول شامل حسن روحانی و عباس عراقچی و کارشناسان و رسانههای همسو با تیم محمدجواد ظریف است که در اظهاراتی مبهم و متناقض یکروز قاطعانه مدعی میشوند «توافق اصلی انجام شده» و «تحریمهای اصلی را بر میدارند» و حتا «طرفین مذاکره به پیشنویس نهایی رسیدهاند» ولی روز دیگر با عقبنشینی از ادعای قبلی میگویند «اگر به عراقچی اختیار تام بدهیم توافق نهایی میشود» و «امکان احیای برجام در کوتاهمدت وجود دارد.»
از یکسو حسن روحانی میگوید «مذاکرات را تا رسیدن به توافق نهایی ادامه میدهیم» و از سوی دیگر عباس عراقچی معاون ظریف که از دو ماه پیش ادعا میکرد توافق نهایی شده اکنون میگوید «به اندازه کافی مذاکره شده و زمان تصمیمگیری است.» او این تصمیمگیری را برعهده غربیها و در اصل آمریکا دانسته است.
https://kayhan.london/1399/09/01/%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B0%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D9%87%E2%80%8C-%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%A8%D8%B1
گروه دوم آنهایی هستند که خود را «ولایی» و «انقلابی» میدانند و اساساً تصمیم گرفتهاند به روی خودشان نیاورند که اگر در وین مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا در جریان است با اجازه و خواست علی خامنهای است. بخشی از این گروه سکوت کردهاند و منتظرند ببینند کار به کجا میرسد و بخشی دیگر به مذاکرهکنندگان انتقاد میکنند و خواستار برداشته شدن کل تحریمها هستند و حتا تهدید میکنند که به هیچ وجه قصد کوتاه آمدن ندارند و اگر فشارها ادامه پیدا کند دست به غنیسازی ۹۰ درصدی خواهند زد! این تهدیدها در حالیست که جمهوری اسلامی همواره ادعا میکند چرخهی هستهای در ایران برای مصارف صلحآمیز است! حتا به «فتوا»ی خامنهای استناد میکنند که ساختن بمب اتم و استفاده نظامی از انرژی اتمی را «حرام» اعلام کرده! به این ترتیب معلوم نیست طرفین غربی و آمریکا باید از چه هراس داشته باشند جز اینکه ادعای صلحآمیز بودن برنامه هستهای جمهوری اسلامی فقط «تقیه» است!
این روزها در ایران بعد از نمایش انتخابات ریاست جمهوری اسلامی، دولت در وضعیت انتقالی بسر میبرد. علی باقری کنی از طرف ابراهیم رئیسی در وزارت خارجه مأمور شده تا ناظر بر امور انتقالی باشد. باقری کنی دستیار سعید جلیلی در شورای عالی امنیت ملّی در دولت نهم و دهم بود و یکی از مخالفان سرسخت برجام است. بر اساس شواهد موجود، بعید به نظر میرسد تا تشکیل دولت سیزدهم به ریاست سیدابراهیم رئیسی مذاکرات وین به نتیجهای برسد.
https://kayhan.london/1400/03/24/%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86-g7-%D8%A7%D8%B2-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7
در نشست شورای امنیت چه گذشت؟
در نشست شورای امنیت که چهارشنبه ۳۰ ژوئن (۹ تیرماه) برگزار شد آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد در گزارشی که پیش از نشست شورای امنیت به این شورا فرستاده بود، از دولت جو بایدن خواست طبق توافق سال ۲۰۱۵ همه تحریمهای ایران را لغو کند، معافیتها در مورد تجارت نفت و همچنین معافیتهای مرتبط با برنامه منع گسترش تسلیحات اتمی را تمدید کند و از جمهوری اسلامی ایران نیز خواست به تعهداتش در برجام بازگردد.
جفری دلارنتیس نماینده آمریکا در شورای امنیت با اشاره به وضعیت مذاکرات احیای برجام در وین گفت که «چند دور گذشته در وین به شفاف شدن انتخابهای پیش روی ایران و ایالات متحده برای دستیابی به بازگشت متقابل به برجام» کمک کرده است. او تاکید کرد که اولویت کشورش کماکان این است که «با متحدان منطقهای و جهانی خود همکاری کند که نگذارد ایران به سلاح اتمی دست پیدا کند.»
اولوف اسکوگ سفیر اتحادیه اروپا در سازمان ملل نیز هشدار داد «روشن است که زمان با ما نیست و آنچه امروز ممکن است، میتواند در آینده نزدیک غیرممکن شود.» او همچنین گفت «یک پنجره دیپلماتیک محدود» وجود دارد که «نباید آن را از دست بدهند.»
واسیلی نبنزیا نماینده روسیه ابراز امیدواری کرد بر سر مسائل کلی توافق شود اما وی نیز تأکید کرد «سیاست واشنگتن در قبال تهران بطور کلی تحت رئیس جمهوری جدید تغییری نکرده و سیاست فشار حداکثری ترامپ ادامه دارد.»
