منابع مطلع گزارش داده‌اند اسماعیل قاآنی فرمانده «سپاه قدس» شاخه برون‌مرزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در یک سفر محرمانه به اربیل عراق برای جلوگیری از توافق حزب دموکرات کردستان با مقتدی صدر تلاش کرده است.
سفر قاآنی یک روز پیش از دیدار محمد الحلبوسی رئیس پارلمان عراق، نچیروان بارزانی رئیس اقلیم کردستان و مقتدی صدر رهبر جریان صدر انجام گرفته است.
«جنبش صدر» ۷۳ کرسی از ۳۲۹ کرسی پارلمان عراق را از آن خود کرده و جریان‌های سیاسی- نظامی مورد حمایت رژیم ایران از ۴۸ کرسی که داشتند فقط توانستند ۱۷ کرسی را حفظ کنند. هرچند جریان مقتدی صدر بیشترین کرسی‌ها را در انتخابات پارلمان عراق به دست آورد اما برای تشکیل دولت جدید نیاز به ائتلاف با سایر احزاب را دارد. پیشتر گفته شده بود مقتدی صدر حتا نمی‌خواهد نوری المالکی رهبر ائتلاف «دوله القانون» که سپاه پاسداران از او حمایت می‌کند در دولت جدید حضور داشته باشد.
حالا قاآنی پس از سفر به عراق ابتدا به سامرا و سپس به اربیل رفته و با مسعود بارزانی دبیرکل حزب دموکرات کردستان عراق دیدار کرده است.
منابع کُردی گزارش داده‌اند قاآنی در این سفر پیام علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی را به بارزانی رسانده است.
همچنین گفته می‌شود مقامات تهران در پیامی رهبران حزب دمکرات کردستان را تهدید کرده‌اند تا از ائتلاف با جریان صدر برای تشکیل کابینه عقب‌نشینی کند.
قاآنی اواخر دی‌ماه نیز به عراق رفته بود تا شاید بتواند با فشار و تهدید برای حضور بیشتر مهره‌های جمهوری اسلامی در کابینه آینده دولت عراق زمینه‌سازی کند.
دیدار اسماعیل قاآنی با مقتدی صدر برای «زورچپان» کردن مُهره‌های ج.ا در دولت جدید عراق
منبع آگاه: مقتدی صدر حتا نمی‌خواهد نوری المالکی رهبر ائتلاف «دوله القانون» در دولت جدید حضور داشته باشد. وی تأکید کرده بدون مشارکت او دولت جدید عراق را تشکیل خواهد دادhttps://t.co/HWFILvAcHy pic.twitter.com/KdjBHmPz7k
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) January 18, 2022
العربیه به نقل از یک «منبع آگاه» گزارش داده است هدف قاآنی از سفر به اربیل تحت فشار قرار دادن حزب دموکرات کردستان عراق برای تشکیل دولت عراق است. اخیراً توافق بین مقتدی صدر و «هیئت هماهنگی» احزاب شیعه مورد حمایت رژیم ایران به بن‌بست رسیده است.
فراس الیاس کارشناس امور سیاسی به «العربیه» می‌گوید، رژیم «ایران از زمان اعلام نتایج انتخابات زودهنگام پارلمانی مایل بوده تا جناح‌های وفادار به خود را به پذیرش نتایج آن سوق دهد.» با این حال اما قاآنی در سفرهای خود به عراق تلاش کرد که با تحت فشار قرار دادن مقتدی صدر برخی از پست‌های وزارتخانه‌ها را در دولت آینده به طیف طرفدار جمهوری اسلامی واگذار کند اما با مخالفت صدر موفق به این کار نشد.
الیاس همچنین می‌گوید: «مشکل ایران تنها بحران و افول نفوذ آن در عراق نیست، بلکه به شکست کامل قاآنی در انجام مأموریت‌های تهران و عدم توانایی او در ایفای نقش سابق قاسم سلیمانی مربوط می‌شود.»
حسین العنگود روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی عراقی نیز به العربیه می‌گوید: «نقش قاآنی در عراق دیگر افول کرده است و او از صلابت و نفوذ کافی مانند قاسم سلیمانی برخوردار نیست.»
وی معتقد است که «شرایط عراق تغییر کرده» و قاآنی نیز از زیرکی و نفوذ سلیمانی برخوردار نیست.
روایت محمود محمد سخنگوی حزب دموکرات کردستان عراق در مورد سفر فرمانده سپاه قدس به اربیل متفاوت است. او می‌گوید قاآنی خواستار کمک مسعود بارزانی برای حل اختلافات میان گروه‌های سیاسی شیعی عراق شده است!
محمود محمد لرووداو: قاآنی طلب من الرئیس بارزانی لعب دور بحل مشاکل البیت الشیعیhttps://t.co/KRuH3lAh83
— Rudaw عربیه (@rudaw_arabic) January 31, 2022
مهند الجنابی استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه «جیهان» به العربیه گفته قاآنی دو پیشنهاد به مسعود بارزانی داد: اول در ازای حمایت «هیئت هماهنگی گروه‌های شیعه» اتحاد خود با مقتدی صدر را قطع کند و دوم اگر خواهان ماندن در ائتلاف با صدر است، پست ریاست جمهوری را به حزب اتحادیه میهنی کردستان و به نامزدی برهم صالح واگذار کند.
از سوی دیگر گفته شده بارزانی و الحلبوسی سعی کرده‌اند در دیدار با مقتدی صدر وی را راضی به همراهی با گروه‌های شیعه تحت حمایت رژیم ایران به منظور تشکیل دولت کنند.
شنیده‌ها حاکیست بارزانی در دیدار با قاآنی حمایت خود از نامزدی هوشیار زیباری برای ریاست جمهوری عراق را اعلام کرده است. زیباری که در سال ۲۰۱۶ به عنوان وزیر دارایی فعالیت داشت به اتهام فساد مالی استیضاح و برکنار شد!
پیام صدر: دولت اکثریت ملّی با احزاب کرد و سنی‌ها
با اینهمه مقتدی صدر پس از دیدار با برخی رهبران عراق دوشنبه ۳۱ ژانویه (۱۱ بهمن) در پیامی دست‌نویس در توییترش اعلام کرد که «دولت اکثریت ملی» را با حضور کردها و سنی‌ها تشکیل می‌دهد و گروه‌های شیعی نیز در اپوزیسیون بمانند.
— مقتدى السید محمد الصدر (@Mu_AlSadr) January 31, 2022
وی این پیام خود را پس از دیدار با رهبران اهل سنت، محمد حلبوسی رئیس مجلس، خمیس الخنجر رئیس ائتلاف حاکمیت سنی و نچیروان بارزانی، منتشر کرده و بر ایجاد یک دولت ملّی تاکید نموده است.
#الشعب_والوطن_خط_احمر pic.twitter.com/BzcF7ZDNVa
— مقتدى السید محمد الصدر (@Mu_AlSadr) January 28, 2022
وی در پیام خود آورده است: «تروریسم علیه مردم و شرکاء را متوقف کنید. موضع ما در حمایت از ایجاد یک دولت اکثریت ملّی ادامه دارد.»
صدر با اشاره به ائتلاف شیعی نزدیک به رژیم ایران اعلام کرد که آماده گفتگو با «احزاب مخالف» است.
جمهوری اسلامی تلاش زیادی کرد صدر را راضی به همکاری با نوری المالکی یا هادی عامری رهبر ائتلاف «فتح» کند اما فرمانده «سپاه قدس»اش که به عنوان بازوی خارجی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی فعالیت می‌کند، فعلاً باید دست از پا درازتر به تهران بازگردد.
