در حالی که رئیس بنیاد ملی گندمکاران ایران مدعی شده بود افزایش قیمت گندم تاثیری در افزایش نرخ آرد و نان نخواهد داشت، نان در برخی شهرها از جمله اهواز و بندرعباس گران شده است.
در هفته‌های گذشته و پس از حمله نظامی روسیه علیه اوکراین، قیمت جهانی گندم با افزایش روبرو شد و به بالاترین رقم در ۱۴ سال گذشته رسید. قیمت گندم در بورس شیکاگو در یک سال گذشته حدود ۷۰ درصد افزایش داشت که حدود ۳۵ درصد از افزایش قیمت همزمان با جنگ پوتین علیه اوکراین بوده است.
در این میان، افزایش جهانی قیمت گندم برای ایران که از جمله کشورهای واردکننده گندم است به یک تهدید تبدیل شده چرا که دولت برای واردات گندم در بودجه ۳ میلیارد دلار در نظر گرفته و افزایش جهانی قیمت گندم می‌تواند مشکلات جدی در تامین اعتبارات این بخش به وجود بیاورد.
از سوی دیگر به دلیل خشکسالی، تولید گندم در داخل کشور نیز با کاهش روبرو شده است. مصرف سالانه گندم ایران حدود ۱۱/۵ میلیون تن است اما علیرضا مهاجر معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی برداشت حداکثر ۹ میلیون تن گندم در سال ۱۴۰۱ را پیش‌بینی کرده است. به این ترتیب دولت برای امسال باید حداقل ۲/۵ میلیون تن گندم وارد کند.
https://kayhan.london/1401/01/05/%da%a9%d8%a7%d9%87%d8%b4-%d8%aa%d9%88%d9%84%db%8c%d8%af-%d8%af%d8%a7%d8%ae%d9%84%db%8c-%d9%88-%d8%a7%d9%81%d8%b2%d8%a7%db%8c%d8%b4-%d9%88%d8%a7%d8%b1%d8%af%d8%a7%d8%aa-%da%af%d9%86%d8%af%d9%85%d8%9b
دولت سیزدهم هفته گذشته قیمت خرید تضمینی گندم را با افزایش نسب به سال گذشته ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان به ازای هر کیلو اعلام کرد. به گفته غلامرضا مهاجر وزارت جهاد کشاورزی با توجه به تحولات پیش آمده در سطح جهان، گندم را با قیمت ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان از کشاورزان خریداری می‌کند و هزار تومان نیز به کسانی که گندم خود را به دولت بفروشند، جایزه می‌دهد.
اینهمه به این معناست که نه تنها قیمت گندم در سال جدید افزایش پیدا می‌کند بلکه به احتمال زیاد کشور با کاهش ذخایر و کمبود گندم نیز روبرو خواهد بود. این دو عامل بر افزایش قیمت آرد و نان اثر مستقیم خواهد داشت و به همین دلیل طی روزهای گذشته به نگرانی‌ها دامن زد.
با اینهمه عطاءالله هاشمی رئیس بنیاد ملی گندمکاران مدعی شده که بنا بر صلاحدید مسئولان نظام و هیئت دولت، قیمت نان متاثر از نرخ خرید تضمینی نبوده یا میزان تاثیرگذاری آن بسیار ناچیز بوده است.
او گفته که «در برخی سال‌ها قیمت گندم ۷۰ تا ۸۰ درصد افزایش داشته، اما نرخ نان به سبب حمایت از مصرف کننده هیچگاه متأثر از این موضوع نبوده است.»
عطاءالله هاشمی تأکید کرده که مردم نگرانی در خصوص قیمت نان نداشته باشند و «همیشه دولت یارانه‌ای برای نرخ نان برای اقشار آسیب‌پذیر در نظر می‌گیرد. بنابراین تعیین نرخ خرید تضمینی گندم تاثیری بر نرخ آرد و نان دولتی نخواهد داشت.»
اما تنها چند روز پس از این ادعاها و همزمان با پایان تعطیلات رسمی نوروز در کشور، گزارش‌هایی درباره افزایش قیمت نان در شهرهای مختلف منتشر شده است.
ابراهیم احترامی رئیس اتحادیه نانوایان بندرعباس گفته که «نرخ نان در بندرعباس با مجوز کارگروه آرد و نان هرمزگان، از روز گذشته تغییر یافت و با نرخ‌های جدید به مردم عرضه می‌شود.»
