ریسک سرمایهگذاری در ایران از جنبههای مختلف بسیار بالاست اما نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در ادعایی عجیب و غیرواقعی میگوید ایران بهترین و امنترین کشور برای سرمایهگذاری است.
حجتالاسلام کاظم موسوی که در یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی با مدرک «حقوق جزا و جرمشناسی» به نایب رئیسی «کمیسیون اقتصادی» رسیده است در اظهار نظر عجیبی ایران را «بهترین و امنترین» کشور برای سرمایهگذاری خوانده است.
کاظم موسوی این سخنان را در گفتگو با وبسایت «انتخاب» مطرح کرده و با اشاره به سرمایهگذاری ایرانیان در بازار مسکن ترکیه گفته که «ایرانیان آنجا خانه میخرند و میسازند، اما من به ایرانیان عزیز میگویم که چرا پولهای کشور را میبرید به خارج و آنجا ساخت و ساز میکنید؟ ایران بهترین و امنترین کشور است و در رأس امور و به عنوان فرماندهی کل قوا، به عنوان مجتهد جامع الشرایط، یک فقیه عادل و عالم و بهروز، حضرت آیت الله خامنهای که در راس امور هستند، امنیت و رفاه در کشور بیشتر است.»
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی بدون اینکه به رکود عمیقی که بیش از یک دهه است بازار مسکن ایران را فراگرفته اشاره کند، افزوده که «سرمایه کشور را در آن سوی مرز هزینه کردن، به صلاح کشور نیست. چرا ترکیه این کار را نمیکند؟ یعنی ایران ناامن است؟ زمین و امکانات ندارد؟ از سوی دیگر بعضی هم به لحاظ تورم و افزایش قیمت مسکن که در داخل کشور داریم، دو دو تا چهارتا و آنجا ساخت و ساز انجام میکنند.»
او همچنین در ارائه راهکار برای بهبود و خروج از رکود بازار مسکن ایران نیز سخنان شعارگونهای مطرح کرده و گفته که «این امر مستلزم آن است که وزارت مسکن و شهرسازی در جهت جلوگیری از افزایش قیمت زمین و مسکن باید جلوی آنها را بگیرد. ما هم در مجلس برای خانههای خالی و بدون ساکن، مخصوصا خانههای لاکچری اخذ مالیات گذاشتیم به این منظور که اینها را بیاوریم به خط و سازمان امور مالیاتی از آنها مالیات اخذ کنند، برای صرف در زیرساختهای کشور و بعضاً در کمبود بودجه صرف میشود. باید سعی کنیم بودجه سالم به کشور تحویل دهیم و بتوانیم برای کشور در حد وسعمان که در خدمت نظام هستیم، در جهت رفع موانع تولید در این زمینه کارهایی را انجام دهیم.»
این نماینده مجلس شورای اسلامی به مردم نیز توصیههایی ارائه کرده و با تهدیدی ضمنی در ارتباط با روابط ایران و ترکیه گفته که «بنابراین من به مردم ایران و آنهایی که در خارج از کشور سرمایه گذاری میکنند، مخصوصا در ترکیه میگویم که اصلا به صلاحشان نیست. چرا که فردا روزی اگر خدایی نکرده یک اتفاق جزیی پیش بیاید، سرمایه آنها به خطر میافتد و متزلزل میشود. توصیهام این است هر سرمایهای که هست در کشور خودمان انجام شود.»
این سخنان در حالی مطرح شده که به دلیل شاخصهای اقتصادی، تحریم، قرارداشتن در فهرست سیاه FATF و تنشهایی که جمهوری اسلامی با کشورهای منطقه و جهان دارد، اقتصاد ایران دارای ریسک بالای سرمایهگذاری است. در حالی که جذب سرمایه خارجی در ایران به شدت کاهش پیدا کرده، روند خروج سرمایه از کشور نیز قابل توجه است.
گزارشهای بانک مرکزی نشان میدهد رقم خالص حساب سرمایه در بهار امسال به منفی ۳ میلیارد و ۱۷۴ میلیون دلار رسیده که در مقایسه با بهار سال گذشته حدود ۱۰ درصد افزایش داشته است. این گزارش بدین معناست که در یک سال گذشته بیش از سه میلیارد دلار سرمایه از ایران خارج شده است.
هفته گذشته نیز روزنامه فرهیختگان با انتشار گزارشی اعلام کرد که طی ۱۶ سال گذشته یعنی از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۹ حدود ۱۷۰ میلیارد و ۶۱۷ میلیون دلار سرمایه از کشور خارج شده است.
بر اساس این گزارش، اوج خروج سرمایه از کشور به چند سال اخیر مربوط میشود و این پول عمدتاً صرف سرمایهگذاری در کشورهای همسایه از جمله ترکیه، گرجستان و امارات متحده عربی شده است.
بر اساس گزارشهای بانک مرکزی، علاوه بر شدت گرفتن خروج سرمایه از ایران، روندهای معکوس و سرمایهگذاری در اقتصاد ایران از جمله به دلیل تحریمها بسیار کاهش یافته است. همچنین هزینه استهلاک پروژهها به روند کاهش سرمایه در کشور سرعت بیشتری بخشیده است.
طبق این گزارشها، بیشترین میزان خروج سرمایه از کشور مربوط به سال ۱۳۹۶ است. در این سال حدود ۲۰ میلیارد دلار سرمایه از ایران خارج شده است.
به نوشته روزنامه فرهیختگان بررسی روند خروج سرمایه از ایران نشان میدهد چه در سالهایی که اقتصاد از خوشبینی و ثبات برخوردار بوده (مانند سال ۱۳۹۵) و چه در سالهایی که اوج بدبینیهای بینالمللی و اقتصادی (سال ۱۳۹۷) حاکم بوده، خروج سرمایه نه تنها قطع نشده بلکه همچنان روندی صعودی داشته است.
یکی از مهمترین دلائلی که مردم سرمایه خود را در بازار مسکن کشورهای منطقه سرمایهگذاری میکنند، کاهش شدید ارزش پول ملی است. مردم با تبدیل سرمایه ریالی خود به ارز و خرید ملک در دیگر کشورها از کاهش ارزش سرمایهشان جلوگیری کرده و از امکاناتی نظیر دریافت اقامت در این کشورها نیز بهره میبرند.