یکی از شدیدترین مجازات‌های در نظر گرفته شده در بسته تحریمی غرب علیه مسکو، قطع ارتباط سیستم بانکی روسیه با شبکه جهانی «سوئیفت» است. اما اعمال آن به دلیل مخالفت برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپا، فعلا منتفی شده است.
ایالات متحده و اروپا پیش از این نیز براى جلوگیرى از دسترسی یک رژیم دیگر به «سوئیفت» یا (انجمن ارتباطات مالی بین بانکی در جهان) اختلاف نظر داشتند.
در سال ۲۰۱۸، زمانی که دولت دونالد ترامپ خواهان حذف بانکهاى جمهوری اسلامی از شبکه «سوئیفت» بود، اتحادیه اروپا در ابتدا مخالفت کرد اما در نهایت بزرگراه مبادلات مالی «سوئیفت» به دلیل ترس از نقض تحریم‌‌هاى آمریکا علیه ایران، روابط خود را با بانکهاى ایران قطع کرد.
«سوئیفت» که با حدود یازده هزار موسسه مالی و بانکی بیش از ۲۰۰ کشور جهان را با هدف تسهیل و تسریع پرداخت‌های بین‌المللی بهم متصل کرده، در مارس ۲۰۱۲ نیز همزمان با تشدید تحریم‌های بین‌المللی علیه تهران، به دلیل ابعاد نگران کننده پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی، همکاری خود را با بسیاری از بانک‌های ایران متوقف کرده بود؛ توقفی که تا سال ۲۰۱۶ ادامه داشت و پس از توافق اتمی موسوم به برجام منتفی شد.
مطابق اعلام کریستین لیندنر وزیر دارایی آلمان، دلیل اصلی مخالفت این کشور و نیز سایر اعضای اتحادیه اروپا از جمله ایتالیا، مجارستان، قبرس و لیتوانى با مسدود کردن دسترسی روسیه به «سوئیفت»، نگرانی آنها نسبت به قطع روند دریافت گاز و سایر مواد خام مورد نیاز از روسیه بوده است. آنها می‌خواهند بتوانند از طریق «سوئیفت» هزینه مربوطه را به روسیه بپردازند تا بهانه‌ای برای قطع صادرات گاز و اقلام دیگر به دست پوتین داده نشود.
در ایالات متحده نیز نگرانی‌هایی در مورد اثرات چنین تصمیمی در تشدید بی‌‌ثباتى اقتصادی وجود دارد. چه در میان فعالان بازارهای مالی و چه در میان برخی شرکت‌های طرف معامله با روسیه.
در بُعد جهانی نیز با توجه به سهم بالای روسیه در بازارهای جهانی گندم، نفت، گاز و انواع فلزات، نگرانی از حذف این کشور در مبادلات بین‌المللی جدی است.
این در حالیست که نه تنها اندازه اقتصاد ایران بسیار کوچکتر از اقتصاد روسیه است، بلکه سطح تبادلات بین‌المللی جمهوری اسلامی نیز بسیار پایین‌‌تر از روسیه است و اساسا با آن قابل مقایسه نیست.
مطابق گزارش بانک جهانی، تولید ناخالص داخلی روسیه در سال ۲۰۱۸ میلادی بیش از ۵.۶ برابر ایران بوده و همچنین مجموع ارزش تجارت خارجی روسیه در آن سال نزدیک به ۶۷۳ میلیارد دلار بوده است. آنهم در شرایطی که کل رقم صادرات و واردات ایران در سال ۲۰۱۸ میلادی به ۱۳۷ میلیارد دلار می‌‌رسید.
همچنین مطابق گزارش شرکت گازپروم (شرکت ملی گاز روسیه) صادرات گاز این کشور در سال ۲۰۱۸ میلادی ۲۰۰.۸ میلیارد مترمکعب بوده و صادرات روزانه نفت این کشور هم نزدیک به دو برابر ایران بوده است. ارزش ذخایر بین‌المللی و بازار سرمایه روسیه نیز به ترتیب نزدیک به ۳.۸ و ۶.۴ برابر ایران بوده است. همچنین وزن اقتصاد ایران طی ۴ سال گذشته به دلیل رشد منفی کمتر شده در حالی که اقتصاد روسیه ثبات نسبی خود را حفظ و حضور خود در زمینه سرمایه‌‌گذارى خارجی را پررنگ‌‌تر کرده است.
با اینهمه روز جمعه ۲۵ فوریه ٢٠٢٢، وزیر دفاع بریتانیا خواست تا روسیه از سیستم نقل و انتقال بین‌المللی «سوئیفت» حذف شود.
