نازنین زاغری رتکلیف و انوشه آشوری دو شهروند ایرانی- بریتانیایی که جمهوری اسلامی آنها را گروگان گرفته بود سرانجام آزاد شدند. هر دو نفر چهارشنبه ۱۶ مارس ۲۰۲۲ (۲۵ اسفند ۱۴۰۰) با یک پرواز اختصاصی از تهران به مسقط در عمان رفتند تا از آنجا عازم لندن شوند.
زاغری و آشوری در ازای پرداخت ۴۰۰ میلیون پوند بدهی بریتانیا به ایران مربوط به قرارداد خرید تانک‌های چیفتن در اواسط دهه ۱۹۷۰ میلادی آزاد شدند اما مقامات جمهوری اسلامی مانند همیشه گروگانگیری و باج‌خواهی را انکار می‌کنند.
حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی که گویا مخاطبان را بی‌عقل و درک تصور کرده، می‌گوید، «شاید از نظر زمانی روزهای آزادی و واریز پول نزدیک بهم بود، ولی ارتباطی بین این دو مسئله وجود ندارد و آزادی این دو فرد با نگاه انسانی محقق شد و گرفتن پول در ازای آزادی این افراد نادرست و غیردقیق است!»
او تأکید کرد «ما بیش از ۳۹۰ میلیون پوند از قبل از پیروزی انقلاب در خصوص برخی خریدهای دفاعی از انگلیس مطالبه داشتیم. در چهار ماه گذشته تماس‌های خیلی فشرده‌ای بین من و وزیر خارجه انگلیس انجام شد. هدف ما این بود که این مطالبات را زنده کنیم و این مبلغ به بانک مرکزی ما وارد شود.»
البته وزیر خارجه دولت «قاضی مرگ» ضمیر «ما» را بسیار بیجا به کار برده است. این پول از سوی دولت شاهنشاهی ایران برای خرید تانک‌های چیفتن به انگلیس پرداخت شده بود و وقوع سانحه‌ی مرگبار انقلاب اسلامی تحویل آن تانک‌ها را منتفی کرد و پول پرداخت شده نیز نزد بریتانیا ماند. حالا هم پولی که با گروگانگیری به جیب‌های گشاد رژیم اسلامی در ایران سرازیر شده مدیون خرید پیش از انقلاب است. سرمایه‌ای که قطعا برای مردم ایران هزینه نخواهد شد.
با اینهمه حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه دولت سیزدهم به تکرار مدعی شده «به صراحت اعلام می‌کنم هیچ ارتباطی بین آزادی این مبلغ و آزادی افرادی که به جرم جاسوسی و اتهامات امنیتی در ایران بازداشت و محاکمه شدند و جرایم آنها ثابت شد و قوه قضاییه باید درباره وضعیت آنها تصمیم می‌گرفت، وجود ندارد!»
ریچارد رتکلیف همسر زاغری که شش سال انتظار آزادی او را کشید در مصاحبه با رسانه‌ها با ابراز خوشحالی از آزادی وی گفت «اولین کاری که او همیشه می‌خواست انجام دهم این بود که برایش یک فنجان چای درست کنم.»
"The first thing she always wanted to do was me make her a cup of tea"
Nazanin Zaghari-Ratcliffe's husband Richard and her daughter Gabriella are in London waiting for Nazanin to arrive back home from Iranhttps://t.co/h3MsvV9uT0 pic.twitter.com/mmVYJIoYh4
— BBC News (UK) (@BBCNews) March 16, 2022
الیکا آشوری دختر انوشه آشوری نیز با انتشار ویدئویی گفت که «سال‌ها رنج دوری از پدرش رو به پایان است.» او از همه کسانی که برای آزادی پدرش تلاش کردند تشکر کرد.
Thank you so much everyone for years of supporting our family & for your kind words today. I can confirm my dad @FreeAnoosheh is on his way back to the U.K. & our years of suffering are coming to an end. Thank you for your patience while we get our affairs in order #freeanoosheh pic.twitter.com/IoYxSnvxhQ
— Elika Ashoori (@lilika49) March 16, 2022
رسانه‌های دولتی عمان و وزیر خارجه این کشور نیز گزارش دادند که این دو زندانی دوتابعیتی پس از آزادی «برای آماده شدن برای بازگشت به بریتانیا» با پرواز نیروی هوایی سلطنتی عمان وارد مسقط پایتخت این کشور شدند.
