گزارش بازار مسکن تهران در اسفندماه گذشته نشان می‌دهد در این ماه نسبت به ماه گذشته قیمت ملک در پایتخت با افزایش ۶/۲ درصدی روبرو شده است. شتاب تورم در بازار مسکن در حالیست که طرح‌های حمایتی دولت برای تولید مسکن ارزان همچنان با ابهاماتی روبروست.
گزارش تحولات بازار مسکن در شهر تهران که از سوی بانک مرکزی منتشر شده، بیانگر این است که در اسفندماه سال گذشته متوسط قیمت خرید و فروش یک مترمربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی تهران ۳۵ میلیون و ۱۲۰ هزار تومان بوده که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب ۶/۲ درصد و ۱۶ درصد افزایش دارد.
همچنین تعداد معاملات انجام شده در این ماه حدود ۶/۸ هزار فقره بود که نسبت به ماه قبل ۱۹/۹ درصد کاهش و در مقایسه با ماه مشابه در سال قبل ۲۹/۶ درصد افزایش را نشان می‌دهد و بررسی توزیع تعداد واحدهای مسکونی معامله شده در شهر تهران به تفکیک عمر بنا حاکی از آن است که واحدهای تا پنج سال ساخت با سهم ۳۲/۵ درصد بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند.
این در حالیست که در میان مناطق ۲۲گانه شهر تهران بیشترین قیمت هر متر خانه ۷۷ میلیون و ۴۶۵ هزار تومان در منطقه یک و کمترین آن با ۱۶ میلیون و ۵۶۴ هزار تومان در منطقه ۱۸ بوده است که هر یک از آنها با افزایش ۱۲/۷ درصدی در منطقه یک و ۳۶/۵ درصدی در منطقه ۱۸ مواجه شده‌اند.
بررسی شاخص کرایه مسکن اجاری در شهر تهران و در کل مناطق شهری در اسفند ماه سال گذشته نشان‌دهنده افزایشی معادل ۴۵/۸ و ۵۰/۲ درصد نسبت به ماه مشابه سال ۱۳۹۹ است.
طرح‌های دولت برای حمایت از بازار مسکن تا کنون نتوانسته از مشکلات این بازار کم کند. یکی از نخستین طرح‌های حمایتی در حوزه مسکن طرح «مسکن مهر» بود که با گذشت بیش از ۱۵ سال هنوز به پایان نرسیده است. بر اساس این طرح قرار بود دولت با اختصاص زمین رایگان طی چهار سال ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار واحد مسکونی ارزان بسازد و با ارائه وام به اقشار کم‌درآمد آنها را صاحبخانه کند اما همچنان چند ده هزار واحد این طرح پس از پانزده سال ساخته نشده است.
در دولت حسن روحانی نیز طرح‌هایی در حوزه مسکن تعریف شد اما هیچیک عملی نشد. در اواخر دولت حسن روحانی نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرحی با عنوان «اقدام ملی مسکن» را تصویب کردند. در دولت ابراهیم رئیسی نیز طرح «نهضت ملی مسکن» در دست اجرا قرار گرفته. هر دو طرح مصوبه‌ی مجلس اسلامی و دولت رئیسی طرح‌هایی کپی‌برداری شده از طرح «مسکن مهر» هستند.
علی بهادری جهرمی سخنگوی دولت پس از تعطیلات نوروز درباره وضعیت بازار مسکن گفته که «همه طرح‌های مسکن در حال پیشبرد است. چون طرح‌های اقدام ملی مسکن و مسکن مهر نیمه‌کاره رها شده بود، آنها هم به‌عنوان طرح نهضت ملی مسکن در حال ساخت هستند. علاوه بر ۸۰۰ هزار واحد در حال ساخت، برای یک میلیون و ۱۰۰ هزار واحد زمین تأمین شده است.»
جمشید برزگر رئیس کانون سراسری انبوه‌سازان مسکن اما معتقد است که «با این وضعیت طرح مسکن دولت در باتلاقی گیر خواهیم کرد که نمی‌توانیم جواب متقاضیان را بدهیم.»
به گفته رئیس کانون انبوه‌سازان مسکن «تا الان بالای ۵ میلیون نفر برای طرح مسکنی دولت ثبت نام کرده‌اند که تا خرداد ماه به ۸ میلیون نفر می‌رسد. از تمام مراکز استان‌ها استعلام گرفتم، در هیچ شهری به جز ادامه طرح اقدام ملی هیچ اقدامی برای ساخت مسکن جدید انجام نشده است.»
روزنامه دنیای اقتصاد نیز روز سه‌شنبه ۱۶ فروردین ۱۴۰۱ در گزارشی نوشته که خانه‌‌سازی دولتی راهکار باز شدن گره کور در بازار مسکن و خانه‌دار شدن زوج‌های جوان و اقشار تنگدست نیست. در این گزارش آمده که آمار رسمی سال ۹۹ که اواخر پارسال توسط مرکز آمار منتشر شد نشان می‌دهد در تهران حداقل ۲ درصد مازاد عرضه مسکن در مقایسه با تعداد خانوارهای ساکن این شهر وجود دارد.
در ادامه این گزارش آمده است «آنچه باعث بحرانِ عدم دسترسی خانه‌اولی‌ها به مسکن مناسب شده، تبدیل شدن پایتخت به «یخچال ملکی» (خانه‌های بدون استفاده) و همچنین صرفه ساخت‌و‌ساز در شمال شهر (مناطق اشباع از عرضه) است.»
این گزارش افزوده که نسخه افزایش ساخت و‌ساز در تهران راهکار مناسبی برای حل بحران مسکن پایتخت‌‌نشینان نیست، فقدان تفاوت معنادار بین هزینه صدور پروانه ساختمانی در شمال و جنوب شهر است. در حال حاضر هیچ تفاوت معنادار و موثری بین هزینه صدور پروانه در مناطق اشباع شمال شهر با مناطق جنوبی که استعداد ساخت و ساز در آنها وجود دارد، دیده نمی‌شود آنهم در حالی که اتفاقا همین مناطق کانون تقاضای دهک‌‌های مصرفی نیز به شمار می‌‌روند.
