مراد طاهباز شهروند چندتابعیتی و از فعالان محیط زیست بازداشتشده در زمستان سال ۱۳۹۶، با پابند الکترونیک به مرخصی موقت فرستاده شد.
حجت کرمانی وکیل مراد طاهباز از زندانیهای چندتابعیتی و فعال محیط زیست اعلام کرد: «آقای طاهباز با تودیع وثیقه و پابند الکترونیکی به مرخصی آمدند.»
مراد طاهباز که به بیماری سرطان پانکراس و روده مبتلاست، به اتهام «اجتماع و تبانی» و «همکاری با آمریکا» دستگیر و به ۱۰ سال زندان محکوم شده است. کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل پیشتر هشدار داده بودند که طاهباز با وجود وخامت وضعیت سلامتیاش، از دسترسی به درمان مناسب در زندان محروم شده است.
این زندانی چندتابعیتی از بازداشتشدگان پرونده مشهور به بازداشتشدگان محیط زیست است که قرار بود همچون زاغری و آشوری، با پرداخت مبلغ مربوط به خرید تانکهای چیفتن از محل قرارداد اجرا نشدهی دوران پهلوی آزاد شود. این مبلغ که اظهارات متناقضی درباره نوع هزینهکرد آن منتشر شده است، از سوی دولت بریتانیا در اختیار جمهوری اسلامی قرار گرفت اما فقط نازنین زاغری و انوشه آشوری اجازه یافتند از ایران خارج شده و به انگلیس برگردند.
عملی نشدن وعده وزارت خارجه بریتانیا و همچنین مقامات جمهوری اسلامی برای آزادی طاهباز با انتقاد شدید خانوادهی او روبروست که انتظار آزادی وی را همچون زاغری و آشوری داشتند. خانواده طاهباز معتقد است دولت بریتانیا چنانکه نیاز بوده برای آزادی وی به مقامات رژیم ایران فشار نیاورده است.
مراد طاهباز فعال محیط زیست و شهروند بریتانیا، آمریکا و ایران که جمهوری اسلامی به بریتانیا وعدهی آزادیاش را به همراه نازنین زاغری و انوشه آشوری داده بود، در اعتراض به عدم استردادش، اقدام به اعتصاب غذا نیز کرد.
رکسانا طاهباز، دختر مراد طاهباز چند ماه پیش به روزنامه گاردین گفته بود که خانوادهاش طی چهار سال گذشته بنا به توصیه دولت بریتانیا با رسانهها صحبت نکردهاند که مبادا «مذاکرات به خطر بیفتد!»
مراد طاهباز شهروند ایرانی دارای تابعیت بریتانیا و ایالات متحده آمریکا قرار بود همزمان با معامله آزادی نازنین زاغری رتکلیف و انوشه عاشوری از ایران خارج شود ولی پس از ۴۸ ساعت دوباره به زندان اوین بازگردانده شد.
خانواده مراد طاهباز که گفته میشود از بیماری سرطان نیز رنج میبرد، گفته بودند، ابتدا ۱۰ ساعت، سپس ۲۴ ساعت و در نهایت ۴۸ ساعت مرخصی او طول کشیده و نه یک مرخصی بلکه یک ملاقات کوتاه با خانواده بوده است.
دیوید بوکر وکیل مراد طاهباز، دولتهای بریتانیا و آمریکا را به «اهمال» درباره موکل خود متهم کرد و گفت که تابعیت سهگانه طاهباز سبب شده او همچنان «گروگان» باقی بماند.
دستگیری بیسابقه ۷ فعال محیط زیست در سکوت خبری: یک ایرانی- آمریکایی بین آنهاست
مراد طاهباز عضو هیئت مدیره و از بنیانگذاران مؤسسه حیات وحش میراث پارسیان در بهمن ۱۳۹۶ با اتهامهایی چون «همکاری با دولت آمریکا به عنوان دولت متخاصم» بازداشت شد و همچنان در زندان بسر میبرد.
ماموران زندان اوین روز یکشنبه ۱۲ تیر ماه ۱۴۰۱ با هجوم به اتاقهای سالن ۴ اندرزگاه ۴ زندان اوین محل نگهداری شماری از زندانیان سیاسی دوتابعیتی و همچنین زندانیان مربوط به پرونده موسوم به «محیط زیستیها» از جمله طاهباز، هومن جوکار، سام رجبی، امیرحسین خالقی و طاهر قدیریان، وسایل این زندانیان از جمله دست نوشتهها، نامههای شخصی و خصوصی، عکس، نقاشی و دیگر لوازم این زندانیان را توقیف کرده و با خود بردند.
علاوه بر این گزارشهایی مبنی بر شکنجه فعالان محیط زیست زندانی در جریان بازجویی توسط مأموران اطلاعات سپاه نیز انتشار یافته است از جمله طاهباز که هنگام بازداشت ۶۳ ساله بود، «به خاطر ابتلا به سرطان پروستات، سوند ادراری داشته اما در زمان بازجویی سوند او را برای مدتهای طولانی قطع میکردند که فشار وحشتناکی به او میآورد. در یکی از روزهای بازجویی، بازجوها آنقدر به سر و صورت او مشت کوبیدند که آقای طاهباز شنوایی گوش چپ خود را بطور کامل از دست داد.»
برمبنای این گزارش، «در همان دوره اعترافگیری از مراد طاهباز، ماموران اطلاعات سپاه با تارا، دختر ایشان که ساکن نیویورک است تماس گرفته و او را تهدید به مرگ کردند. آنها از تارا طاهباز در یک کافه در نیویورک مخفیانه عکس و فیلم گرفته بودند و آن را در تهران به مراد طاهباز و همسرش نشان دادند و گفتند اگر آقای طاهباز اعتراف نکند، تارا را همانجا خواهند کشت.»
بهمنماه سال گذشته در جریان مذاکرات موسوم به احیای برجام، مقامات جمهوری اسلامی که دهها شهروند دوتابعیتی را دستگیر کرده و در زندانها به گروگان گرفتهاند، اعلام کردند که آماده مبادله شماری از این زندانیان در ازای رفع انسداد داراییهای مسدود شده و آزادی برخی مجرمان وابسته به جمهوری اسلامی در زندانهای کشورهای غربی هستند که عمدتا به اتهام دور زدن تحریمها و یا عملیات تروریستی بازداشت شدهاند.