با کاهش امیدواری‌ها به احتمال «احیای برجام» هر کدام از طرفین مذاکرات و همچنین سایر بازیگران بهر‌ه‌‌مند به دنبال راهکارها و راهبردهای جایگزین هستند.
اکنون در بین کشورهای ۱+۴ و همچنین آمریکا و اسرائیل در مورد گزینه‌های بعدی در صورت شکست احتمالی مذاکرات سناریوهای مختلفی مطرح است: «پلان ب»، «توافق موقت»، «تشدید تحریم‌ها و ادامه عملیات‌های ضربتی علیه تأسیسات اتمی جمهوری اسلامی» و حتا گزینه‌های دیگر که به قول جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اروپا «چیز خوبی نیست.»
در ایران از مدت‌ها پیش هم اطرافیان علی خامنه‌ای می‌گفتند بایدن همان مسیر ترامپ را می‌رود و فقط وقت تلف می‌کند و هم امثال محمدجواد ظریف که به معامله با آمریکا خوش‌بین بودند با ناامیدی همین حرف را تکرار می‌‌کردند.
یکی از گزینه‌های احتمالی آمریکا و اروپایی‌ها در صورت شکست مذاکرات تشدید تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی است. در این میان، آنچه مقامات تهران را بیش از هر چیز دیگری نگران می‌کند گسترش اعتراضات عمومی در کشور است. به همین دلیل است که سیدابراهیم رئیسی که به دلیل کشتار زندانیان سیاسی در دهه شصت خورشیدی به «قاضی مرگ» معروف است، «ثبات در بازار و منطقی شدن نرخ کالاهای اساسی» را ضروری دانسته است. به نظر می‌رسد مسئولان حکومت فکر میکنند که نارضایتی مردم صرفا به دلیل «معیشت» و «گرانی» است!
بر اساس گزارش روزنامه دولتی «ایران» که ۲۹ آبان‌ماه منتشر شد راهبرد اصلی دولت رئیسی «تأمین امنیت غذایی» است و در ۱۰۰ روز نخست شروع به کار «افزایش ذخایر راهبردی کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی» را در دستور کار قرار داده که افزایش ذخایر این کالاها از ۲ به ۴ ماه نتیجه این سیاست‌ها است.
بر همین اساس واردات کالاهایی مثل روغن نباتی، برنج، ذرت، شکر، کنجاله سویا، کود، گندم و جو در بنادر جنوبی ایران سرعت گرفته است.
اما انتصاب پی در پی سرداران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان استاندار یکی از علائم شاخص غیرعادی بودن وضعیت سیاسی و امنیتی در ایران است. سرتیپ پاسدار احمد وحیدی وزیر کشور که خودش از فرماندهان این نهاد نظامی- عقیدتی نامتعارف و موازی است گفته «وزارت کشور انقلابی است» و «اختیارات استانداران بیشتر می‌شود.»
همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد اولویت توزیع اقلام و کالاهای اساسی با استان‌هایی است که احتمال شکل‌گیری اعتراضات عمومی در آنها بر اساس سابقه بیشتر از سایر استان‌هاست.
اعتراضات مردم ایران فراتر از گرانی قیمت بنزین ادامه دارد
مردم معترض شریف‌آباد شیراز
یکشنبه ۲۶ آبان ۹۸#بنزین_گران_شد #بنزین_۳۰۰۰_تومان #Iran#IranProtests #اعتراضات_سراسری#کیهان_لندن pic.twitter.com/5Ha4IYsXDU— على صادقى (@sadekk12) November 17, 2019
محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی می‌گوید «تصورم این است برای نظام سلطه احراز شده که تحریم برای براندازی نظام جمهوری اسلامی جواب نمی‌دهد هرچند هزینه‌هایی را برای ما ایجاد میکنند.» او غیرمستقیم به راهبردهای نظام اشاره می‌کند و می‌گوید «پیش‌بینی ما این است با یکسری اصلاحات اقتصادی می‌توانیم شرایط را هموار کنیم، دسترسی به ۳/۵ میلیارد دلار از منابع کشور در خارج صورت گرفته و برای تهاتر نفت توافقاتی را انجام داده‌ایم.»
طبق گفته‌های جواد اوجی وزیر نفت دولت رئیسی آنچه جمهوری اسلامی برای شرایط بحرانی در نظر دارد «تهاتر نفت در برابر کالاست» اما رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران می‌گوید با این سیاست کالاهای مصرفی و بنجل از چین، پاکستان و هند وارد ایران می‌شود و باعث تخریب اقتصاد ملی خواهد شد.
