شیرخشک هم در ایران با افزایش قیمت و کاهش تولید روبرو شده است. این موضوع سبب شده برخی فروشگاهها به هر مشتری میزان محدودی شیرخشک بفروشند. یکی از مهمترین دلایل این افزایش قیمت، حذف ارز ترجیحی برای واردات مواد اولیه و کالاهای اساسی است.
بر اساس گزارشها پس از تعطیلات نوروز قیمت شیرخشک افزایش یافته است. قیمت شیرخشک که اسفندماه گذشته ۳۸ هزار و هفتصد تومان بود اکنون با افزایش ۴۴ درصدی به قیمت ۶۹ هزار تومان عرضه میشود.
کمبود شیرخشک به داروخانههای دولتی و خصوصی نیز رسیده و شیرخشک در برخی داروخانهها نایاب شده بطوری که به یک بحران برای والدین صاحب نوزاد تبدیل شده است.
سازمان غذا و دارو دلیل این کمبودها را توزیع کنترل شده آنها با هدف جلوگیری از قاچاق معکوس میداند و انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد هم تخصیص نیافتن بهموقع ارز را دلیل این کمبودها در مقاطعی عنوان میکند.
مهشید حائریزاده سرپرست اداره کل امور فرآوردههای طبیعی، سنتی و مکمل سازمان غذا و دار هفته گذشته گفت که «هماکنون کمبودی درباره تأمین شیرخشکهای رژیمی و غذاهای ویژه (متابولیک، رژیمی و بیمارستانی) نداریم، اما تحریمها، مشکل انتقال ارز و شیوع بیماری کرونا این روند را با سختی مواجه کرده است.»
سجاد اسماعیلی مشاور رئیس سازمان غذا و دارو نیز هفته اول فرودین گفته بود که «اگر مابهالتفاوت یارانه ارزی دارو و سایر کالاهای سلامت محور به مردم داده شود، شاهد افزایش قیمت و هزینههای کمرشکن در این کالاها نخواهیم بود.»
به گفته سجاد اسماعیلی شیرخشکها و کالاهای سلامتمحور در سامانه «تیتک» توزیع و عرضه آنها به داروخانهها ثبت میشود و والدین میتوانند به این سامانه مراجعه کرده و از این موضوع اطلاع پیدا کنند.
اینهمه در حالیست که از ماهها پیش هشدار داده میشد که با حذف ارز ترجیحی مواد اولیه شیرخشک که پیشتر بخشی از آن با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد میشد با افزایش قیمت روبرو میشود.
سیاوش سلیمی رئیس انجمن شیر خشک صنعتی درباره دپو شیر خشک در انبارها گفته که «شیر خشک دپو شده در انبارهای تولیدکنندگان حدود ۲۷ تا ۳۰ هزار تن است این میزان از تولید شیر خشک در بازار داخلی جذب نخواهد شد و ما چارهای جز صادرات آن نداریم.»
سیاوش سلیمی همچنین درباره حذف ارز ترجیحی در صادرات شیر خشک گفته که «با حذف ارز ترجیحی قیمت شیر خام دو برابر خواهد شد و متعاقبا قیمت فرآوردههای شیر خشک نیز دو برابر بالا خواهند رفت.»
یکی دیگر از دلایل مطرح شده برای افزایش قیمت شیرخشک و کمبود آن در بازار داخلی، حذف معافیتهای مالیاتی از زمستان گذشته است. دولت برای جبران کسری بودجه از دیماه گذشته اقدام به حذف معافیت مالیاتی برخی کالاها و خدمات؛ از جمله کالاهای اساسی وارداتی کرد و حالا اثر حذف معافیتها بر قیمت برخی کالاها مشخص شده است.
قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده بعد از تصویب در مجلس ۱۷ تیر سال گذشته توسط سردار محمدباقر قالیباف به روحانی برای اجرا ابلاغ شده بود و از ۱۳ دیماه اجرایی شد. بر اساس قانون جدید مالیات پروازهای داخلی و بینالمللی شامل افزایش هزینه شدند. همچنین معافیت مالیاتی قند و شکر حذف و مشمول ۹ درصد مالیات شد. گمرک ایران از تاریخ اجرای قانون در مبادی ورودی گمرکی از کالاها و محصولات کشاورزی فرآوری نشده مشتمل بر محصولات خام زراعی و باغی، گیاهان دارویی، محصولات مرتعی، محصولات جنگل (از جمله چوب خام)، محصولات گلخانه (از جمله سبزی، صیفی، گل و گیاه و انواع قارچ) ۹ درصد مالیات دریافت کرد.
همچنین برنج، حبوبات، سویا و پروتئین سویا، انواع روغنهای خوراکی، اعم از گیاهی و حیوانی، شیرخشک مخصوص تغذیه کودکان، تخم مرغ نطفهدار و تبدیل آن به جوجه یکروزه مشمول مالیات شد.
این در حالیست که هیچ برنامه حمایتی کارآمد و کاملی برای اقشار ضعیف در نظر گرفته نشده و برنامههای مصوبه نیز در صورت اجرا یا ناکافی هستند و یا به درستی اجرا نمیشوند.
درباره شیرخشک نیز سمانه زمانی رئیس اداره کل بهزیستی استان تهران زمستان گذشته گفته بود که «وزارت بهداشت به خانوادههایی که در دهک اول تا سوم درآمدی قرار دارند، شیرخشک رایگان میدهد و در بهمن امسال ۱۶ هزار قوطی شیرخشک به سازمان بهزیستی برای فرزندان چند قلوی زیر یکسال و نیم که در خانوادههای نیازمند با دهک درآمدی ۱ تا ۳ هستند، تحویل داده است.»
این در حالیست که گزارشهای میدانی نشان میدهد تأمین هزینه شیرخشک حتی برای اقشار متوسط نیز دشوار است. همچنین افرادی که تحت پوشش سازمان بهزیستی هستند میگویند سهمیه شیرخشک رایگان کافی نیست و حتی آنها که از کمدرآمدترین اقشار جامعه هستند نیز ناچارند شیرخشک نوزادان خود را بخرند.
در این میان مقامات جمهوری اسلامی اصرار زیادی افزایش جمعیت کشور و فرزندآوری دارند. جامعهی هدف برنامهها و تبلیغات حکومت برای افزایش جمعیت هم غالبا خانوارهای کمدرآمد هستند چرا که به امید داشتن مشوقهای وعده داده شده از سوی دولت، با فرزندان بیشتر، در دام افزایش هزینههای زندگی و مشکلات معیشتی میافتند.