برداشتهشدن محدودیتهای سفر در نوروز ۱۴۰۱ باعث رشد ۳۷درصدی سفر در کشور شده و جادهها و راهها را با ترافیک سنگین و پُرحجم روبرو کرده است. پس از دو سال فشار اقتصادی شدید و خانهنشینی، مردم برای اندکی تفریح به جادهها زدهاند و هزینههای گزاف سفر را پس از حذف سهمیه بنزین نوروزی، به جان خریدهاند.
برداشته شدن محدودیتهای سفر از سوی ستاد مقابله با کرونا در نوروز ۱۴۰۱ باعث شده تا طبق اعلام پلیس راه، حجم سفرهای جادهای ۳۷ درصد به نسبت سال گذشته بیشتر شود. شهروندان پس از دو سال خانهنشینی و فشار روانی و بحران اقتصادی، تصمیم گرفتهاند تا دل به جادهها بزنند و از تعطیلات نوروز برای اندکی فراغت بهره بگیرند.
سفرهای نوروزی در عین حال باوجود حذف سهمیه بنزین نوروزی بیش از پیش با اتومبیلهای شخصی انجام میشود. چنانکه جواد اوجی وزیر نفت امروز از افزایش ۲۳درصدی مصرف بنزین در آغاز سال ۱۴۰۱ خبر داده است. دولت سیزهم در اسفندماه اعلام داشت، دیگر سهمیهای به عنوان بنزین نوروزی به صاحبان اتومبیل داده نمیشود و همان سهمیه کلی بنزین توزیع میشود.
https://twitter.com/Davidov32643146/status/1506494473345421314
همچنین گران بودن اماکن اقامت و هتلها بر تعداد مسافران مستقر در چادرهای شخصی نیز افزوده است. اجرای غیراصولی این شیوه از سفر در این مدت کوتاه باعث مرگ ۱۷ نفر و مسمومیت ۴۹۵ نفر با گاز دیاکسید کربن شده است. سخنگوی سازمان اورژانس اعلام کرد، این مسمومیتها فقط در پنج روز از ۲۵ اسفندماه پارسال تا اول فروردین امسال رخ دادهاند.
از پیش از شروع رسمی تعطیلات نوروز، شهرهای مختلف ایران میزبان مسافرانی شدهاند که حضورشان رونق گردشگری داخلی را تضمین میکند. هرچند که اگر اوضاع اقتصادی مردم نسبت به سالهای گذشته بهتر میبود، مقاصد گردشگری داخلی و خارجی میزبان مسافران بیشتری میشدند.
به نظر میرسد موضوع هزینهها و مخارج سفر باعث شده تا بسیاری از کسانی که معمولا کشورهای همسایه را برای چنین تعطیلاتی انتخاب میکردند، امسال مسافرتهای استانی را ترجیح دهند تا دستکم مبالغی را که باید صرف عوارض خروج و تبدیل ارز میشد به تفریح در داخل اختصاص دهند.
بنابر گزارشها تا روز سوم فروردین ۱۴۰۱، شهر شیراز بیشترین اقبال عمومی را داشته بطوری که طی همین چند روز ظرفیت اسکان مدارس تکمیل شده و مسئولان یکی دو «حسینیه» را در اختیار مسافران قرار دادهاند!
اداره گردشگری استان فارس میگوید، از ۲۷ اسفند ۱۴۰۰ تا ۲ فروردین ۱۴۰۱ بیش از نیم میلیون نفر در مراکز اقامتی استان فارس اسکان داده شدهاند.
عزتالله ضرغامی وزیر وزارتخانه میراث فرهنگی و گردشگری امروز به رسانهها از تکمیل ظرفیت مراکز اقامتی، سیاحتی، زیارتی و گردشگری کشور در سومین روز از تعطیلات نوروز ۱۴۰۱ خبر داد و گفت: «شهرهای بزرگ زیارتی و سیاحتی کشور اکنون با مشکل اقامت و اسکان مسافران و گردشگران مواجه هستند.»
آنگونه که ضرغامی مدعی شده است: «بازدید از موزهها، کاخ موزهها، مراکز دیدنی و پارکهای کشور در دو روز گذشته به ۴ برابر سال گذشته رسیده است.» بر این مبنا، شهروندان استانهای تهران، فارس، اصفهان و استانهای شمالی بیشترین سفر و بازدید را داشتهاند.
شمار مسافران این استانها چنان بالا بوده که مصطفی فاطمی مدیرکل گردشگری داخلی دیروز ۸ استان جایگزین برای سفر را به مردم پیشنهاد داده، چرا که اقامتگاههای استانهای اصفهان، بوشهر، فارس، گیلان، مازندران، هرمزگان، یزد و خراسان رضوی دیگر جا ندارند.
او شهرهای آران و بیدگل، شهرضا و نجفآباد در استان اصفهان، تنگستان و عسلویه در استان بوشهر، نیشابور و سبزوار در خراسان رضوی، کنارک و دشتیاری در سیستان و بلوچستان، فیروزآباد، لار، مرودشت و کازرون در استان فارس، میناب، بندرلنگه و سیریک در استان هرمزگان و مهریز و بافق در استان یزد را با توجه به ظرفیت اقامتی خالی که دارند، پیشنهاد داد.
تصاویر و ویدئوهایی که تا کنون از «حافظیه» در فضای مجازی منتشر شده نشان میدهد، آرامگاه حافظ چنان با شلوغی روبرو شده که گفته میشود نظم عمومی را برهم زده است. بسیاری از مردم با بالا رفتن از در و دیوار سعی داشتهاند خود را به محوطه داخلی برسانند و این موضوع مدیریت فضای حافظیه را در ساعاتی به ویژه در زمان تحویل سال با مشکل مواجه کرد.
