شمار جانباختگان سیل در سراسر ایران به ۷۰ نفر رسیده و گمشدگان ۴۴ نفر گزارش شده‌اند. سازمان هواشناسی می‌گوید، سیلی که از اول امردادماه آغاز شده تا دست‌کم روز سه‌شنبه ادامه دارد.
نژاد‌جهانی معاون سازمان مدیریت بحران امروز یکشنبه ۹ امردادماه از افزایش جانباختگان سیل در ۲۴ استان ایران به ۶۹ نفر خبر داد و افزود که ۴۵ نفر که در سیل گم شده‌اند هنوز پیدا نشده‌اند. در بین جانباختگان ۳ نفر و از میان گمشدگان نیز ۳ نفر تبعه عراق هستند.
در پی این اعلام، در آخرین لحظات تنظیم این گزارش، محسن منصوری استاندار تهران از پیدا شدن پیکر یک مفقودشده در سیل امامزاده داوود خبر داد و گفت که «تقریبا تمام مفقودی‌ها تعیین تکلیف شدند!»
طبق اعلام استاندار تهران، «مجموعا در فیروزکوه ۱۳ فوتی قطعی داشتیم و تنها ۲ مفقودی دیگر داریم که انشاالله سعی می‌کنیم تا پایان امشب تعیین تکلیف شوند.»
آمار دولتی ارائه شده، بازه زمانی اول امردادماه تا امروز را در برمی‌گیرد، درحالی‌که بارانهای موسمی و سیل در استهبان استان فارس از اواخر تیرماه آغاز شد و منجر به مرگ ۲۲ نفر شد.
طبق اعلام این مدیر سازمان مدیریت بحران، بیشترین تلفات انسانی سیل در تهران و سپس استان‌های کرمان، یزد، مازندران، مرکزی، سیستان و بلوچستان و لرستان بوده است. همچنین استان مازندران بیشترین گمشدگان سیل را دارد.
بر اساس گزارش‌های اولیه، اثر سیل اخیر، دست‌کم۲۰ هزار خانه مسکونی تخریب شده‌اند و از این تعداد ۱۳ هزار واحد مسکونی نیازمند به تعمیرات و ۷ هزار واحد مسکونی نیازمند بازسازی کامل هستند.
آنگونه که سازمان امداد و نجات اعلام می‌کند، تا کنون نزدیک به ۶ هزار نفر اسکان اضطراری داده شده‌اند که بیشترین آنها در استان سیستان و بلوچستان و اصفهان انجام شده است.
جمهوری اسلامی ثابت کرده فقط قصد مصرف و بلعیدن #ایران و #منابع_طبیعی آنرا دارد.مسئولیت‌پذیری دربرابر جان هم‌میهنان و رعایت استانداردهای محیط زیستی در #مدیریت_سرزمین، میتوانست پایداری آب و خاک ایران را تضمین کند.#سیل_تابستان۱۴۰۱#نظام_ناکارآمد@PahlaviReza https://t.co/Jg2XQxKkb6 pic.twitter.com/rL41ZeVHGz
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) July 30, 2022
سیل خسارت جدی به زیرساخت‌ها، مزارع و زمین‌های کشاورزی، دامداری‌ها و باغات زده و ویرانی‌های وسیعی برجای نهاده است. تخمین جواد ساداتی‌نژاد، وزیر کشاورزی از خسارت اولیه حوزه‌های مختلف کشاورزی اعم از دام، طیور، عشایر، قنوات، زنبورعسل، باغات و شبکه‌های آبیاری، «بیش از ۶ هزار میلیارد تومان» بوده است ولی هنوز ارزیابی خسارت‌ها تکمیل نشده است.
بافت‌های تاریخی استان‌های متعددی به ویژه استان یزد از سیل خسارت دیده‌اند. سازمان میراث فرهنگی یزد اعلام کرد، تاکنون ۲۴۰ مورد آسیب جزئی و کلی به بافت تاریخی شهر یزد وارد شده است.
