تازه‌ترین نظرسنجی انجام گرفته توسط «موسسه گمان» از میان ایرانیان داخل و خارج از کشور نشان می‌دهد ۸۱ درصد مردم داخل ایران خواهان پایان دادن به حکومت جمهوری اسلامی هستند.
این نظرسنجی از تاریخ ۳۰ آذر تا ۱۰ دی ۱۴۰۱ انجام شد و به نوشته «گمان» بیش از ۱۵۸ هزار نفر از داخل ایران و ۴۲ هزار نفر از خارج کشور به پرسش‌های این نظرسنجی بطور کامل پاسخ داده‌اند.
در پاسخ به پرسش «جمهوری اسلامی: آری یا نه؟»، ۸۱ درصد پاسخ‌دهندگان داخل کشور به جمهوری اسلامی «نه» گفته و حدود ۱۵ درصد پاسخ «آری» را انتخاب کرده‌اند. در خارج کشور ۹۹ درصد پاسخ‌دهندگان گزینه «نه» به جمهوری اسلامی را انتخاب کردند.
بخشی از این نظرسنجی درباره ترکیب احتمالی افراد در یک «شورای همبستگی» است که البته مشخص نیست این افراد با کدام معیارها در فهرست «گمان» گنجانده شده‌اند. در هر حال، شاهزاده رضا پهلوی، علی دایی و علی کریمی سه نفر نخست این فهرست هستند و پس از آنها حامد اسماعیلیون، حسین رونقی، نازنین بنیادی، فاطمه سپهری، مسیح علینژاد و نسرین ستوده قرار دارند.
بر اساس گزارش مؤسسه گمان در پی اعتراضات اخیر، درصد حامیان براندازی جمهوری اسلامی نسبت به سال گذشته ۲۰ درصد افزایش یافته است.
بر اساس این نظرسنجی اصل تمامیت ارضی مورد توافق اکثریت مطلق مردم ایران است.
همچنین طبق این نظرسنجی درباره اعتماد به نهادهای حکومت در ایران، بیش از ۸۰ درصد مردم داخل کشور به تمامی نهادهای حکومت (به غیر از ارتش و بانک‌ها) بی‌اعتماد هستند. میزان اعتماد به ارتش بطور نسبی از دیگر نهادها بیشتر است. پس از آن بانک‌ها با کسب ۲۴ درصد اعتماد در جایگاه دوم قرار دارند.
درباره اعتماد به نهادهای حکومت در ایران، بیش از ۸۰٪ مردم داخل کشور به تمامی نهادهای حکومت (به غیر از ارتش و بانک‌ها) بی‌اعتماد هستند. میزان اعتماد به ارتش (با حدود ۲۹٪) به‌طور نسبی از دیگر نهادها بیشتر است. پس از آن بانک‌ها با کسب ۲۴٪ اعتماد در جایگاه دوم قرار دارند.#گمان pic.twitter.com/rzXqKqwB6c
— GAMAAN – گَمان (@gamaanresearch) February 4, 2023
بر اساس این نظرسنجی فقط حدود ۱۱ درصد از افرادی که به پرسش‌ها پاسخ داده‌اند همچنان به «نهاد رهبری» (علی خامنه‌ای) بسیار اعتماد دارند اما حتا همین گروه رأی‌شان به دادگاه‌ها و سیستم قضایی جمهوری اسلامی، دولت، صداوسیمای رژیم و مجلس شورای اسلامی اعتمادشان کمتر است!