Nazanin and Anoosheh have arrived safely in Oman. Sincere thanks for the hard work and good faith in Tehran and London that made this possible. Soon they will be with their loved ones at home. We hope this result will bring further progress in the dialogue between the parties. pic.twitter.com/u5qDQ4sgHC
— Badr Albusaidi – بدر البوسعیدی (@badralbusaidi) March 16, 2022
بوریس جانسون نخست‌وزیر بریتانیا که همزمان در سفر دیپلماتیک به امارات متحده عربی و عربستان سعودی بسر می‌برد در توئیتی نوشت که نازنین زاغری رتکلیف و انوشه آشوری در حال عزیمت به بریتانیا هستند: «بسیار خرسندم که تأیید کنم بازداشت ناعادلانه نازنین زاغری رتکلیف و انوشه آشوری در ایران امروز به پایان رسیده است.»
علی نجفی سفیر جمهوری اسلامی در مسقط درباره نقش عمان در این معامله در توییتی نوشت «عمان: یکبار دیگر بر مدار خیرخواهی، حکمت و تدبیر و ایران: همچنان بر مدار عزت، حکمت و مصلحت… پاینده باد روابط دوستانه دو کشور.»
عمان: یکبار دیگر بر مدار خیرخواهی، حکمت و تدبیر#ایران: همچنان بر مدار عزت، حکمت و مصلحت
پاینده باد روابط دوستانه دو‌کشور#عمان: مره أخرى على مدار الخیر والحکمه والحصافه
إیران: لاتزال على مدار العزه والحکمه والمصلحه
دامت العلاقات الودیه بین البلدین https://t.co/KHAYrloH9T— Ali Najafi (@AliNajafi_ir) March 16, 2022
ذبیح الله خداییان سخنگوی قوه قضاییه اما گفته که آزادی نازنین زاغری به دلیل پایان محکومیت و آزادی انوشه آشوری به دلیل رأفت اسلامی بوده است.
سخنگوی قوه قضاییه گفته که «خانم نازنین زاغری به اتهام جاسوسی برای سرویس امنیتی کشور انگلیس به چهار سال حبس محکوم شده بود که مدت مجازاتش را به صورت کامل کشیده و حبسش به اتمام رسید و بر همین اساس ممنوع الخروجی وی لغو شد و از زندان آزاد شد. وی پرونده دیگری نیز دارد که در آن محکوم به یک سال حبس شده بود ولی این پرونده تا کنون به اجرا گذاشته نشده است.»
ذبیح الله خداییان افزوده است: «انوشه آشوری به اتهام همکاری با سرویس‌های امنیتی کشورهای بیگانه و به جرم جاسوسی به ۱۰ سال حبس محکوم شده بود و حدود ۴ سال و ۷ ماه از مدت محکومیتش سپری شده بود که تقاضای آزادی مشروط کرد و به عنوان دستمزد مبالغی را از سرویس‌های جاسوسی بیگانه اخذ کرده بود که این مبالغ نیز از وی دریافت شد، لذا دادگاه با آزادی مشروط ایشان موافقت و مورد رأفت حکومت اسلامی قرار گرفت و از زندان آزاد شد.»
آزادی این دو زندانی دوتابعیتی پس از آن رخ داد که یک هیئت بریتانیایی روز سه‌شنبه ۲۴ اسفند برای مذاکره به تهران رفته بود.
روز گذشته نیز خبری مبنی بر اینکه پاسپورت بریتانیایی نازنین زاغری از سوی جمهوری اسلامی به او بازگردانده شد منتشر و برخی منابع غیررسمی خبر آزادی او را منتشر کردند.
آمنه سادات ذبیح‌پور خبرنگار-بازجوی صداوسیمای جمهوری اسلامی در توییتی نوشت «پس از قریب ۵۰ سال صدای شنی تانک‌های چیفتن به گوش می‌رسد. خبری در راه است…»
حجت کرمانی وکیل نازنین زاغری نیز اظهار امیدواری کرده بود به زودی خبرهای خوبی درباره موکل‌اش برسد. او روز سه‌شنبه ۱۵ مارس (۲۴ اسفند) در پاسخ به پرسش رویترز در مورد اینکه موکل او چه زمانی آزاد خواهد شد گفت: «امیدوارم به زودی خبرهای خوبی داشته باشیم.»