مدیرکل گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی درباره این سیل که گفته می‌شود پس از ۷۰۰ سال به یزد رسیده، هشدار داد: «افزایش سطح معابر باعث شده خانه‌های بافت تاریخی یزد به گودی بیفتند و این وضعیت خطرناک است.» علیرضا نقوی، شهردار بافت تاریخی یزد ولی معتقد است: «وضعیت تثبیت شده است اما از ۲۵۰ بنا و مغازه و خانه تخریب شده در سطح شهر، ۲۱۰ مورد آنها در بافت تاریخی است.»
۴۳سال است #سوء_مدیریت و اختلال در منابع و چرخه طبیعت، حوادثی مانند #زلزله و #سیل خرابیهای بیشتری ببار میآورند.
این ویدئو لحظه فروریختن یکی از خانه‌های تاریخی شهر #تفت را در #بارانهای_موسمی و #سیل_تابستان۱۴۰۱ نشان میدهد.#نظام_ناکارآمد #یزد #محیط_زیست#جنگل #ساخت_و_ساز_بی_رویه pic.twitter.com/uYONgrFQTj— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) July 30, 2022
خسارت سیل اخیر به بناهای تاریخی سیستان و بلوچستان، «۳۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال» محاسبه شده است. در سیستان و بلوچستان دیواره ضلع شمالی قلعه سرباز، سقف طبقه دوم موزه چابهار و دیواره ضلع غربی و بخش داخلی قلعه نیکشهر دچار آسیب شده است.
پرهام جانفشان مدیرکل میراث‌فرهنگی تهران هم در بازدید میدانی از محل حادثه امامزاده داوود گفت که اعلام دقیق خسارت به بنای تاریخی امامزاده داوود تا پایان آواربرداری و لایروبی امکان‌پذیر نیست.
سیل چنان ویرانگر بوده که پلیس راهنمایی و رانندگی برای عبور و مرور در برخی بزرگراه‌های تهران اعمال محدودیت کرده است. از صبح امروز در بزرگراه «فتح» و خیابان میرداماد به سمت شرق به دلیل «احتمال ریزش سطح آسفالت» از ورود اتومبیل‌ها و ماشین‌های سنگین جلوگیری می‌شود.
کارشناسان معتقدند، شش هزار میلیارد خسارت برآورده تا کنون فقط بخش اندکی از آسیب‌های ناشی از سیل است و پس از فروکش سیل، باتوجه به فقدان مهندسی استاندارد سازه‌ها، امکان ریزش جاده‌ها، بزرگراه‌ها، ابرسازه‌ها و فروریزش زمین نیز امکان دارد.
از ابتدای امردادماه تا کنون استان‌های آذربایجان شرقی، اصفهان، البرز، بوشهر، تهران، چهارمحال و بختیاری، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خوزستان، زنجان، سمنان، سیستان و بلوچستان، فارس، قزوین، قم، کرمان، کهگیلویه و بویراحمد، گلستان، لرستان، مازندران، مرکزی هرمزگان، همدان و یزد درگیر شده است.
سازمان هواشناسی بار دیگر هشدار قرمز سیل تا روز سه‌شنبه در شرق و جنوب را صادر کرد. پیش‌بینی این سازمان حاکی از رگبار، وزش باد شدید، رعد و برق و در برخی مناطق گرد و خاک و در مناطق مستعد بارش تگرگ است.
روز‌های چهارشنبه و پنجشنبه در ارتفاعات البرز مرکزی و ارتفاعات هرمزگان رگبار، رعدوبرق و وزش باد شدید موقتی همراه با گرد و خاک روی میدهد.
علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی پس از فروکش موج دوم سیل در ایران بالاخره یک پیام تسلیت فرستاد که در آن از حضور سریع مسئولان در مناطق سیل‌زده قدردانی کرده: « لازم می‌دانم از حضور سریع مسئولان در مناطق سیل‌زده و نیز از تلاش گروه‌های امدادی مردمی یا موظف برای کمک به سیلزدگان تشکر کنم.»
