انتقادها به سیاستهای اقتصادی دولت به دلیل گرانی کالاها و خدمات، و ناتوانی تیم اقتصادی دولت سیزدهم برای ریشهیابی و ارائه راهکار مناسب جهت حل مشکلات، انتقادهای زیادی در پی داشته. در مقابل اما مقامات حکومتی همچنان به فرافکنی و دادن آدرسهای نادرست درباره علتها و ریشههای مشکلات اقتصادی هستند.
روزنامه جمهوری اسلامی نیز که پس از روی کار آمدن دولت رئیسی، مطالب انتقادی نسبت به دولت را منتشر میکند در شماره امروز خود نوشته که «در پیش گرفتن سیاستهایی که قیمت کالاها را بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ درصد افزایش داده، در مقابل افزایش حقوق ۱۰ تا حداکثر ۵۰ درصدی کارمندان، کارگران و بازنشستگان، نشان از تلاطم و بیثباتی اجتماعی دارد که در این روزها با بروز صحنههایی از اعتراضات مردمی در شهرهای مختلف، تصدیق شد و نشان داد ادامه سیاست جراحی اقتصادی دولت سیزدهم میتواند کار را از اینهم که هست سختتر کند.»
در این مطلب آمده که «گرانی بیحساب و کتاب، تورم بدون کنترل و افزایش لحظهای قیمت ارز، حکایت از عدم مدیریت اوضاع اقتصادی توسط مدیرانی دارد که برای سر و سامان دادن سریع مشکلات مردم روی کار آمدند ولی اکنون با مطالبات به حق مردمی که از حداقل شرایط زندگی محروم شدهاند، مواجه هستند.»
گرانی کالاها به ویژه در گروه مواد خوراکی سفره مردم را کوچک و بسیاری از اقلام خوراکی را از سبد خرید مردم حذف کرده است. بررسی گزارش مرکز آمار ایران در رابطه با تغییر قیمت کالاهای خوراکی در اردیبهشت ماه نشان میدهد که قیمت هر کیلو شیرینی خشک بطور متوسط ۵۷ هزار و ۵۰۰ تومان بوده و تا بیش از ۶۷ هزار و ۶۰۰ تومان هم فروش رفت.
هر کیلو شیرینی خشک در اردیبهشت پارسال حدود ۳۶ هزار و ۷۰۰ تومان بوده است. بر اساس این گزارش، این کالا نسبت به فروردین امسال ۶.۳ درصد و در مقایسه با اردیبهشت پارسال ۵۶.۸ درصد گران شده است.
روز گذشته نیز کیهان لندن در گزارشی از گرانی اقلام پرمصرف خوراکی مانند گوشت، مرغ، برنج و ماکارونی خبر داده بود.
روند صعودی قیمتها در بازارهای مختلف؛ گرانی، تورم، بلای جان مردم!
بر اساس این گزارش حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات نهادههای دامی و همچنین گران شدن نرخ گندم توزیع شده در بخش صنعتی توسط دولت از ماه گذشته سبب افزایش هزینههای تولیدکنندگان بسیاری از مواد خوراکی شده است.
لبنیات، گوشت قرمز، مرغ، تخممرغ، ماکارونی، نان، بیسکویت، شیرینی، کیک و بستنی از جمله مواد خوراکی هستند با حذف یارانهها از سوی دولت گران شدند و گرانیهای بیشتر این کالاها همچنان در راه است.
از سوی دیگر افزایش قیمت ارز نیز موجی از گرانی در کالاها و خدمات مختلف ایجاد میکند. همچنین انتظارات تورمی به دلیل به بنبست خوردن برجام هم افزایش قیمتها را سرعت بخشیده است. اینهمه اما از سوی مقامات دولتی فرافکنی شده و ادعای نادرست و غیرواقعی درباره شرایط بازار و دلایل گرانی کالاها عنوان میکنند.
