جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا قرار است شنبه ۳۰ اکتبر (هشتم آبانماه) با آنگلا مرکل صدراعظم آلمان، امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه و بوریس جانسون نخستوزیر بریتانیا درباره مذاکرات اتمی با جمهوری اسلامی گفتگو کند.
جک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید پیش از این گفته بود واشنگتن به دنبال تشکیل یک «جبهه متحد» با متحدان در قبال جمهوری اسلامی است.
آمریکاییها هرچند بر ادامه مذاکره با جمهوری اسلامی تأکید دارند اما چند هفتهای است که از سر گرفته نشدن مذاکرات وین سبب تغییر لحن و موضع آنان شده است. آنها میگویند هنوز برایشان روشن نیست که آیا ایرانیها آماده بازگشت به مذاکرات هستند یا نه؟ حتا آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا تهدید کرد که اگر مذاکرات برجام با شکست روبرو شود «همه گزینهها روی میز است»؛ گزینههایی که بر اساس هشدار جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اروپا «چیز خوبی نخواهد بود!»
علی باقری کنی معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی پس از دیدار با انریکه مورا معاون بورل در بروکسل ادعا کرد از اواخر نوامبر (اوایل آذرماه) مذاکرات وین از سر گرفته میشود.
برخی منابع رسانهای در آمریکا گزارش داده بودند که نمایندگان سه کشور اروپایی عضو برجام به تهران پیشنهاد دیدارهای جداگانه داده بودند. حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی در واکنش به این پیشنهاد گفته بود «از نظر ما آلمان، فرانسه و انگلیس روش ناپسندی در پیش گرفتهاند و بجای اینکه در ظرفیت ملی خودشان بخواهند با مقامات ما ملاقات کنند، در بعضی از موضوعات از جمله موضوع هستهای، درخواست میکنند سه سفیر به صورت مشترک با یک مقام سیاسی ما در وزارت خارجه یا در خارج از کشور ملاقات کنند.»
او تأکید کرده «گفتگو با سه کشور اروپایی در موضوع هستهای را صرفاً در چارچوب ۱+۴ یعنی در کنار نمایندگان روسیه و چین که طرفهای مذاکراتی ما هستند، فرمتی معقول و قابل قبول میدانیم.»
در این میان، شبکه «انبیسی» در گزارشی مینویسد «ایران با بازگشت به مذاکرات هستهای موافقت کرده است» اما کارشناسان میگویند که نباید به این زودیها انتظار یک توافق را داشت. در این گزارش تأکید شده برای جمهوری اسلامی تأخیر انداختن در مذاکرات به یک تاکتیک تبدیل شده است.
صنم وکیل معاون بخش خاورمیانه و شمال آفریقای مؤسسه «چتم هاوس» از مراکز حامی توافق اتمی با رژیم ایران میگوید «نمیشود به این زودی انتظار یک توافق را داشت زیرا تاکتیکها و پیامهای تأخیری که از تهران ارسال میشود و روندی که دولت جدید در پیش گرفته به وضوح نشان میدهد که آنها قصد دارند موضع سختتری اتخاذ کنند.»
وی افزود: «من انتظار دارم که مذاکرات چند ماه طول بکشد و باید آماده باشیم که این مذاکرات [اگر آغاز شود] ممکن است به مذاکرات نهایی برای توافق منجر نشود.»
نیوزویک: پیام #نه_به_جمهوری_اسلامی 👎به جو بایدن؛ آنچه را میدانید در عمل به رسمیت بشناسید: مانع اصلی خود جمهوری اسلامی است!
🔹«این خود جمهوری اسلامی است که مانع اصلی پیشرفت تمدن در ایران است.»https://t.co/IyxR4W3CvM pic.twitter.com/bUOUa3YSR9
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) March 16, 2021
گروه مشاوره و تحلیل ریسکهای سیاسی «اوراسیا» نیز در گزارشی پیشبینی کرده که «احیای توافق اتمی با ایران در سال آینده بعید است زیرا افزایش سرعت فعالیتهای هستهای ایران و درخواستهای طرفین احتمال احیای برجام را کم کرده است.»
بسیاری از اندیشکدهها و مقامات سیاسی در اروپا و آمریکا سیاستهای دونالد ترامپ را عامل شکست مذاکرات با جمهوری اسلامی میدانستند و خواستار از سر گرفتن مذاکره آمریکا با رژیم ایران بودند اما سیاست دولت بایدن هم که ادعا میکرد قصد مذاکره با جمهوری اسلامی را دارد تا کنون بینتیجه مانده است.
درخواست مقامات جمهوری اسلامی «لغو کامل تحریمها» است و غرب موافقت نمیکند. در گزارش «انبیسی» تأکید شده پیامدهای تأخیر طولانی در توافق بیشتر خواهد بود و از آنجا که جمهوری اسلامی فاصله خود را با توانایی ساخت بمب اتمی کاهش داده احتمال اینکه اسرائیل دست به حملات تخریبی بزند زیاد شده است. در عین حال آمریکا و متحدانش به دنبال استفاده از تحریمها یا سایر اقدامات بازدارنده هستند تا فشار بر جمهوری اسلامی را بیشتر کنند و هم این مسائل احتمال رویارویی را افزایش خواهد داد.