ابراهیم رئیسی رئیس سیزدهمین دولت جمهوری اسلامی مشهور به «قاضی مرگ» دوشنبه هفتم شهریور در یک نشست خبری چهار شرط برای اینکه جمهوری اسلامی با «توافق اتمی» موافقت کند اعلام کرده که شامل «رفع تحریمها به صورت پایدار، راستیآزمایی اطمینانبخش، تضمینهای اعتمادبخش و حل تمام مسائل پادمانی بهعنوان یک رکن» میشود!
او تأکید کرد توافق «بدون حل مسائل پادمانی معنی ندارد.» منظور از پرونده پادمانی مسائل مرتبط با ابعاد نظامی فعالیتهای اتمی جمهوری اسلامی است و مقامات حکومتی اصرار دارند پرونده مرتبط با کشف آثار اورانیوم با منشاء انسانی در سه سایت اعلام نشده بدون توضیح قانعکننده بسته شود.
برخی از مقامات جمهوری اسلامی از جمله محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ادعا کرده بودند آثار اورانیوم کشف شده مربوط به سالهای قبل است و پس از توافق اتمی در سال ۲۰۱۵ پرونده آن بسته شد اما اخیراً وبسایت «نور نیوز» پایگاه خبری وابسته به «شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی» ادعا کرد مواد رادیواکتیو شناسایی شده احتمالاً مربوط به «خرابکاری انسانی متکی بر رویکردهای خصمانه است.»
علیاکبر علیزاده نماینده دامغان در مجلس شورای اسلامی و از اعضای ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با ادعای «صلحآمیز بودن برنامههای اتمی جمهوری اسلامی» میگوید، «مهمترین خواسته ایران در مذاکرات بسته شدن پرونده پیامدی است و باید این اتهامات واهی که مسئله هستهای ایران نظامی است بسته شود.»
چرا جمهوری اسلامی قابل اعتماد نیست؟ بلومبرگ: نیش عقرب اقتضای طبیعتاش است!
مقامات جمهوری اسلامی پاسخ خود را به طرح پیشنهادی اتحادیه اروپا بطور مکتوب ارائه دادند و آمریکا نیز نظرش را در مورد اصلاحیه جمهوری اسلامی اعلام کرد اما مقامات تهران میگویند در حال بررسی دقیق آن هستند و عجلهای برای پاسخ ندارند! امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه از جمهوری اسلامی خواسته سریعتر به برجام بازگردد. در واکنش به این فشارها رئیس سازمان انرژی اتمی گفت «فرانسه بیشترین مزاحمت را برای مذاکرات هستهای ایجاد کرد!» منظور اسلامی از جمله فشارهای فرانسه برای حضور عربستان و اسرائیل در مذاکرات اتمی است.
در این بین روسها تا دو هفته پیش مدام اصرار داشتند آمریکا پاسخ خود را به اصلاحیه مورد نظر جمهوری اسلامی در مورد «متن نهایی توافق» سریعتر ارائه دهد. اکنون که آمریکا پاسخ خود را اعلام کرده و همگی منتظر پاسخ جمهوری اسلامی هستند، لوان جاگاریان سفیر مسکو در جمهوری اسلامی گفته «نباید برای ارائه پاسخ ایران به پیشنهادات آمریکا عجله و هیاهو کرد!»
هرچند ادعا میشود در حال حاضر شانس «احیای برجام» از هر زمانی بیشتر است اما به نظر میرسد «اختلافات کلیدی» میان جمهوری اسلامی و آمریکا همچنان حل نشده باقی مانده است. حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی نیز گفته فعلاً عجلهای برای پاسخ به آمریکا نداریم! این عجله نداشتن در حالیست که روزنامه «کیهان» چاپ تهران به نظام توصیه کرده تا دو ماه دیگر برای توافق «صبر استراتژیک» به خرج دهد تا زمستان در اروپا فرا برسد و با سرمای هوا بحران انرژی در این قاره بیشتر شود آنوقت غربیها امتیازات بیشتری به جمهوری اسلامی خواهند داد.
از سوی دیگر، آنچه ابراهیم رئیسی به عنوان شروط جمهوری اسلامی برای «توافق» تکرار کرده چیزی جز همان شروط تخیلی خامنهای برای ماندن در برجام نیست.
عباس مقتدایی نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی دست پیش را گرفته و میگوید: «مذاکرات اکنون تمام شده و وارد فضایی شدهایم که یا باید توافق اعلام شود یا اینکه مسئول عدم توافق اعلام شود!»
مقتدایی تأکید کرد: «پیشبینی ما این است که آمریکا چارهای جز پذیرش دیدگاههای ایران نخواهد داشت.»
در ایران از خطی که رسانههای حکومتی و مقامات در مورد مذاکرات پیش میبرند چنین به نظر میرسد که روی تشدید بحران انرژی ناشی از حمله روسیه به اوکراین و پیشفرض کمبود سوخت در اروپا حساب ویژه باز کردهاند. هرچند که تجربه نشان میدهد جمهوری اسلامی سیاستهای مذاکراتی خود را بر اساس «محاسبات غلط» بنا کرده است. همچنانکه در گذشته مقامات جمهوری اسلامی این توهم را داشتند که با تحریم نفت ایران در زمان ترامپ قیمت نفت به بشکهای ۲۰۰ دلار میرسد و آمریکاییها مجبور خواهند شد برای مذاکره سراغ جمهوری اسلامی بروند! محاسبات خطای رژیم ایران عمدتا به این دلیل است که از یکسو نسبت به «اقتدار» خود دچار توهم است و از سوی دیگر گمان میکند غرب به توافق اتمی بیشتر نیاز دارد تا خودش!
توهم اقتدار و محاسبات غلط در بین مقامات جمهوری اسلامی به جایی رسیده که مهدی صفری معاون اقتصادی وزارت خارجه ادعا کرده «جمهوری اسلامی در دنیا یونیک» است! او گفته «ابرقدرتی فقط به داشتن بمب اتم نیست، ما در تکنولوژی پیشرفتهای خوبی کردیم و مقدار کمی با ابرقدرتی فاصله داریم.» البته باید اعتراف کرد که رژیم حاکم بر ایران واقعا منحصر به فرد است! اما نه از نظر توانمندی و اقتدار بلکه به دلیل خرابکاری و سلطهجویی و ناکارآمدی و تهدیداتی که هم علیه مردم ایران و هم دیگر کشورها به کار میبرد.