بن والاس تاکید کرد: بریتانیا متحدان خود را زیر فشار خواهد گذاشت تا دسترسى بانکهاى روسیه به «سوئیفت» را هرچه زودتر قطع کنند. او افزود که لندن خواهان برداشتن گام‌‌هاى فراتر و اقدامات گسترده‌تر برای تحریم روسیه است. وی مسدود ساختن نقل و انتقالات مالی بین‌‌المللى را بخشی از این اقدام اعلام کرد.
دولت واشنگتن نیز روز پنجشنبه در بیانیه‌‌اى اعلام کرد: قطع دسترسى روسیه به «سوئیفت» را مورد بررسی قرار خواهد داد.
وزراى اقتصاد کشورهاى عضو اتحادیه اروپا روز جمعه ۲۵ فوریه در جلسه‌اى پیامدهاى حمله نظامى روسیه به اوکراین را از نظر اقتصادى بررسى کردند.
برونو لومر وزیر اقتصاد و دارایی فرانسه نیز روز جمعه پیش از نشستی با همتایان اروپایی خود در پاریس گفت: گزینه خارج ساختن روسیه از سیستم «سوئیفت» همچنان روی میز است.
در همین حال، یک دیپلمات اتحادیه اروپا به خبرگزاری رویترز گفت: حذف روسیه از مبادلات مالی «سوئیفت» پیامدهای گسترده‌ای را در اروپا نیز به همراه خواهد داشت.
وزیر دفاع بریتانیا در حالی درخواست اخیر خود را مطرح کرده که آمریکا و اروپا پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین، سخت‌‌ترین تحریم‌‌هاى خود علیه مسکو را اعلام کردند.
با وجود اتخاذ این تحریم‌ها، جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا روز پنجشنبه گفت: ایالات متحده و اتحادیه اروپا تصمیم گرفته‌‌اند دسترسى روسیه به سیستم «سوئیفت» را قطع نکنند، اما می‌توانند این موضوع را دوباره بررسی کنند.
طبق اظهارات روز پنجشنبه بایدن، تا کنون آمریکا و متحدانش در مورد حذف روسیه از سامانه نقل و انتقال بین‌المللی پول به توافق نرسیده‌اند.
یک روز پیش از درخواست وزارت دفاع بریتانیا، وزارت امور خارجه اوکراین از ایالات متحده و اتحادیه اروپا خواسته بود روسیه را از سیستم نقل و انتقال بین‌المللی پول حذف کنند.
این تشکیلات که یکی از بزرگترین شبکه‌های نقل و انتقال بین‌المللی پول است، با شرکت ۲۳۹ موسسه مالی در سال ۱۹۷۳ تأسیس شد. «سوئیفت» با حروف اختصارىSWIFT مخفف Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication یا «جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی» است.
سیستم «سوئیفت» زیر نظارت نظام حقوقی بلژیک فعالیت می‌‌کند و دفتر مرکزی آن نیز در نزدیکى بروکسل قرار دارد. این سامانه برای جایگزینی روش‌های ارتباطی غیراستاندارد در سطح بین‌المللی راه‌اندازی شده است.
این سامانه که برای جایگزینی فناوری قدیمی تلکس (Telex) راه‌اندازی شده، در معاملات مالی بین‌المللی کاربرد‌های متفاوت دارد که فرستادن و دریافت هرگونه پیام ارزی، خرید و فروش اوراق بهادار و غیره، بخشی از آن به شمار می‌روند.
«سوئیفت» یک نقطه دسترسی (SAP) را در اختیار بانکهاى کشورها قرار می‌‌دهد تا آنها بتوانند به این سیستم نقل و انتقال بین‌المللی پول متصل شده و با ارسال و دریافت پیام بین واحدهای بانکی، معاملات خود را با سرعت بالا انجام دهند.
روسیه با حدود ۳۰۰ بانک و موسسه مالی پس از ایالات متحده آمریکا دومین کشور بزرگی است که از سیستم «سوئیفت» برای تبادلات ارزی خود استفاده می‌‌کند.
گفتنى است که انجمن ملی «روسوئیفت» (Rosswift) مى‌گوید: اغلب تبادلات ارزی روسیه از طریق یک سیستم دیگر که معادل «سوئیفت» است و SPFS نام دارد، انجام می‌شود.
مسکو یکی از تامین‌‌کنندگان گاز کشورهای اروپایی است و به همین دلیل مبادلات اقتصادی زیادی با این کشورها دارد. خارج ساختن روسیه از سامانه «سوئیفت» می‌تواند توسعه یک سیستم رقیب را تسریع و همه کشورهای اروپایی را که با روسیه مبادلات اقتصادی دارند تحت تاثیر قرار دهد.
