از ابتدای خیزش انقلابی علیه جمهوری اسلامی تا چهارم آبان ۵۵۶ دانشجو و بیش از ۵۰ روزنامهنگار در ایران بازداشت شدهاند. موج بازداشتها در روزهای گذشته بار دیگر سرعت پیدا کرده و گزارشها از آزار جنسی یک دانشجوی بازداشتشده توسط مأموران جمهوری اسلامی و انتقال او به بیمارستان حکایت دارند.
در بیش از ۱۰ هفته اعتراضات پیاپی مردم ایران در خیابان و دانشگاه علیه جمهوری اسلامی شمار قابل توجهی از دانشجویان بازداشت شدند. آخرین آمارهای ارگان فعالان حقوق بشر ایران (هرانا) نشان میدهد تا چهارم آذر دستکم ۵۵۰ دانشجو در شهرهای مختلف بازداشت شدهاند.
سها مرتضایی دبیر پیشین شورای صنفی کل دانشگاه تهران هنگام بازداشت توسط مأموران انتظامی و امنیتی زن به بهانه تفتیش بدنی مورد آزار جنسی قرار گرفته است. شورای صنفی دانشجویان کشور با انتشار این خبر در کانال تلگرامی خود نوشت: «مأموران برای انتقال او به زندان از خودرو سانتافهای نقرهای رنگ استفاده میکنند و اقدام به بستن دست راست او به بالای یک صندلی و بستن پای راست او به بالای صندلی دیگر میکنند به طوری که در حالت آویزان قرار میگیرد و توسط یکی از ضابطین زن مورد ضرب و شتم و آزار جنسی قرار میگیرد.»
در ادامه آمده که «تعرض ضابط با اعتراض سها مرتضایی روبرو میشود که مامور مذکور پس از اعتراض سها با ضربات مشت، پا و شکم او را مجروح میکند. گفتنی است پیش از انتقال مرتضایی به زندان اوین نیز باز هم او را مورد ضرب و شتم شدید قرار میدهند.»
این شورا تأکید کرده که به دلیل رعایت اصول اخلاقی اطلاعرسانی، از افشای عمومی جزییات این تعرض آزاردهنده معذور است.
سها مرتضایی پس از افشای آزار جنسی از زندان اوین به زندان قرچک منتقل میشود و گفته شده که «مسئولان زندان قرچک به علت علائم ضرب و شتم و کبودیهایی که بر بدن سها مشهود بوده حاضر به پذیرش او نبودند.»
شماری از دانشجویان بازداشت شده نیز بدون طی شدن مراحل کامل دادسری به زندان محکوم شدند. از جمله آذین سعیدینسب دانشجوی محیط زیست دانشگاه تهران که در تاریخ ۳۱ شهریور توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده بود، با برگزاری دادگاهی بدون اجازهی حضور وکیل، به ۵ سال حبس محکوم شد.
بنیامین مقدسی دانشجوی مهندسی صنایع دانشگاه تهران روز سهشنبه اول آذرماه در دادگاهی به قضاوت قاضی علی مظلوم، به ۵ سال حبس تعزیری محکوم شد.
در حکم دیگری، محمد جواهری دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات جوانان دانشکدهی علوم اجتماعی دانشگاه تهران، مجموعا به ۴ سال و ۷ ماه حبس تعزیری و ۷۴ ضربه شلاق، منع عضویت در گروهها و دستجات سیاسی و منع خروج از کشور به مدت ۲ سال محکوم شد.
ایستادگی جنبش دانشجویی همگام با انقلاب ملّی؛ «شنبه سیاه» در دانشگاههای ایران
از سوی دیگر طی روزهای گذشته بار دیگر موجی از بازداشت روزنامهنگاران در ایران به راه افتاده و چند روزنامهنگار در شهرهای مختلف بازداشت شدند. برخی از روزنامهنگارانی که طی دو ماه و نیم گذشته بازداشت شده بودند با قرار وثیقه بطور موقت تا برگزاری دادگاه آزاد شدند و شماری همچنان بلاتکلیف هستند.
خبرگزاری کار ایران (ایلنا) نیز در گزارشی از افزایش فشار بر روزنامهنگاران این خبرگزاری خبر داده و نوشته که «تعدادی از خبرنگاران این رسانه در استانها و شهرستانها به نهادهای امنیتی فراخوانده شده و از آنها تعهداتی در خصوص نحوه انتشار اخبار اتخاذ شده است.»
در روزهای گذشته رضا اسدآبادی خبرنگار حوزه کارگری از سوی مأموران اطلاعات سپاه (ساس) در خانهاش دستگیر شد. همچنین مصطفی جعفری سرپرست دفتر استانی خبرگزاری ایلنا در قزوین و مدیر مسئول وبسایت خبری «تیتر قزوین» از شغل خبرنگاری ممنوع شده و برای ۶ ماه هم ممنوعالخروج شده است.
خبرگزاری هرانا در این رابطه نوشت که مصطفی جعفری پیش از این به اتهام «نشر اکاذیب» به دو سال حبس تعزیری و دو سال محرومیت از فعالیتهای رسانهای و سلب اشتغال در حرفه خبرنگاری محروم شده بود.
