سناتورهای آمریکایی روز سه‌شنبه ۱۶ ماه مه (۲۶ اردیبهشت) در جلسه توجیهی محرمانه با مقامات دولت بایدن درباره ایران حضور یافتند. جلسه‌ای که در آن جمهوریخواهان سیاست‌های جو بایدن و تیم او در قبال ایران را به شدت مورد انتقاد قرار دادند.
جزئیات دقیق آنچه در این نشست بین طرفین رد و بدل شد در دسترس نیست اما گفته می‌شود سناتورهای جمهوریخواه با انتقاد شدید از دولت جو بایدن به دلیل بی‌برنامگی در قبال جمهوری اسلامی و نادیده گرفتن تهدیدات رژیم ایران و همچنین اصرار به ادامه مذاکرات برجام انتقاد کرده‌اند.
پیش از برگزاری این نشست «پولیتیکو» گزارش داده بود که وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا، کالین کهل معاون وزیر دفاع، مورگان مویر معاون مدیر اطلاعات ملّی، برایان نلسون معاون وزیر خزانه‌داری در امور تروریسم و اطلاعات مالی و معاون دریاسالار استفان کوهلر رئیس استراتژی، سیاست و برنامه‌های ستاد مشترک، در این جلسه توجیهی طبقه‌بندی شده که در «کاپیتال هیل» برگزار می‌شود شرکت می‌کنند.
ساعاتی پس از پایان این جلسه سناتور جیم ریش از اعضای ارشد جمهوریخواهان سنا در بیانیه‌ای اعلام کرد، «پس از شش ماه که جو بایدن گفت برجام مُرده است آمریکا به سیاست جامع‌تری درباره ایران نزدیک نشده است. ضعف سیاست راهبردی در مورد ایران منجر به گستاخ‌تر شدن جمهوری اسلامی و همچنین نزدیک‌تر کردن شرکای ما به چین شده است.» اشاره‌ی وی از قرار معلوم به مناسبات عربستان و جمهوری خلق چین است.
وی همچنین تأکید کرد: «در حالی که ایران به توقیف غیرقانونی کشتی‌ها، هدف قرار دادن آمریکایی‌ها در منطقه و حمایت از نیروهای نیابتی خود و پشتیبانی از حملات روسیه به اوکراین ادامه می‌دهد، آمریکایی‌ها سزاوار سیاستی هستند که بیش از اصرار بر مذاکرات هسته‌ای شکست خورده است.»
گابریل نورونها مشاور پیشین امور ایران در وزارت خارجه آمریکا در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ با اشاره به بیانیه سناتور جیم ریش نوشت، «همه ۱۰۰ سناتور یک گزارش محرمانه درباره ایران دریافت کردند. بر اساس اظهاراتی مثل آنچه سناتور ریش گفت دولت بایدن ۲۸ ماه پس از روی کار آمدن هنوز هیچ سیاست درستی درباره حکومت ایران ندارد.»
And today @LindseyGrahamSC questioned Commerce Sec. Gina Raimondo on Iran's oil sales to China- she seemed to have little awareness that they are at the highest level in over 5 years. pic.twitter.com/t85dCHaBYK
— Gabriel Noronha (@GLNoronha) May 16, 2023
نورونها همچنین گفت سناتور لیندسی گراهام نیز بخش بازرگانی دولت آمریکا را به چالش کشید و سناتور جینا ریموندو هم به انتقاد از ادامه فروش نفت ایران به چین پرداخت.
جان کندی سناتور ایالت لوییزیانا که در این نشست حضور داشت به تلویزیون «ایران اینترنشنال» گفت که «من به این نتیجه رسیده‌ام که جمهوری‌اسلامی در حال همکاری با چین است و چین در حال همکاری با روسیه است. این حرکت از سوی شی جین‌پینگ هماهنگ می‌شود و آیت‌الله‌ها و پوتین با او همراهی می‌کنند.»
