پس از موج جدید گرانی کالاها که در روزهای گذشته سبب نایاب شدن روغن، شکر و ماکارونی در برخی فروشگاه‌ها شده حالا خبرهایی درباره افزایش دوباره قیمت نان منتشر شده است. معاون اول ابراهیم رئیسی (قاضی مرگ) اما ادعا کرده فراوانی کالا در کشور داریم!
حذف ارز ترجیحی در ساختار مافیایی و ناکارآمد اقتصاد ایران سبب ایجاد گرانی‌های گسترده در اقلام خوراکی شده است. پیش از اینهم کارشناسان و اصناف تولیدی هشدار داده بودند که با حذف ارز ترجیحی کالاهای اساسی خوراکی با افزایش‌های چند ده درصدی روبرو خواهند شد.
در آخرین روزهای ماه رمضان در ایران نه تنها قیمت انواع کالاهای خوراکی با افزایش پرشتاب روبرو بود بلکه برخی اقلام اساسی از جمله شکر، روغن و ماکارونی ضمن افزایش قیمت، کمیاب هم شدند. فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیز در پی کمبود مواد غذایی ناچار شدند این سه قلم کالا را جیره‌بندی کنند و به هر خریدار اجازه خرید حجم محدودی از این کالاها بفروشند.
تنها علت گرانی ماکارونی حذف ارز ترجیحی نیست بلکه دولت اواخر فروردین قیمت دولتی آرد توزیعی به واحدهای تولیدی را از کیلویی ۲۷۰۰ تومان به کیلویی ۱۲ هزار تومان افزایش داد. همان زمان محمدرضا مرتضوی رئیس کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران با اعلام این خبر گفته بود قیمت تولیداتی چون ماکارونی و بیسکویت و کیک و شیرینی و همچنین نان بدون شک با افزایش روبرو خواهد شد.
مقامات دولتی تلاش دارند کمبود و گرانی ماکارونی را به «سوداگری»، «دلالی» و «احتکار» مرتبط کنند. برای نمونه امروز سه‌شنبه ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۱ خبرگزاری ایسنا در گزارشی نوشته که «بسیاری از فروشگاه‌های زنجیره‌ای از رعایت ضوابط آئین‌نامه مربوط به ضوابط استفاده از ضرایب عمده‌فروش، خرده‌فروشی و پخش کالا سر باز می‌زنند. برای مثال همچنان هزینه‌هایی خلاف قانون به تولیدکنندگان تحمیل می‌کنند.»
اما جالب اینکه در آنسو بطور رسمی قیمت‌ها را افزایش می‌دهند. برای نمونه قیمت هر بسته ۷۰۰ گرمی ماکارونی که تا چند روز پیش حدود ۸۰۰۰ تا ۸۵۰۰ تومان بود بطور رسمی به ۲۴ هزار تومان افزایش یافته است.
عباس تابش رئیس سازمان حمایت مصرف‌کننده و تولیدکننده که در هفته‌های گذشته گفته بود «دستور می‌دهم همین امشب قیمت ۸ هزار کالا به نرخ‌های سال قبل برگردد»، در نامه‌ای به معاون صنایع عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به اعلام نرخ گندم بخش صنف و صنعت از سوی وزارت جهاد کشاورزی و تعیین نرخ آرد، اعلام کرده که قیمت محصولات تولیدی به دلیل افزایش هزینه‌های مرتبط از قبیل دستمزد، کرایه حمل، بسته‌بندی و… افزایش یافته و در نتیجه حداکثر قیمت مصرف کننده انواع ماکارونی رشته‌ای ساده با لحاظ مالیات بر ارزش افزوده ۵۰۰ گرمی ۱۷ هزار تومان، ۷۰۰ گرمی ۲۴ هزار تومان و ۱۰۰۰ گرمی ۳۴ هزار تومان تعیین شد.
اکنون خبرهایی درباره افزایش قیمت نان منتشر می‌شود. گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد نرخ نان در تبریز تا دو برابر افزایش پیدا کرده بطوری که یک نان سنگگ ۱۰ هزار تومان است. در هفته‌های گذشته قیمت نان در بندرعباس و اهواز نیز افزایش یافت و البته مقامات حکومتی این خبرها را تکذیب می‌کنند.
افزایش نرخ دولتی گندم ارائه شده به اصناف و صنایع تولیدی از سوی دولت، قیمت هر کیلو آرد را برای صنایع و اصناف مصرف‌کننده این محصول تا کیلویی ۱۶ هزار تومان افزایش می‌دهد و طبیعی است که قیمت کالای تولید شده نیز با افزایش روبرو شود.