ابراهیم احترامی توضیح داده که در طول سه سال گذشته قیمت نان افزایش چندانی نداشته اما در همین مدت هزینه‌ها همچون دستمزد کارگران حدود ۱۶۰ درصد افزایش داشته که نتیجه این وضعیت ناترازی درآمد هزینه نانوایی‌هاست و می‌تواند منجر به ورشکستگی آنها شود.
به گفته او، درحالی که از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ هزینه‌های نانوایی بیش از ۱۰۰ درصد افزایش یافته مسئولان استان تنها اجازه افزایش ۱۵ تا ۳۰ درصدی نرخ نان را داده‌اند که این تصمیم اشتباه است و می‌تواندضررهایی برای جامعه در پی داشته باشد.
رئیس اتحادیه نانوایان بندرعباس با بیان اینکه تورم در جامعه بایستی کنترل شده و کاهشی شود، گفته که نانوایان با توجه به شرایط اقتصادی خود این قیمت‌ها را ناعادلانه دانسته و ناراضی هستند.
بر اساس نرخ جدید اعلام شده برای انواع نان در بندرعباس، قیمت هر قرص نان لواش از سه هزار ریال به چهار هزار ریال، بربری و تافتون حجیم از ۱۳ هزار ریال به ۱۵ هزار ریال، سنگک از ۱۹ هزار ریال به ۲۵ هزار ریال، نان روغنی از ۱۹ هزار ریال به ۲۵ هزار ریال، کرسک از ۲۰ هزار به ۲۵ هزار ریال، باگت معمولی از ۱۵ هزار ریال به ۱۸ هزار ریال، بربری فانتزی از ۱۹ هزار ریال به ۲۵ هزار ریال، باگت فرانسوی بزرگ از ۱۹ هزار ریال به ۲۵ هزار ریال، ساندویچی فرانسوی بزرگ از ۱۲ هزار ریال به ۱۵ هزار ریال، ساندویچی فرانسوی کوچک از ۱۰ هزار ریال به ۱۲ هزار و ۵۰۰ ریال و نان همبرگری از ۱۰ هزار ریال به ۱۳ هزار و ۵۰۰ ریال رسیده است.
احسان سلطانی اقتصاددان و تحلیلگر اقتصادی نیز پیش‌بینی کرده که «با قیمت‌گذاری موادغذایی و نهاده‌های دامی با ارز نیمایی در سال ۱۴۰۱، حتی با کنترل قیمت بعضی اقلام مانند نان، پیش‌بینی می‌شود نرخ تورم مواد غذایی بالای ۵۰ درصد باشد.»
در این میان، کارگران شاغل در نانوایی‌ها نیز از درآمد خود به شدت ناراضی و خواستار افزایش قیمت نان هستند چرا که بر خلاف کارگران شاغل در دیگر اصناف، دستمزد کارگران خباز بر اساس قیمت نان تعیین می‌شود. وقتی دولت تلاش دارد قیمت نان را ثابت نگه دارد، دستمزد این کارگران با وجود افزایش تورم، ثابت مانده یا افزایش اندکی پیدا می‌کند.
عبدالله بلواسی فعال صنفی کارگران نانوایی درباره مشکلات کارگران در سال گذشته گفته که «سال ۱۴۰۰ یکی از سخت‌ترین سال‌ها از نظر معیشت و درآمد برای کارگران در ایران بود. تورم و گرانیِ بی‌سابقه زندگی را بر اکثر مردم ایران و به ویژه کارگران تنگ کرد و هیچ تصمیمی هم برای عبور از این وضعیت گرفته نشد و هیچ مسئولی پاسخگوی بحرانِ پیش آمده نبود.»
عبدالله بلواسی افزوده که «افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها، سقوط هرچه بیشترِ ارزش ریال و در نهایت بیکاری، سه عامل تاثیرگذار بر وضعیت بد کارگران بود. در چنین وضعیتی متاسفانه دولتمردان ادعای کنترل تورم و افزایش اشتغال داشتند.»
در چنین شرایطی نه تنها افزایش قیمت گندم و آرد بر افزایش قیمت نان اثرگذار خواهد بود بلکه به نظر می‌رسد در سال ۱۴۰۱ صنف کارگران خباز هم به صف اصناف معترض پیوسته و آنها نیز برای افزایش قیمت نان که میزان درآمدشان وابسته به آن است، به دولت فشار بیاورند که این خود تأثیر مستقیم بر معترضان گرانی و تورم خواهد داشت.
