رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی از مرحله «قبل از آزمایش رسمی» برای رمزریال خبر داده و گفته پس از شناسایی و رفع مشکلات فنی در این مرحله، آزمایش رسمی رمزریال آغاز می‌شود.
علی صالح‌آبادی رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی شامگاه سه‌شنبه در یک برنامه تلویزیونی در صداوسیمای حکومتی از آغاز مرحله «قبل از آزمایش رسمی» برای رمزریال در دو بانک ملی و ملت و با دو فروشگاه با مبلغ یک میلیارد تومان از هفته گذشته خبر داد.
علی صالح‌آبادی افزوده که جزییات این سامانه متعاقبا اعلام خواهد شد؛ اما اقدامات اولیه برای اجرای این سامانه توسط بانک مرکزی و وزارت صمت انجام شده است؛ در این سامانه رمزارز ارائه می‌شود و واردکنندگان می‌توانند رمزارز را از این سامانه دریافت و اقدام به واردات کنند.
به گفته رئیس کل بانک مرکزی هم‌اکنون زیر ساخت لازم در بانک مرکزی برای فعالیت رمزریال مهیا شده اما مجموعه اقداماتی باید در وزارت صمت نهایی شود تا این امکان فراهم شود، چون در گذشته فقط امکان خرید ارز در سامانه وزارت صمت فراهم بود و حالا باید امکان خرید رمزارز نیز فراهم شود که فرایندی زیرساختی و فنی است.
رئیس کل بانک مرکزی گفته آغاز به کار رمزریال باید در هیئت نظارت بر اندوخته اسکناس به تصویب می‌رسید تا امکان آغاز رسمی کار فراهم می‌شد، «لذا هم‌اکنون آغاز کار با مبلغ یک میلیارد تومان در این هئیت به تصویب رسید و کار از هفته گذشته آغاز شد و امیدواریم تا پایان شهریورماه روند فرایند آزمایشی کار با رمرزریال با وسعتی بیشتر از شرایط کنونی آغاز شود.»
خبر راه‌اندازی «رمزریال» نخستین بار سال گذشته از سوی مسئولان جمهوری اسلامی مطرح شد. علیرضا پیمان پاک رئیس سازمان توسعه تجارت ایران پارسال اعلام کرده بود که امکان استفاده از رمزارزها در داد و ستدها با دیگر کشورها به زودی فراهم می‌شود.
مهران محرمیان معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی دی‌ماه گذشته توضیح داده بود که «بانک‌های مرکزی برای حل تناقض بین تمرکززدایی که در ذات رمزارزهاست و از طرف دیگر بحث حاکمیت پولی کشورها، راهکار رمزپول ملی کشورهای مختلف را مطرح کرده‌اند و هم‌اکنون بیشتر بانک‌های مرکزی دنیا در حال بررسی این موضوع هستند.»
مهران محرمیان افزوده بود که «در بانک مرکزی ایران نیز این موضوع مد نظر قرارگرفته و امور فنی آنهم انجام شده، خوشبختانه مقررات آن در شورای پول و اعتبار هم به تصویب رسیده است، در نتیجه به زودی شاهد اجرایی شدن فاز آزمایشی رمزپول بانک مرکزی به عنوان رمزریال خواهیم بود.»
در حالی که در ابتدا «رمزریال» به عنوان ارز دیجیتال مطرح بود اما رئیس کل بانک مرکزی تیرماه امسال گفت این پول رمزارز نیست و ریال‌های اسکناس جای خود را به رمزریال می‌دهند: «رمزریال به جای همین اسکناسی که مردم در دست دارند، خواهد بود و فرد بجای اینکه اسکناس داشته باشد رمزریال دارد؛ به آن مفهوم جهانی (رمزارز) نخواهد بود و ریال‌های اسکناس جای خود را به رمزریال می‌دهند.»