پیشتر به مسافران توصیه شده بود تا استانهای تهران، البرز، سمنان، خراسان جنوبی و مرکزی، کرمان و استان سیستان و بلوچستان را بجز چابهار برای سفر در روزهای آینده انتخاب کنند.
به گفته فاطمی، در روزهای اخیر استقبال از جزایر جنوبی مخصوصا جزیره هرمز زیاد بوده و ظرفیت ۷۰۰۰ نفری این جزیره تا مرحله اضطرار فاصله چندانی ندارد.
ضمن اینکه در روزهای قبل از آغاز تعطیلات اگرچه جامعه هتلداران کشور اعلام کرده بود هیچ افزایش نرخی وجود نخواهد داشت اما مسافران میگویند چنین موضوعی صحت ندارد و افزایش نرخ هتلها در مناطق آزاد موجب نارضایتی آنها شده است.
مصطفی فاطمی در حال حاضر استانهای شمالی کشور را برای سفر مناسبتر میداند و میگوید: «وضعیت اقامت در استانهای شمالی هنوز به مرحله حاد نرسیده است. اگرچه استقبال از مازندران و گیلان زیاد است و ظرفیت اقامتگاههای رسمی این استان نیز پر شده اما هنوز برخی شهرهای آن میزبان مسافر هستند.»
او نسبت به شرایط هفته دوم تعطیلات ابراز نگرانی کرده و یادآور شده که چون مردم با توجه به وضعیت آب و هوا به سمت شهرهای شمالی میروند، در هفته دوم عید استانهای اصفهان، یزد، فارس و استانهای جنوبی خلوت میشوند و ممکن است پیشنهاد سفر ما برای هفته دوم سفر به این استانها باشد.
برخی از ایرانیان نیز برای لذت بردن از فضای آزادانهتر و حضور در کنسرتهای مختلف، راهی کشورهای همسایه شدهاند. بسیاری از شهروندان از ابتدای تعطیلات ارمنستان و ترکیه را برای این روزها انتخاب کردهاند. انتخابی که گاه به دلیل سرمای هوا و گاه رفتارهای ناخوشایند کام برخی را تلخ کرده است. طی یکی دو شب گذشته بسیاری از مسافران ارمنستان به دلیل بسته شدن راهها و بارش برف به مشکل برخورد کرده و ناچار به اسکان موقت در استان آذربایجان شرقی شدهاند.
از طرفی به دلیل بسته بودن راهها و خرید بلیت کنسرت، خیلی از این مسافران متضرر نیز شدهاند. اتفاقی که در مسیر ترکیه هم مشابه آن رخ داده است. به همین دلیل و به دنبال اختلال در مرزهای زمینی ارمنستان و ترکیه با توجه به بارش برف و سرمای هوا، ستاد مرکزی خدمات سفر از مسافران درخواست کرد تا برطرف شدن محدودیتها، ملاحظات سفر زمینی به این کشورها را در نظر بگیرند.
جواد هدایتی مدیرکل دفتر ترانزیت و حمل و نقل بینالمللی سازمان راهداری با اعلام مسدود بودن مرز نوردوز (مشترک با ارمنستان) از مسافران خواست تا به صورت تور گردشگری زمینی یا با وسیلهی شخصی راهی ارمنستان نشوند.
سفارت جمهوری اسلامی نیز توصیه کرده، با توجه به پیشبینی ادامه بارش برف در ارمنستان و سرمای شدید هوا و غیرقابل پیشبینی بودن وضعیت راه در روزهای آینده تا زمان روشن شدن وضعیت جاده و رفع اختلال کنونی، از استفاده از مسیر زمینی کشورمان به ارمنستان خودداری کنند.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جادهای آذربایجان شرقی هم دوم فروردین گفته بود که بارش سنگین برف در کشور ارمنستان تردد زمینی بین ایران و این کشور را با مشکل مواجه کرده، بطوری که چهار اتوبوس با ۲۰۰ مسافر که از مرز نوردوز به سمت ارمنستان حرکت کرده بودند در برفهای منطقه «قاپان» به «گورسی» گرفتار شدند.
هدایتی مدیرکل دفتر ترانزیت و حمل و نقل بینالمللی سازمان راهداری همچنین گفته مرزهای زمینی با ترکیه متأثر از باران و برف روزهای گذشته و در منطقه مرزی دما حدود ۱۰ درجه زیر صفر است و این مسئله شرایط را برای بانوان و بچهها بسیار سخت میکند. او شرایط آب و هوایی شهرهایی چون وان را که معمولا بسیاری از سفرهای زمینی از همان مسیر انجام میشود نامساعد خواند و به مسافران توصیه کرد «لباس گرم با خود داشته و پیشبینی توقف چند ساعته را داشته باشند و اگر با ماشین شخصی تردد میکنند به سالم بودن سیستم گرمایشی خودرو خود مطمئن باشند و پیشبینی موادغذایی داشته باشند تا دچار مشکل نشوند.»
برخی مسافرانی که تا این لحظه به هر طریقی خود را به ترکیه رساندهاند نسبت به رفتار کشور میزبان گلهمند هستند. تصاویری که در این روزها از کلابها و محل برگزاری کنسرتها منتشر شده نشان میدهد رفتار محافظان ترک با مهمانان ایرانی چندان دوستانه نیست. تکرار این رفتار چنان زیاد شده که یکی از فعالان عرصه موسیقی از مردم خواسته است تا اگر باز هم شاهد رفتار نامناسب ترکها بودند از تجربه خود فیلمبرداری کنند تا اعتراضهای علنیتری شکل بگیرد.