هرچند دولت رئیسی مدعی است برای کنترل و ثبات بازار تلاش می‌کند اما مواد خوراکی به شدت گران شده و قیمت ارز دوباره بالا رفته است.
کارشناسان به مقامات جمهوری اسلامی نسبت به «وخیم‌تر شدن شرایط تورمی» هشدار می‌دهند و می‌گویند «استقامت مردم یک حدی دارد.»
این احتمال که افزایش ذخیره‌سازی کالاهای استراتژیک از ۲ ماه به ۴ ماه در ایران اقدامی با هدف در نظر گرفتن امکان رویارویی نظامی باشد دور از ذهن نیست. اتفاقاً مدت‌هاست در محافل سیاسی داخل ایران نیز موضوع اقدام نظامی احتمالی در صورت شکست برجام مطرح می‌شود.
رسانه‌های داخلی ایران با اشاره به افزایش ذخیره‌سازی کالاهای اساسی به وضوح اشاره میکنند «این ذخایر برای تضمین دسترسی افراد جامعه (به‌خصوص گروه‌های آسیب‌دیده) در شرایط بحرانی کمبود مواد غذایی نگهداری می‌شود. همچنین آزادسازی ذخایر در شرایط اضطراری نظیر جنگ، تحریم یا پس از بروز فجایع طبیعی صورت می‌گیرد.»
سردار مسعود داریوندی معاون امور زیربنایی سازمان پدافند غیرعامل جمهوری اسلامی که جانشین قرارگاه پدافند اقتصادی است ۱۱ آبان‌ماه ۱۴۰۰ در یک مصاحبه گفت که راهبرد اصلی برای مقابله با جنگ اقتصادی «افزایش تاب‌آوری اقتصادی در برابر تکانه‌ها و مصون‌سازی زیرساخت‌های حیاتی است.»
اینکه راهبردهای احتیاطی حکومت برای مقابله با شرایط بحرانی چقدر ثمربخش باشد رابطه معکوس با «نقطه جوش» مردم و همچنین مؤلفه‌های بین‌المللی دارد. آنهم در حالی که حرکات اعتراضی و نارضایتی‌های عمومی و جنبش‌های اجتماعی در ایران دارای دلایل و علل متعدد اقتصادی و سیاسی و فرهنگی هستند؛ از سرکوب و کشتار مردم و شلیک به پرواز۷۵۲ و مسائل معیشتی و گرانی گرفته تا کشتار با کرونا و تخریب محیط زیست و بحران آب! اینها مصیبت‌هایی نیستند که جمهوری اسلامی و دولت‌هایش بتوانند آنها را ترمیم و بازسازی کنند!
بابا، آیه یأس نخونید؛ سیاه بازی نکنید؛ رژیم به فکر مردم هست؛ دارن سریع بیابونهای اطراف تهرون رو قبر میکنند، به اسم زلزله احتمالی، ولی به کام جنگ واقعی. مسئولین عزیز با دوراندیشی سخت مشغول برنامه‌ریزی هستند: هر ایرونی، یه قبر مجانی. ملت قدرناشناس!
جهان در سال ۲۰۲۲ شاید آبستن حوادث آخرالزمانی باشد که از جنگ دوم جهانی بدین سو سابقه نداشته است. با ضعف روزافزون آمریکا، احتمال حمله چین به تایوان و روسیه به اوکراین افزایش خواهد یافت و اسراییل نیز ظاهرا در حال آماده شدن برای عملیات نظامی است.
در آنصورت، برای رژیمهای تروریست پرور آمریکایی و اروپایی و چپگرایان اسلام پناه، جیم الف و مسئله هسته ایی اش دیگر اولویت نخواهد داشت و روسیه و چین برای رژیم تره هم خرد نخواهند کرد.
سه جنگ احتمالی پیش رو آغازگر روندی دومینو وار خواهند شد و مسلما از منظر روابط بین الملل و اوضاع داخلی، رژیم با شوک و ضربه مهلکی مواجه خواهد شد.
خلاصه اینکه اوضاع قمر در عقرب است، هم در بعد جهانی، هم بعد منطقه ایی و هم بعد اوضاع داخلی.
شاید با روی کار آمدن دونالد ترامپ در سال ۲۰۲۴، شاهد پایان اختلالات در نظم بین الملل و پایان رژیم باشیم.