جان کندی، سناتور ایالت لوییزیانا در پاسخ به آرش اعلایی، ایران اینترنشنال: «من به این نتیجه رسیده‌ام که جمهوری‌اسلامی در حال همکاری با چین است و چین در حال همکاری با روسیه است. این حرکت از سوی شی‌جین پینگ هماهنگ می‌شود و آیت‌الله‌ها و پوتین با او همراهی می‌کنند.» pic.twitter.com/Wjjxq47SSd
— ایران اینترنشنال (@IranIntl) May 17, 2023
سناتور جاش هالی از ایالت آرکانزاس به این شبکه گفته «گزارش دولت بایدن که در جلسه محرمانه مرور شد هیچ حرف تازه‌ای نداشت. جلسه مفیدی نبود، فکر نمی‌کنم دولت بایدن در قبال جمهوری اسلامی استراتژی مشخصی داشته باشد. نمی‌دانم چرا به خبرنگارها اجازه ورود ندادند.»
همچنین ریک اسکات سناتور ایالت فلوریدا نیز که یکی از حاضرین در این جلسه محرمانه بود تأکید کرد «جمهوری اسلامی کماکان به رفتار نفرت‌انگیزش ادامه می‌دهد، به حمایت از حزب‌الله و گروه‌های دیگر هم ادامه می‌دهد و برای بقیه به ویژه اسرائیل دردسر درست می‌کند. امیدوارم رهبران جمهوری اسلامی سر عقل بیایند.»
جلسه محرمانه مقامات دولت بایدن با سناتورها درباره ایران؛ ادعای یک «منبع آگاه»: مذاکرات اتمی پیشرفت داشته است!
– منابع آگاه خبر دادند که مقامات ارشد دولت آمریکا روز سه‌شنبه ۱۶ ماه مه (۲۶ اردیبهشت) در اولین جلسه محرمانه دولت بایدن درباره مسائل مربوط به ایران سناتورها را توجیه می… pic.twitter.com/abZK4491DM
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) May 16, 2023
از سوی دیگر، نازنین بنیادی فعال حقوق بشر در توییتی اشاره کرد که پیش از برگزاری این نشست با چند سناتور آمریکایی از جمله سناتور ریش دیدار کرده است. او توضیح داد که با این سناتورها درباره اعدام‌های اخیر در ایران و همچنین سرکوب مردم در اعتراضات مسالمت‌آمیز صحبت کرده است. بنیادی تأکید کرد «بهترین راه برای پایان دادن به نفوذ و اقدامات بدخیم رژیم، حمایت از جامعه مدنی ایران برای رسیدن به آرمان‌های سکولاردموکراتیک آنهاست.»
In advance of the classified Iran briefing on Capitol Hill today with top administration officials, I’m grateful to @SenatorRisch for his time in allowing me to speak with him about the dire situation on the ground, particularly the recent execution spree by the Islamic Republic… https://t.co/XLPtfd8OrI
— Nazanin Boniadi (@NazaninBoniadi) May 16, 2023
نازنین بنیادی پیش از این نشست با سناتور دموکرات چاک شومر نیز دیدار کرده بود. شومر گفته بود در نشست محرمانه با دولت آمریکا درباره وضعیت زنان ایران و مبارزه شجاعانه آنها و همچنین نقض فاحش حقوق بشر در ایران توسط رژیم صحبت خواهد کرد.
تحلیلگران عدم حضور رابرت مالی مسئول امور ایران در وزارت خارجه آمریکا در این نشست را معنی‌دار ارزیابی می‌کنند. وی از حامیان سرسخت «احیای برجام» است و همواره تلاش می‌کرد از طریق واسطه‌ها و دلال‌های سیاسی، رژیم ایران را راضی به پذیرفتن شروط آمریکا برای رفع تحریم‌ها کند اما اقدامات او تا کنون بی‌حاصل بوده است.