خامنه‌ای اضافه کرد: «این اقدامات خداپسند و تلاش مستمر برای کاهش آثار این حوادث دردناک وظیفه‌ی همه‌ی ما است.» رهبر جمهوری اسلامی در حالی از عبارت «خداپسند» در کمک‌رسانی به سیلزدگان و مردم استفاده می‌کند که ذات وجود حکومت‌ها و دولت‌ها برای تأمین نیازها و خواسته‌های مردم است و وظیفه‌ای بجز خدمات‌رسانی به شهروندان ندارند.
انتقادها به کاستی‌ها، سوء مدیریت‌ها، سستی‌ها و ناتوانی‌ها و نمایش تبلیغاتی مدیریت بحران از سوی افکار عمومی و سیلزدگان ادامه دارد. تصاویری که از مسئولان دیده می‌شود، ژست‌های مدیریتی و و حضور نمایشی در محل وقوع سیل است که به خشم و انزجار مردم دامن می‌زند. در تمام این سال‌ها «مدیریت» نظام در برابر مخاطرات و حوادث طبیعی، همواره انتظار برای پایان حادثه و سپس نمایش تلاش برای مدیریت بحران و آنگاه به فراموشی سپردن خسارات و آسیب‌دیدگان بوده است.
پانزده سال از تشکیل سازمان مدیریت بحران می‌گذرد ولی همچنان فاقد نقش سازنده و سامان‌دهنده به بحران‌هاست. از این رو، اکنون صحبت کارشناسان درباره «بحران مدیریت بحران» و عادی شدن خسارات جانی و مالی حوادث طبیعی است.
کارشناسان معتقدند، آنچه در ایران همچنان از معضل‌های جدی در مواجهه با بلایای طبیعی، حوادث غیرمترقبه و بحران‌هایی از این دست بوده و هست، نبود ساز و کار و سازمانی حرفهای برای مدیریت این بحران‌هاست که از جایگاه بالادستی و فرابخشی، بتواند با بسیج کامل امکانات و نیروها این بحران‌ها را مدیریت کند. عجیب یا به بیان دقیق‌تر تلخ آنکه جای خالی چنین نهادی با چنین قدرت و حوزه نفوذی، خود از مسائلی است که در پی بروز هر حادثه طبیعی تکرار می‌شود و در حالی که هر بار پس از وقوع هر یک از این حوادث و بلایای طبیعی، صحبت از این الزامات و باید و نبایدها به صدر مباحث راه یافته و حتی به تیتر یک مطبوعات و رسانه‌ها نیز راه می‌یابند، همواره با فاصله گرفتن از زمان وقوع این حوادث، این مباحث نیز به دست فراموشی سپرده شده تا حادثه‌ای دیگر و تکرار همان حرفهای قدیمی.
اکنون نیز همچون باقی بحران‌های طبیعی سال‌های گذشته، مسئولان انگشت اتهام را به سوی یکدیگر دراز کرده‌اند و پاسخگوی عملکرد خود نیستند. محسن پیرهادی نماینده مجلس شورای اسلامی امروز به رسانه‌ها گفت که «وزارت نیرو و به صورت ویژه سازمان منابع طبیعی موظف به لایروبی حریم رودخانه بوده اما در لایروبی سهل‌انگاری و تعلل داشته که یکی از علت‌های اصلی خسارت‌بار شدن سیل کن شد، مسئولانی که تخلف کرده‌اند باید پاسخگو باشند».
این در حالیست که رئیس سازمان مدیریت بحران بر نقش «تغییرات اقلیمی» در سیل اخیر تأکید دارد. در عین حال چهار دهه ساخت و ساز بی‌رویه و نابودی جنگل‌ها و تغییرات ناشی از خرابکاری‌های مدیریتی در شرایط محیط زیست ایران، هر حادثه طبیعی را با شدت و حدت بیشتری بر ساکنان این سرزمین تحمیل می‌کند.
ابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم که به منطقه سیل‌زده فیروزکوه رفته بود، در جمع روستاییان مزداران به واژه «انشاءالله» در برابر اعتراض سیلزدگان اکتفا کرد. او وعده بازسازی خرابی‌ها را داد ولی یکی از روستاییان گفت که خانه‌اش را نمی‌خواهد بلکه رئیسی اگر می‌تواند فقط برادرش را از آوار بیرون بیاورد!
