در روزهای گذشته قیمت دلار در ایران مرز ۲۸ هزار تومان را رد کرد. با گرانی ارز در بازار تهران، بار دیگر دولتمردان جمهوری اسلامی از افزایش فروش نفت و توافق با عراق برای پرداخت بخشی از بدهی این کشور به ایران خبر میدهند.
در ماههای گذشته هر بار قیمت دلار روند افزایشی پرشتابی را آغاز کرده، یا وزیر نفت درباره افزایش فروش نفت و ورود درآمدهای نفتی به کشور خبر داده یا دیگر دولتمردان خبرهایی درباره آزاد شدن پولهای بلوکه شده دادهاند. این خبرها جو روانی بازار ارز را مدیریت کرده و شتاب افزایش قیمت را کاهش میدهد اما نه خبری از گشایش اقتصادی با «افزایش فروش نفت» است و نه پولی آزاد شده و به ایران میآید!
جواد اوجی وزیر نفت دولت رئیسی امروز جمعه ۹ اردیبهشت ۱۴۰۱ در تازهترین ادعاهایش درباره صادرات نفت گفته که «کل درآمد آنچه که از نفت، میعانات و محصولات پتروشیمی فروختیم، هنگام سررسید وصول شده است.»
این سخنان از سوی وزیر نفت جمهوری اسلامی در حالی مطرح شده که بر اساس اخبار منتشره ایران در مواردی برای دسترسی به پول فروش نفت به دلیل تحریمهای آمریکا با مشکل روبروست. از جمله پولهای ایران در کره جنوبی که بهمن ماه سال گذشته وزارت دارایی آن کشور گفته بود که جمهوری اسلامی از این کشور خواسته حق عضویت ایران را هرچه سریعتر از محل پولهای بلوکه شده پرداخت کند.
همزمان با اظهارات جواد اوجی، خبر دیگری درباره توافق جمهوری اسلامی و عراق برای پرداخت بدهی عراق به ایران منتشر شد.
خبرگزاری ایسنا نوشته که عادل کریم سرپرست وزارت برق عراق در گفتگو با خبرگزاری رسمی عراق (واع) تأکید کرده که در سفر اخیر به تهران در خصوص واردات گاز از ایران به عراق در تابستان به توافق رسیده و طرف ایرانی متعهد شد که نیروگاهها و واحدهای تولید برق را تجهیز کند.
وی گفت که بغداد به خاطر واردات گاز از ایران بدهیهایی به تهران دارد و برای پرداخت این بدهیها به توافق رسیدیم، آنها اوضاع عراق را میدانند و انتظار داریم که در فصل تابستان و زمستان تامین گاز به خوبی انجام شود.
سرپرست وزارت برق عراق درباره شیوه و زمان پرداخت بدهی عراق به ایران توضیحی نداده است اما این خبر در خبرگزاریهای حکومتی در ایران با عنوان «توافق عراق و ایران برای پرداخت بدهی» بازتاب یافته است!
سعید خطیبزاده سخنگوی وزارت خارجه ایران هفته آخر فروردین از سفر «یک هیئت ارشد» به تهران و آزادسازی بخشی از پولهای بلوکه شده ایران خبر داد. همزمان خبرگزاری دولتی ایرنا هم گزارش داد که «یک مقام بلندپایه منطقهای» برای «نهایی کردن سازوکار آزادسازی ۷ میلیارد دلار» بلوکه شده ایران به تهران سفر میکند.
این گزارش افزوده بود که در این فرایند قرار است ۷ میلیارد دلار «بطور انتقال بانکی به حسابهای ایران واریز» شود و خبرگزاری ایرنا آن را نشانهای از «باز شدن تدریجی محدودیتهای بانکی علیه ایران» خوانده است!
روزنامه فرهیختگان نیز درباره این رقم گزارش داد مذاکراتی انجام شده که در ازای آزادی سیامک نمازی، محمدباقر نمازی و مراد طاهباز، سه زندانی دوتابعیتی ایرانی- آمریکایی، مبلغ ۷ میلیارد دلار پول ایران آزاد شود!
خبرگزاری فارس نیز در گزارشی در اینباره نوشت آزادی این مبالغ مانند آزادی ۴۷۰ میلیون یورو طلب ایران است که از طرف دولت بریتانیا در قبال آزادی نازنین زاغری و انوشه آشوری پرداخت شد.
اینهمه در حالیست که بعدها خبری از آزاد شدن این رقم نشد و حتی مشخص شد مبلغ ۴۷۰ میلیون یورو که جمهوری اسلامی در پی آزادی نازنین زاغری و انوشه آشوری از بریتانیا دریافت کرده در عمان بلوکه شده است!
از سوی دیگر وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا ۲۵ فروردینماه گذشته رسما تمام گزارشها از آزادسازی احتمالی پولهای بلوکهشده ایران در دیگر کشورها را کذب خواند و هر گونه گشایشی در روند احیای برجام را رد کرد.
ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده با اشاره به انتشار «اطلاعات غلط فراوان» در زمینه مذاکره با جمهوری اسلامی تأکید کرد که خبر آزاد شدن پولهای بلوکهشده ایران تماما غلط است و هیچ کشور ثالث هم نه پول ایران را آزاد کرده و نه فعلا قرار است آزاد کند.
سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده افزوده بود که «شرکای ما منابع مسدودشده ایران را آزاد نکردهاند و آمریکا هم انتقال این منابع مسدودشده را تایید نکرده است.»
به نظر میرسد در حالی که توافق هستهای به بنبست خورده و سرنوشت تحریمها مبهم است، جمهوری اسلامی در تلاش است با اظهارات مقامات دولتی و مدیریت اخبار درباره گشایشهای ارزی، شوک کاهشی به بازار ارز وارد و قیمت دلار را کاهش دهد.