این نظرسنجی با انتقاداتی هم روبرو شده است. اصغر سپهری آموزگار و برادر فاطمه سپهری که از حامیان شاهزاده پهلوی است و اتفاقاً اسم خواهرش در میان ۱۰ نفر نخست مورد اعتماد مردم است می‌نویسد این نظرسنجی بیشتر برای شکل دادن به افکار عمومی است تا سنجش آنها. وی می‌گوید «مثلاً در برابر رضا پهلوی، ده‌ها اسم قرار می‌دهد حتا افرادی که هیچ ادعای رهبری ندارند (مانند کریمی و دایی) یا گزینه هیچکدام و ۱۲ درصد حامی جمهوری اسلامی تا رای شاهزاده به زیر ۵۰ درصد کشیده شود و به این نتیجه برسد که باید ائتلاف کرد و جالب اینکه ائتلاف در بین گزینه‌ها نیست! یا در برابر پادشاهی مشروطه، دو گزینه جمهوری پارلمانی و جمهوری ریاستی را قرار می‌دهد تا به این نتیجه برسد که جمهوری از پادشاهی محبوب‌تر است!»
گزینه‌ها در نظرسنجی‌های عمار ملکی به گونه‌ای چیده می‌شوند تا به نتیجه دلخواه برسند. بیشتر برای شکل دادن به افکار عمومی است تا سنجش آنها.
مثلا در برابر رضا پهلوی، ده‌ها اسم قرار می‌دهد حتی افرادی که هیچ ادعای رهبری ندارند (مانند کریمی و دایی) یا گزینه هیچکدام و ۱۲٪ حامی ج‌ا،— Asghar Sepehri (@AsgharSepehri) February 4, 2023
حجت کلاشی فعال سیاسی مشروطه‌خواه می‌گوید «نظرسنجی گمان بازتاب یک ابتذال است؛ ابتذالی که در آن یک خواننده رپ چون ترانه اعتراضی خوانده، می‌تواند با رانت صاحب«گمان» نامش در لیست افراد سیاسی برجسته سبز شود!» به اعتقاد وی تبدیل امر سیاسی به مبتذل‌ترین وجه ممکن، هنر صاحب «گمان» است که از «حقیقت» موضوع چیزی نمی‌داند.
نظر سنجی گمان بازتاب یک ابتذال است؛ ابتذالی که در آن یک خواننده رپ چون ترانه اعتراضی خوانده، می‌تواند با رانت صاحب«گمان» نامش در لیست افراد سیاسی برجسته سبز شود!
تبدیل امر سیاسی به مبتذل‌ترین وجه ممکن هنر صاحب«گمان» است که از «حقیقت» موضوع چیزی نمی‌داند— حجت کلاشی (@hojjat_kalashi) February 5, 2023
همچنین «مؤسسه پژوهش و پیش‌بینی تجربی» با انتشار ویدئویی تحت عنوان «علمی یا علمی- تخیلی» شیوه این نظرسنجی را در طرح پرسش‌ها و نتایج آن مورد نقد قرار داده است. این مؤسسه با برشمردن دلایلی یادآوری می‌کند که چنین نظرسنجی‌هایی با هدف انحراف افکار عمومی از واقعیت‌های جاری در ایران طراحی و منتشر می‌شوند تا از این طریق بر افکار عمومی تأثیر بگذارند.
طبق نظرسنجی موسسه گمان، ۷۰ درصد پاسخ‌دهندگان داخل کشور با اقدامات تنبیهی غرب همچون تروریست شناختن سپاه، اخراج سفیران جمهوری اسلامی، حفاظت بین‌المللی از معترضان، تحریم مقامات سرکوبگر و توقیف دارایی‌های حکومت در خارج موافق هستند.
در همین حال ۷۳ درصد پاسخ‌دهندگان داخل کشور خواستار حمایت کشورهای غربی از اعتراضات و تشدید فشار آنها بر جمهوری اسلامی هستند و ۱۹ درصد دیگر نیز با دخالت کشورهای غربی مخالف‌اند و اعتراضات را مسئله‌ای داخلی می‌دانند.
طبق این نظرسنجی، ۶۰ درصد پاسخ‌دهندگان خواهان براندازی جمهوری اسلامی به عنوان پیش‌شرط هر تغییر، ۱۶ درصد خواستار تحولات ساختاری و گذار از جمهوری اسلامی، ۱۱ درصد خواهان حفظ اصول نظام و رهبری و شش درصد خواهان اصلاحات تدریجی هستند.
