سردار پاسدار احمد وحیدی وزیر کشور دستور «رویکرد جهادی» استانداری‌ها برای جمع‌آوری «معتادان متجاهر» از سطح شهرها را تا پایان شهریور صادر کرده است. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و شهرداری تهران آذر پارسال در اقدامی مشابه «قرارگاه اجتماعی» به راه انداخته و «ضرب‌الاجل شش ماهه رفع آسیب‌های اجتماعی شهر تهران» هم داده بودند.
سردار سپاه احمد وحیدی وزیر کشور از استانداران خواسته، فوری شروع کرده و تا پایان شهریورماه امسال معتادان متجاهر را از سطح شهرها جمع کنند.
وحیدی معتادان متجاهر را چالش مهم مدیریت شهری با اثر نامطلوب بر چهره عمومی شهر توصیف کرده و آن را نیازمند «رویکرد جهادی» دانسته تا هرچه سریع‌تر برطرف شود.
رئیس شورای امنیت کشور بر استفاده از تمام ظرفیت‌های سراسری و استانی در جمع‌آوری معتادان متجاهر تأکید کرده به ویژه اینکه در این خصوص استانداران «باید ورود جدی داشته باشند.»
روز یکشنبه ۲ امرداد عباس جواهری معاون اجتماعی استاندار تهران، آمار ۵۰درصدی از جمعیت معتادان متجاهر ارائه داد که در تهران ساکن هستند. وی ولی آمار کل معتادان را اعلام نکرد.
با وجود اهمیت آمار در معضلات اجتماعی، اطلاع‌رسانی در زمینه آسیب‌های اعتیاد و شمار معتادان در اختیار رسانه‌ها و پژوهشگران قرار نمی‌گیرد. آذرماه پارسال حمیدرضا صرامی مدیرکل تحقیقات ستاد مبارزه با مواد مخدر نهاد ریاست جمهوری گفته بود، دسترسی به آمار دقیق معتادان متجاهر «غیرممکن است» ولی آمار تقریبی آنها در کل کشور «۶۵ هزار و ۶۲۰ نفر» است که «۲۲ هزار نفرشان» در تهران بسر می‌برند.
معتادان متجاهر بر اساس تعاریف قانونی، به مصرف‌کنندگان مواد مخدری گفته می‌شود که بطور آشکار و در ملاء عام اقدام به مصرف این مواد می‌کنند.
با وجود این، کارشناسان امور اجتماعی معتقدند، بیش از ۱۰۰ هزار معتاد متجاهر در ایران وجود دارد که با آمارهای سال ۱۳۸۵ مبنی بر «۲۰ هزار نفر» تفاوت بسیار فاحشی دارد و نشان از رشد صعودی اعتیاد دارد.
دولت سیزدهم و علیرضا زاکانی شهردار تهران در طول بیش از یکسال آغاز فعالیت‌شان، همواره طرح‌ها و برنامه‌های مشترک با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروهای جهادی بسیج برای جمع‌آوری معتادان از سطح شهرها و «زیبا‌سازی چهره شهرها» ارائه می‌دهند که هیچ پایه کارشناسی و علمی برای حل این معضل ندارند بلکه فقط بگیر و ببند راه می‌اندازند.
سپاه «محمد رسول‌الله» آذرماه سال گذشته برای جمع‌آوری معتادان متجاهر با نیروی انتظامی عملیات مشترک به راه انداخت تا محله هرندی را در شش منطقه «پاکسازی» کنند. امین توکلی‌زاده معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران همان زمان گفته بود، سپاه و قرارگاه «خاتم‌الانبیا» با حضور در پنج نقطه آسیب‌خیز که «هرندی» یکی از آنهاست قرار است «کفالت اجتماعی» را در محلات به عهده بگیرند. کفالت اجتماعی از نظر توکلی‌زاده، هر نوع حمایت اجتماعی عنوان شد: «وقف، صدقه، ایثار و… این موضوعات در وجود همه ما ایرانی‌ها است. اگر بتوانیم اینها را هدایت کنیم یعنی این صدقه برای رفع آسیب‌های اجتماعی همان محله استفاده شود، معنای کفالت است.»
ابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم نیز از وضعیت محله «هرندی» بازدید کرد و خواستار استفاده از ظرفیت بسیج برای بازسازی این محله‌های جرم‌خیز تهران شد.
با این حال، جهش‌های انقلابی و جهادی حکومت برای مقابله با اعتیاد به عنوان یک آسیب اجتماعی، هرگز فراتر از شعار و ادعا نرفته است. کارشناسان اجتماعی نیز همواره گفته‌اند، مشکلات اجتماعی با زدن قرارگاه و دستگیری و انتقال به مراکز بازپروری غیراستاندارد و سردخانه‌ها حل نمی‌شود. آنهم در شرایطی که شهرداری تهران بارها اعلام کرده، ظرفیت مددسراها برای افراد بی‌خانمان است و در این مراکز جایی برای معتادان متجاهر ندارند.
پیام روشنفکر جامعه‌شناس و استاد دانشگاه هم پیش از این با انتقاد از رویکرد قرارگاهی و سرکوبگرانه به مسائل اجتماعی گفته بود: «در حوزه مسائل اجتماعی همواره تاکید می‌شود که رویکرد اجتماعی داشته باشیم. نه رویکرد پزشکی و انتظامی و جرم‌انگارانه و قضایی و نه حتی مهندسی؛ چون تمام این ادبیات در دوره‌های مختلف در فضای اجتماعی حاکم بوده و در دوره‌ای از واژه‌های کنترل و ساماندهی و… استفاده می‌شد.»