البته کارت‌های نقدی یا اعتباری که بسیاری از مردم برای خریدهای روزانه از مغازه‌ها یا پرداخت‌های بانکی خود استفاده می‌کنند، نوعی پول دیجیتالی است. اما تاکنون صدور این پول‌های دیجیتالی از سوی بانک‌های تجاری و بر پایه اعتبار الکترونیک که بانک مرکزی به آنها می‌داده، انجام می‌شده است.
کارشناسان عقیده دارند که رمزریال در شرایطی به مرحله اجرا رسیده که مطالعات کافی پیرامون آن صورت نگرفته است.
به عقیده کارشناسان منتقد در کشورهای دیگر سال‌ها برای چنین اقدامی تحقیق، ارزیابی و طراحی زیرساخت صورت می‌گیرد اما به نظر می‌رسد نظام بانکی و پولی جمهوری اسلامی بدون سپری کردن مراحل تحقیقاتی و زیرساختی در حال ارائه رمزریال است.
کارشناسان می‌گویند یکی از ریسک‌های بزرگی که اجرای رمزریال در پی دارد، تضعیف نقش بانک‌ها در واسطه‌گری وجوه است. موضوعی که وظیفه اصلی هر بانکی است و و تضعیف آن، اثرات شگرفی بر میزان دارایی و تسهیلات بانک‌ها خواهد داشت و زیاندهی آنها را افزایش می‌دهد.
همچنین این نگرانی در میان متخصصان وجود دارد که دولت قصد داشته باشد از رمزریال و ویژگی‌های آن برای دخالت در امور شهروندها و کسب اطلاعات آنها استفاده کند.
احمد عزیزی معاون ارزی پیشین بانک مرکزی امرداد امسال درباره ریسک‌های آغاز به کار رمزریال بدون تحقیقات گسترده گفته بود: «در دنیا سال‌ها روی این موارد مطالعه می‌کنند و این مطالعات را در اختیار متخصصان قرار می‌دهند. این مطالعات مورد بحث عمومی گذاشته شده و ایرادات آنها بررسی می‌شوند. سپس هزینه و فایده آنها مشخص شده و فرض بر این است که اگر هزینه طرح، بیشتر از فایده آن باشد، کنار گذاشته می‌شود. ما ندیدیم که در ایران، مقاله‌ای به زبان فارسی در این مورد منتشر شود اما به نظر می‌رسد که به یکباره طرح رمزریال از شهریور ماه اجرایی شود. اجرای این طرح با شرایط ذکر شده، می‌تواند سیستم بانکی فشل ما را با ریسک‌های بسیار بزرگی مواجه کند.»
به گفته معاون ارزی پیشین بانک مرکزی «بانکداری یعنی واسطه‌گری وجوه. طرح رمزریال قطعا واسطه‌گری وجوه توسط بانک‌ها را تضعیف می‌کند و تردیدی در آن نیست. اگر اجرای این طرح محدود باشد، کاهش واسطه‌گری بانک‌ها نیز کم خواهد بود اما اجرای مطلق آن، کل واسطه‌گری را از بین می‌برد. این موضوع روی دارایی و تسهیلات بانک‌ها تاثیر شگرف می‌گذارد و زیاندهی آنها را افزایش می‌دهد.»
احمد عزیزی همچنین به احتمال دخالت بیشتر حکومت در حوزه شخصی افراد با استفاده از رمزریال اشاره کرده و گفته بود که «دولت‌ها معمولا برای دخالت در امور شهروندها و کسب اطلاعات آنها عطش دارند. این عطش دولت ما نیز مبنای ایدئولوژیک و دینی دارد و از آن برداشت مطلق می‌شود. حالا با این طرح، بانک مرکزی یک ابزار بی‌نام را به ابزاری با نام تبدیل می‌کند. آیا بانک مرکزی به این فکر کرده است که دولت از این موضوع چه استفاده یا سوء استفاده‌هایی خواهد کرد؟»