سمیه مسرور سرپرست خبرگزاری ایلنا در اصفهان و همچنین حمید ابراهیمی دبیر سرویس ورزشی ایلنا از جمله دیگر روزنامهنگاران این خبرگزاری هستند که طی روزهای گذشته بازداشت شدند.
هفته گذشته نیز روزنامه جهان صنعت به دلیل انتشار گزارشی درباره کیان پیرفلک کودک ۱۰ سالهای که ۲۵ آبان در شهر ایذه و با شلیک مأموران جمهوری اسلامی جانباخت، توقیف شد.
هیئت نظارت بر مطبوعات در ایران در توضیح علت توقیف روزنامه جهان صنعت نوشت: «روزنامه جهان صنعت به دلیل انتشار یادداشتی در شماره ۲۸ آبان که در آن اتهاماتی به نیروهای انتظامی و حافظان امنیت کشور وارد شده، توقیف و پرونده تخلف جهت رسیدگی به مرجع قضایی ارجاع شد.»
در طول ۹ هفته گذشته شماری از عکاسان خبری نیز بازداشت شدهاند. انجمن صنفی عکاسان مطبوعاتی ایران با انتشار اطلاعیهای به شرح آخرین وضعیت عکاسان بازداشتشده پرداخته است. این انجمن در راستای مسئولیت صنفی خود، لازم میداند که آخرین شرایط همکاران بازداشتشده را به اطلاع برساند. متن این اطلاعیه به شرح زیر است:
«۱. محمد رمضانی عکاس خبرگزاری ایسنا در خواف با قید وثیقه آزاد شده است.
۲. عادل کریمی که ۱۹ مهرماه در منزل یکی از دوستانش بازداشت شده بود، در بازداشتگاه ارومیه بسر میبرد. قرار بازداشت او تاکنون چند بار تمدید شده است. پرونده او هنوز در اختیار ضابط است و به بازپرس ارجاع داده نشده است.
۳. اولین جلسه دادگاه حسین اسماعیلی صبح روز چهارشنبه ۲ آذر ۱۴۰۱ در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی عموزاد برگزار شده است. هنوز حکمی برای پرونده حسین اسماعیلی صادر نشده است.
۴. آخرین خبر درباره وضعیت یلدا معیری و آریا جعفری در اطلاعیه قبلی انجمن آمده و تغییری نکرده است».
این انجمن بار دیگر تأکید کرده است مسئولیت خود را پیگیری شرایط همه عکاسان مطبوعاتی بازداشتی، اعم از عضو و غیرعضو میداند و همه ظرفیتهای حقوقی و قانونی خود را برای آزادی این عکاسان به کار میبندد.
حامدی و محمدی همچنان در بلاتکلیفی
سعید پارسایی، همسر الهه محمدی، خبرنگار روزنامه هممیهن که از قتل حکومتی مهسا امینی گزارش تهیه کرده بود، از بلاتکلیفی این روزنامهنگار اطلاع داد و درباره دیدار روز پنجشنبهشان نوشت: «بیخبری و بلاتکلیفی و شرایط نامناسب زندان رنجورش کرده بود و چهرهاش لاغر شده بود». به گفته همسرش الهه محمدی ۱۷ روز را در سلول انفرادی سپری کرده و پس از آن هم ۴۱ روز بیدلیل در بازداشت و بلاتکلیفی مانده است. همسر و مادر این خبرنگار با او در اوین دیدار کرده بودند. الناز محمدی، که او نیز خبرنگار است، درباره ملاقات با خواهرش گفته: «قفل دوماهه بغض مادرم دیروز و بعد از دیدن صورت رنجور الهه شکست».
همچنین محمدحسین آجرلو، همسر نیلوفر حامدی، روزنامهنگار روزنامه «شرق» نوشته است: «همراه مادر و برادر نیلوفر حامدی با او ملاقات کردیم. حال و روحیهاش بسیار خوب بود و به دوستانش سلام رساند. پنج روز از پایان ماه دوم بازداشت موقت او گذشته و این قرار تمدید نشده است. ۳۱ روز از آخرین بازجویی و ۲۴ روز از دفاع آخر او در دادسرا میگذرد، بدون تغییر در روند پرونده».
روحالله نخعی در فشافویه
روحالله نخعی دیگر روزنامهنگاری است که این روزها در فشافویه زندانی است. برادر او در گفتگو با وبسایت امتداد از اتمام بازجوییها خبر داده و گفته است: «روحیه روحالله، علیرضا خوشبخت و حمیدرضا امیری مثالزدنی بود».
محمدرضا نخعی، تأکید کرد: «روحالله از اواسط هفته گذشته به همراه علیرضا خوشبخت به زندان تهران بزرگ منتقل شد. همواره شاهد بودیم که او بر سر ایران و کیان کشور با احدی شوخی نداشته است. او همیشه از این خطوط قرمز خود دفاع کرده و با هیچکس هم تعارف نداشته است». او همچنین تأکید کرده است: «با توجه به اتمام بازجوییها و روند رسیدگی به پرونده، انتظار ما صدور کیفرخواست و آزادی برادرم است». بیش از دو ماه از زمان بازداشت روحالله نخعی گذشته است.