نیکلاس دی ریویر نماینده فرانسه در سازمان ملل به عامل زمان اشاره کرد و گفت «در سه ماه مذاکرات وین، مذاکرهکنندگان بیش از هر زمان دیگری به رسیدن به توافق نزدیک شدهاند اما مذاکرات نمیتواند به صورت نامحدود ادامه پیدا کند و مزایای بازگشت پس از مدت زمان خاصی از بین خواهد رفت.»
گنگ شوانگ معاون نمایندگی دائم چین در سازمان مل نیز به موضوع پایداری بازگشت به برجام نگاه انتقادی داشت و گفت جمهوری اسلامی ایران میخواهد که آمریکا تضمین کند در صورت بازگشت به برجام دوباره توافق را ترک نخواهد کرد.
https://kayhan.london/1400/02/06/%d8%b8%d8%b1%db%8c%d9%81-%d8%af%d8%b1-%d8%ad%d8%a7%d9%84%db%8c-%d9%85%db%8c%e2%80%8c%da%af%d9%88%db%8c%d8%af-%d8%b3%d9%84%db%8c%d9%85%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%af%db%8c%d9%be%d9%84%d9%85%d8%a7%d8%b3
اصرار جمهوری اسلامی برای تضمین آمریکا جهت باقیماندن همیشگی در برجام، و اصولا پایبندی همه طرفین توافق هستهای به آن، در حالیست که این یک موضوع کاملا حقوقی است و با توجه به ساختار «برجام» که به گفتهی تأکیدآمیز و مکرر محمدجواد ظریف در فایل صوتی معروفش، اصلا کسی آن را امضاء نکرده، چیزی نیست که این یا آن تیم و فرد مذاکره کننده بدون داشتن اختیارات حقوقی از سوی نهادهای تصمیمگیرنده کشورش (بجز جمهوری اسلامی که همه تصمیمات را ولی فقیه میگیرد و یا کشورهایی مانند روسیه و چین که رهبرانشان تصمیمگیرنده اصلی هستند!) بتواند قولی به رژیم ایران بدهد!
https://kayhan.london/1400/04/02/%D9%86%D8%AF-%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B3-%D8%A8%D8%B9%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D9%85%D9%88%D8%B4%DA%A9
حالا از صحبتهای مجید تختروانچی در شورای امنیت نیز میشود آنچه را در وین مورد اختلاف جدیست تا اندازهای دریافت. او در مورد «برخی تلاشها» صحبت کرد که پرتاب موشکهای بالستیک یا ماهوارهبر توسط جمهوری اسلامی ایران را مرتبط با نقض قطعنامه ۲۲۳۱ میدانند. تختروانچی ادعا کرد «موشکهای بالستیک ایران برای حمل کلاهکهای متعارف طراحی شدهاند و به گونهای طراحی نشدهاند که قابلیت حمل سلاح هستهای را داشته باشند.»
او تأکید کرد «جمهوری اسلامی ایران در مورد امنیت و توانمندی دفاعی متعارف خود مصالحه نخواهد کرد همچنانکه هیچ کشوری این کار را نمیکند.»
نماینده دائم جمهوری اسلامی در سازمان ملل در بخش دیگری از سخنانش گفت اسرائیل آشکارا در ترور محسن فخریزاده و خرابکاری در تأسیسات نطنز دست داشته است.
حالا باید منتظر ماند و دید آیا دولت روحانی ادعاهای خود را درباره توافق و احیای برجام زیر خروارها ادعای دیگر خاک خواهد کرد و یا ممکن است در فرصت کوتاهی که تا پایان کار دولت دوازدهم باقی مانده، مذاکرات وین «نتیجه»ای داشته باشد؟! در این صورت، دولت سیزدهم با آن نتیجه که نمیتواند جز با عقبنشینی جمهوری اسلامی از برنامههای اتمی و موشکی و منطقهای به دست آید، چه خواهد کرد؟!
آمریکا :
اصرار می کند که توافق بر پایه مذاکراتی که تاکنون انجام شده و خطوط قرمز برای تصمیم گیری نهائی به طرف مقابل اعلام شده، باید سریعتر انجام شود چون استدلال می کند: اگر قبلا فاصله ایران با تولید اولین بمب اتمی “یکسال” بوده، الآن این فاصله به “چند هفته” کاهش پیدا کرده.
ایران:
علیرغم آگاهی کامل از عملی نبودن تضمین امنیتی دولت بایدن در”باقی ماندن دولت بعدی در توافق برجام” ، باز هم بر ادعای خود اصرار می کند.
نتیجه :
هر دو طرف، همزمان با تظاهر به ادامه مذاکره، آماده رویاروئی نظامی می شوند و مردم ایران قربانیان اصلی جنگ خواهند بود.