علی صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی معتقد است که بازار ارز در «آرامش» قرار دارد: «با توجه به برنامههای دولت سیزدهم برای اصلاح نظام بانکی، با سیاست و تصمیماتی که بانکمرکزی اتخاذ کرد در این مدت کوتاه بازار ارز با آرامش در حال حرکت است.»
رئیس کل بانک مرکزی گفته که «اینکه در گذشته دولتها با کسری بودجه مواجه بودند و این کسری را از بانک مرکزی تامین میکردند یکی از عوامل رشد پایه پولی و رشد نقدینگی بوده که باعث تورم میشود.»
در دولتهای مختلف جمهوری اسلامی نسخه همیشگی در رویارویی با گرانی کالاها، مقصر جلوهدادن فروشندگان و آدرس غلط دادن با استفاده از عباراتی چون «گرانفروشی» و «احتکار» بوده است. آنها همچنین مدعی «وفور کالا» و «آرامش در بازار» هستند!
اکنون نیز نه تنها رئیس کل بانک مرکزی از «آرامش» در بازار ارز سخن گفته، بلکه سخنگوی دولت هم به دنبال مقصر جلوهدادن فروشندگان خُرد در گرانی کالاها است.
علی بهادری جهرمی سخنگوی دولت امروز پنجشنبه ۲۶ خردادماه گفته که «پس از الزام شش شرکت لبنیاتی به اصلاح و کاهش قیمت محصولات، امروز نیز ۲۵۰۰ تن انواع شوینده از شبکه پخش به کارخانه بازگردانده و قیمت درجشده روی آنها اصلاح شد. با مصوبه جدید سران قوا مبنی بر پنج برابر شدن مجازاتهای تعزیراتی، با گرانفروشی قاطعتر برخورد میشود.»
افزایش قیمتها از سوی تولیدکنندگان، که سخنگوی دولت در رابطه با لبنیات به آن اشاره کرده از سوی سخنگوی انجمن صنایع فرآوردههای لبنی رد شده است. پیش از این ادعا شده بود که قیمت لبنیات در سال جدید چند بار افزایش داشته است.
محمدرضا بنیطبا سخنگوی انجمن صنایع فرآوردههای لبنی در گفتگو با صدا و سیما گفته که ادعای تغییر چندباره قیمت محصولات لبنی نادرست است و محصولات لبنی الزاما از ۲۲ اردیبهشت با قیمت جدید عرضه نشدند و بنگاهها به فراخور موجودی که در انبار داشتند اقدام به توزیع کالاها با نرخ قدیم حتی تا خرداد ماه نمودند و پس از آن نرخ جدید را عرضه کردند.
محمدرضا بنیطبا افزوده که «این یک رویه معمول هر ساله است که با تغییر قیمت شیرخام و تغییر قیمت محصولات لبنی اتفاق میافتد.»
در آنسو اما مقامات دولت برخلاف ادعاهایی که پشت تریبونها مطرح میکنند به دنبال راهکارهایی برای جلوگیری از افزایش قیمت ارز و کنترل قیمت مواد خوراکی هستند.
برای نمونه، پلیس امنیت اقتصادی کشور امروز در اطلاعیهای که «مهم» خوانده شده اعلام کرد انجام هرگونه معاملات فردایی ارز، سکه و طلا برابر قانون ممنوع است.
پلیس امنیت اقتصادی در این اطلاعیه، با ممنوع دانستن فعالیت در وبسایتها و کانالهای قیمتدهی و انجام هرگونه معامله به صورت فردایی و غیررسمی در فضای مجازی، تأکید کرد که فقط معاملاتی مجاز و قانونی است که در واحدهای صنفی قانونی و رسمی و با رعایت قوانین و مقررات پولشویی و مالیاتی انجام شود.
بر اساس اطلاعیه پلیس امنیت اقتصادی، هر فرد خریدار سکه و طلا باید از حساب خود به حساب متعلق به واحد صنفی مجاز واریز وجه کند. همچنین هرگونه معاملات غیررسمی و غیرشفاف در بازار ارز در فضای حقیقی و فضای مجازی انجام میشود رصد و پایش شده، و با متخلفین برخورد جدی و قاطع خواهد شد.