محمد جواد کرمی رئیس اتحادیه نان‌های حجیم و نیمه حجیم تهران امروز سه‌شنبه ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۱ گفته که نرخ گندم در بخش صنعت ازکیلویی ۲ هزار و ۷۰۰ تومان به ۱۲ هزار تومان رسیده است. البته هنوزگندم و آرد مورد نیاز نان فانتزی و حجیم افزایش قیمت نداشته است؛ اما اگر آرد در این بخش گران شود، قطعاً افزایش هزینه تولید از ۳۰ درصد فراتر خواهد رفت.
محمد جواد کرمی همچنین تأکید کرده هزینه در دیگر بخش‌ها نیز افزایش یافته است: «در مولفه تولید بحث اصلی موضوع هزینه کارگری است که امسال ۵۷ درصد افزایش داشته است و به طبع آن بیمه کارگران نیز با افزایش چشمگیری مواجه شده است. هزینه مالیات، آب و برق و تلفن و اجاره بهای واحدهای صنفی نیز بر هزینه‌های تولید افزوده می‌شود.»
رئیس اتحادیه نان‌های حجیم و نیمهحجیم افزوده که «به غیر از هزینه‌های مطرح شده، به غیر از آرد، بهبوددهنده‌ها، روغن، شکر، خمیر مایه و سایرمواد اولیه همه افزایش نرخ پیدا کرده‌اند. به دلیل گرانی و کمبود برخی از مواد اولیه مانند شکر و روغن، نانوایان مجبور به خرید این محصولات از بازار آزاد و دلالان هستند.»
در این میان اما فرافکنی‌ها و ادعاهای غیرواقعی مقامات دولتی پایان ندارد. محمد مخبر دزفولی معاون اول ابراهیم رئیسی بجای توضیح به مردم درباره تلاطم شدید در بازارها به ویژه بازار مواد غذایی، گفته که «در حال حاضر به دلیل برخی از مسائل داخلی از جمله اجرای تدریجی حذف ارز ۴۲۰۰ بر روی برخی کالاها قیمت برخی کالاها در کشور افزایش داشته و با وجود افزایش ۷۰ درصدی قیمت‌ها در سطح جهانی، اما خوشبختانه فراوانی کالاهای اساسی در کشور وجود دارد.»
او در ادامه ادعاهای دروغ خود گفته که «گرانی‌ها دلایل مختلفی دارد که علاوه بر مشکلات انباشته شده از گذشته و دلایل ساختاری، می‌توان به برخی مصوبات و الزامات در بودجه، موضوعات مرتبط با ارز ترجیحی، بالا رفتن قیمت‌های جهانی برخی کالاهای اساسی، موضوع ۹ درصد ارزش افزوده، تغییر عوارض گمرکی و نیز تحولات بین‌المللی در منطقه به ویژه جنگ اوکراین اشاره کرد که دیگر کشورها را نیز متاثر ساخته است.»
https://kayhan.london/1401/02/12/%d8%a7%d9%81%d8%b2%d8%a7%db%8c%d8%b4-%d8%b3%d8%b1%d8%b3%d8%a7%d9%85%d8%a2%d9%88%d8%b1-%d9%82%db%8c%d9%85%d8%aa-%d9%85%d9%88%d8%a7%d8%af-%d8%ba%d8%b0%d8%a7%db%8c%db%8c%d8%9b-%d8%ac%db%8c%d8%b1
در روزهای گذشته احسان خاندوزی وزیر اقتصاد دولت رئیسی هم در واکنش به افزایش قیمت‌ها گفته بود که قیمت‌ها در کشورهای همسایه هم افزایش یافته و در ترکیه روغن ۲۰۰ درصد و نان ۸۰ درصد گرانتر شده است!
این در حالیست که صندوق بین‌المللی پول خیلی واضح ادعای دولتمردان جمهوری اسلامی را رد و اعلام کرده که جنگ اوکراین تاثیری بر تامین مواد غذایی در برخی کشورهای خاورمیانه نداشته است.
جهاد آزور رئیس بخش خاورمیانه و آسیای مرکزی صندوق بین‌المللی پول گفته که «کمبود غذا برای خیلی از کشورها در منطقه، از جمله ایران و عراق، مهم است. نحوه‌ای که ما این مسئله را بررسی می‌کنیم این است که آیا موضوع قیمت پیش آمده، یا اینکه ممکن است مسئله بر سر تأمین مواد و یا مرتبط با توانایی خرید باشد. بیشترین کشورهایی که در این میان آسیب دیده‌اند، کشورهایی با درآمد کم و دارای شرایطی شکننده هستند که ظرفیت انبار آنها پایین است و نیازشان به گندم خیلی بالا. در برخی از سبدهای غذایی، نیاز به گندم بین ۶۰ تا ۶۷ درصد است. این مسئله در مورد ایران و عراق صادق نیست.»