همچنین نزار زکا زندانی پیشین در ایران در توییتی از انتقال انوشه آشوری از سالن اصلی زندان اوین به سلول موقت در بند ۲۰۹ برای جابجایی خبر داده بود.
https://kayhan.london/1400/12/24/%d9%85%d9%86%d8%a7%d8%a8%d8%b9-%d8%ae%d8%a8%d8%b1%db%8c-%d8%a7%d9%85%d9%86%db%8c%d8%aa%db%8c-%d8%ac%d9%85%d9%87%d9%88%d8%b1%db%8c-%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85%db%8c-%d8%a2%d8%b2%d8%a7%d8%af%db%8c
نازنین زاغری، کارمند بنیاد تامسون رویترز در فروردین ۹۵ در پایان سفرش به ایران که برای دیدار با خانواده خود رفته بود، در فرودگاه تهران به اتهام «جاسوسی» بازداشت و به پنج سال زندان محکوم شد. سال گذشته با وجود پایان دوران محکومیت این شهروند دوتابعیتی، حکومت ایران با گشودن پرونده‌ای جدید علیه او، بار دیگر زاغری را به یک سال زندان محکوم کرد.
آنتونیو زاپولا مدیر اجرایی بنیاد توماس رویترز با ابراز خوشحالی از آزادی نازنین زاغری، او را «قربانی بی‌گناه مناقشه‌های بین‌المللی» خواند و اعلام کرده که «هیچکس نمی‌تواند رنجی را که نازنین در شش سالِ شکنجه‌بار متحمل شده است تصور کند.»
انوشه آشوری شهروند ایرانی- بریتانیایی نیز در سال ۲۰۱۹ توسط دستگاه قضایی جمهوری اسلامی به جرم «جاسوسی برای موساد» به ده سال و به جرم «اندوختن ثروت نامشروع» به دو سال زندان محکوم شده بود.
این دو زندانی در حالی آزاد شدند که همچنان مراد طاهباز و مهران رئوف فعال کارگری با تابعیت بریتانیایی همچنان در زندان‌های جمهوری اسلامی محبوس‌اند. مراد طاهباز تابعیت آمریکایی نیز دارد. هنوز خبری درباره آزادی احتمالی و یا مذاکره برای آزادی مراد طاهباز و مهران رئوف منتشر نشده است.
بازداشت افراد دوتابعیتی در سال‌های گذشته به روالی معمول از سوی نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی تبدیل شده است. برخی از این زندانیان از جمله جیسون رضاییان آزاد شدند و برخی دیگر همچنان در زندان هستند. ناهید تقوی شهروند ایرانی- آلمانی که بیش از ۴۰۰ روز است در بازداشت است، سیامک نمازی شهروند ایرانی-آمریکایی، فریبا عادلخواه شهروند فرانسوی ایرانی‌تبار، و احمد رضا جلالی ایرانی- سوئدی محبوس در زندان اوین از جمله ایرانیان دوتابعیتی هستند که طی سال‌های اخیر بعد از سفر به ایران به گروگان گرفته شده‌اند.
جمهوری اسلامی بطور مشخص بازداشت و محکوم کردن افراد دوتابعیتی یا شهروندان خارجی را به ابزاری برای چانه‌زنی و باج‌خواهی از کشورهای غربی تبدیل کرده است.
اکنون نیز برخی تحلیلگران توافق مقامات جمهوری اسلامی و بریتانیا برای آزادی دو شهروند ایرانی- بریتانیایی در ازای پرداخت پول را مقدمه توافق بزرگتری در زمینه هسته‌ای و ایجاد گشایش‌های مالی برای جمهوری اسلامی و لغو تحریم‌ها ارزیابی می‌کنند.
اینهمه در حالیست که آزادی نازنین زاغری همچنان برای بخشی از جریان‌های درون حکومت در ایران ناخوشایند بوده و به آن واکنش نشان داده‌اند.
کانال تلگرامی «قرارگاه سایبری عمار» که گفته می‌شود وابسته به «قرارگاه امنیتی عمار» است که مهدی طائب رئیس آن است روز گذشته ادعا کرد «نازنین زاغری سرشبکه MI6 در ایران، تحویل دولت انگلیس می‌شود». این کانال نوشت که نازنین زاغری مسئولیت جذب، آموزش و به‌کارگیری افراد برای سرویس جاسوسی انگلیس در پوشش NGO و خبرنگار بر عهده داشته است.
همزمان با انتشار خبر آزادی نازنین زاغری و ترک ایران، خبرگزاری فارس نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در گزارشی مفصل با عنوان «شبکه ۵۰ نفره زاغری چگونه متلاشی شد؟ هزینه سنگین مهره سوخته MI۶ روی دست ملکه انگلیس» سناریویی را که به کیفرخواست علیه نازنین زاغری تبدیل شد، بازنشر کرده و اتهامات بازجوها علیه وی را تکرار نموده است.
