بیانیه جمعی از فعالان حقوق کودکان، حقوقدانان و فعالان اجتماعی در محکومیت بی‌توجهی به حقوق کودکان هنگام انتشار تصاویرشان در رسانه‌ها متعاقب اعتراضات جنبش زن، زندگی، آزادی
در جریان پوشش خبری خیزش «زن، زندگی، آزادی» بارها شاهد انتشار تصاویری از کودکان بوده‌ایم که به عنوان بخش مهمی از معترضان در حال فعالیت اجتماعی، مدنی، یا سیاسی بوده‌اند، در اعتراضات گروهی خیابانی چه داخل و چه خارج از ایران همراه بزرگسالان یا به تنهایی شرکت کرده بودند، به عنوان بازداشتی یا زخمی شده، درباره آنها اطلاع‌رسانی شده بود، عزیزان‌شان را از دست داده بودند، تصاویر یا ویدیوهایی از خودشان بازنشر کرده بودند یا توسط نهادهای حکومتی به شکل‌های مختلف در جهت پروپاگاندا یا حتی به عنوان کودک- سرباز در بخشی از نیروهای سرکوب مورد سوء استفاده قرار گرفته بودند. متاسفانه در بسیاری از این موارد شاهد ناآگاهی و بی‌توجهی رسانه‌ها و شهروندان در مراقبت از حریم خصوصی، کرامت انسانی، امنیت و سایر حقوق کودکان در بازنشر تصاویر یا اطلاع‌رسانی در مورد وضعیت آنها بوده‌ایم. ما جمعی از فعالان حقوق کودک، حقوقدانان و فعالان اجتماعی نگرانی عمیق خود را از بی‌توجهی به حقوق کودکان در جریان این خیزش اعلام می‌کنیم و به خصوص از رسانه‌های جریان اصلی، نهادها و فعالان مدنی و شهروندانی که صدای بلندی دارند می‌خواهیم تا با بالابردن دانش خود نسبت به حقوق کودکان، در مسیر حفظ یک یا چند حق کودکان، سایر حقوق کودکان را قربانی نکنند.
در ادامه لازم می‌دانیم چند نکته را یادآوری کنیم:
– تمام حقوق کودکان به یک اندازه از اهمیت برخوردارند. هنگامی که برای حق کودکان بر زندگی، آزادی، ابراز عقیده، مشارکت در فعالیت‌های مدنی و حق بر شنیده شدن تلاش می‌کنیم، لازم است تا حقوق آنها بر حفظ حریم خصوصی، کرامت انسانی و برخورداری از امنیت و سلامتی جسمی و روانی را با رعایت اصل «مداخله بدون آسیب» در نظر بگیریم.
– گرچه شرایط ایران به دلیل موقعیت انقلابی/ خیزشی و مقابله مستقیم حکومت و مردم، شرایط ویژه‌ای است، اما کودکان در ایران تنها کودکانی نیستند که حقوق‌شان از سوی دولت مستقر نادیده گرفته شده است. اصول حاکم بر پیمان‌نامه حقوق کودک، نظریه‌های تفسیری تهیه شده توسط کمیته حقوق کودک سازمان ملل و تجربه سایر کشورها در کنار دانش و تخصص فعالان و حقوق‌دانانی که سال‌هاست با اشراف بر حقوق کودک، شرایط ایران و کودکان در ایران را رصد می‌کنند، راهنماهای مناسبی هستند برای جلوگیری از آزمون و خطا و به خطر انداختن حقوق کودکان به بهانه موقعیت اضطراری ایران.
– بازنشر یک تصویر توسط حکومت، سایر شهروندان یا حتی خانواده‌ها که به اشکال یا به دلایل مختلف حقوق کودک را نقض می‌کند، همچنان نقض حقوق کودک محسوب می‌شود، حتی اگر به منظور آگاهی‌رسانی از نقض حقوق کودک توسط ناشر اولیه صورت گرفته باشد.
– جلوگیری از انتشار تصویر کودک یا محو کردن چهره کودک در تصاویر حتی اگر آن تصویر توسط کودک یا خانواده نشر شده یا در اختیار رسانه قرار گرفته باشد، به معنای نادیده گرفتن عاملیت و آگاهی کودک و خانواده او نیست. رعایت حقوق کودکان و در نظر گرفتن منافع عالیه آنها وظیفه تمام شهروندان است.
– قطعا هر گونه تصمیمی حتی در راستای حفظ حقوق آنها باید با مشارکت و همراهی کودک گرفته شود. یکی از بزرگترین درس‌های خیزش «زن، زندگی، آزادی» شنیدن صدای گروه‌های مختلف از جمله کودکان و ایجاد امکان مشارکت آنها در تصمیمات است. برای این کار نیاز داریم تا از تخصص‌های مختلف کمک بگیریم تا بدون آسیب زدن دوباره به کودکان، همچنان حقوق آنها را حفظ کنیم. نداشتن این تخصص یا دانش، مجوز نقض حقوق آنها را به ما نمی‌دهد.
به امید روزی که حقوق هیچ گروهی، به‌خصوص گروه‌های در معرض خطر و آسیب بیشتر نادیده گرفته نشود و آگاهی عمومی برای حفظ و رعایت حقوق آنها بالا برود.
زن زندگی آزادی
اسامی امضاکنندگان بیانیه:
آسیه امینی، نیره انصاری، اعظم بهرامی، مهرانگیز کار، مجید پوراستاد، آتنا دائمی، پژمان تهوری، منوچهرتوسلی، سمیرا حقوقی، احسان حقی، فاطمه حقیقت جو، حسین احمدی نیاز، محمد اولیایی فرد، پگاه بنی هاشمی، بهنام دارایی‌زاده، صبا آلاله، معین خزائلی، حسین رئیسی، امین راد، حامد فرمند، مرضیه محبی، نینا مختاریان، سحرمطلبی، محمد مقیمی، شیرین ملکی، لاله مهراد
