سیل هشدارهای مقامات امنیتی اسرائیل در مورد آسیب‌های ناشی از طرح اصلاحات قضایی دولت نتانیاهو به آمادگی و توانایی‌های نیروهای دفاعی اسرائیل، می‌تواند بیانگر علّت تلاش‌های اخیر سنتکام و دستگاه امنیتی آمریکا برای تعمیق روابط و همکاری با ارتش اسرائیل باشد.
پایگاه خبری «المانیتور» ۲۸ ژوئیه (ششم امرداد) در گزارشی نوشت ناوگان پنجم ایالات متحده مستقر در خلیج فارس و کماندوهای نیروی ویژه اسرائیل این هفته رزمایش مشترکی را با رمز «سروهای اسپارتا» برگزار کردند که جدیدترین تمرین از سری تمرین‌هایی است که قابلیت همکاری دو نیروی نظامی متحد را بررسی می‌کند. این رزمایش تناقض بزرگی را نشان داد: حتا با بدتر شدن روابط بین بایدن و نتانیاهو، روابط امنیتی بین ارتش‌ها در حال شکوفایی و تعمیق است.
این هفته، همزمان با آخرین رزمایش ژنرال مایکل اریک کوریلا فرمانده سنتکام مهمان ژنرال هرزی هالوی فرمانده ارتش اسرائیل بود. کوریلا همچنین در روز چهارشنبه با یوآو گالانت وزیر دفاع اسرائیل برای پنجمین بار از زمان روی کار آمدن گالانت ملاقات کرد. یعنی بطور متوسط این دو تن تقریباً هر ماه یکبار با یکدیگر ملاقات داشته‌اند.
آیا این جلسات دائمی حاکی از تعمیق و تقویت واقعی روابط امنیتی آنها با وجود گذر اسرائیل از بحران قانون اساسی خود بوده یا نگرانی عمیق آمریکا در مورد تأثیر تحولات داخلی بر ارتش اسرائیل است؟
در رزمایش «سروهای اسپارتا» نیروی عملیات ویژه دریایی اسرائیل «Shayetet 13» که همتای اسرائیلی بخش «SEAL» نیروی دریایی آمریکا محسوب می‌شود حضور داشتند. چند هفته پیش، تیپ ۷ زرهی اسرائیل مانوری را با یک واحد زرهی آمریکایی انجام داد. رزمایش هفته گذشته با هدف تقویت «امنیت مشترک دریایی» برگزار شد اما بطور مشخص هدایت آن با «فرماندهی عمق ارتش اسرائیل» بود. یک واحد نظامی چندگانه که برای مقابله با تهدیدات «حلقه سوم» (یا همان ایران) ایجاد شده است.
The joint US-Israeli military exercise Juniper Spartan has ended, in which special forces of the 13th Flotilla of the Israel Defense Forces, US Navy SEALs and representatives of the US Navy's Fifth Fleet participated. pic.twitter.com/Y3ucxLc0vM
— Jane Doe (@janeosint) July 27, 2023
این رزمایش و سایر رزمایش‌های مشترک از قبل به عنوان بخشی از برنامه‌های سالانه آمریکا و اسرائیل برنامه‌ریزی شده بود. همچنین ارتش اسرائیل به افزایش علاقه آمریکا به طرح‌های عملیاتی خود عادت کرده است. بیشترین تمایل آمریکا به این طرح‌ها در سال ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ بود. دورانی که بنا بر گزارش‌ها اسرائیل در حال آماده شدن برای حمله به زیرساخت‌های اتمی ایران بود و برخی در واشنگتن نگران بودند که نتانیاهو و اهود باراک وزیر دفاع وقت ممکن است آمریکا را با حمله‌ای به ایران غافلگیر کرده که منجر به آمریکا به جنگ با ایران شود.
این روزها محرک نگرانی‌های رو به افزایش آمریکا متفاوت است. برای اولین بار آمریکایی‌ها نه تنها به طرح‌های ارتش اسرائیل ابراز علاقه کرده‌اند و از غافلگیری و اقدام نظامی غیرضروری ابراز نگرانی نمی‌کنند، بلکه نگرانی واقعی خود را در مورد وضعیت ارتش اسرائیل و آمادگی آن برای مقابله با چالش‌هایی که با آن روبرو هستند نشان داده‌اند.
نیروهای ذخیره نظامی اسرائیل ستون فقرات توانایی عملیاتی این کشور را تشکیل می‌دهند. بنابراین اعتراضات در میان آنها به اصلاحات قضایی در اسرائیل نگرانی‌های زیادی را در پی داشته است. طرح اصلاحات قضایی در حالی در اسرائیل آغاز شد که صدها خلبان ذخیره که نیروی هوایی اسرائیل برای مأموریت‌های جنگی و شناسایی خود به شدت به آنها متکی است، اعلام کرده‌اند که اسرائیل به سمت دیکتاتوری حرکت می‌کند. آنها در اعتراض به این وضعیت دیگر داوطلب خدمت در ارتش اسرائیل نمی‌شوند.
Protests erupted with renewed fury in Israel as lawmakers pushed through a controversial bill overhauling the country's judiciary https://t.co/HI8MBD0G0X pic.twitter.com/HBOt9tSM4T
— Reuters (@Reuters) July 25, 2023
اعتراضات در سایر واحدهای نظامی نیز دیده می‌شود و برای اولین بار در بخش‌های حرفه‌ای ارتش نیز رخنه کرده است. در هفته‌های اخیر اداره اطلاعات ارتش اسرائیل چهار سند را برای نتانیاهو ارسال کرد که در آنها در مورد تهدیدات ناشی از اصلاحات قضایی علیه توانایی عملیاتی ارتش اسرائیل و توان بازدارندگی اسرائیل هشدار داده شده است.
المانیتور می‌نویسد به نظر می‌رسد نتانیاهو مانند اکثر اعضای کابینه امنیتی خود، هشدارها را نادیده گرفته است. ساعاتی قبل از تصویب اجرای اصلاحات قانون اساسی سرلشکر آهارون هالیوا رئیس اطلاعات نظامی و سرلشکر اودد باسیوک رئیس اداره عملیات ارتش اسرائیل به پارلمان رفتند تا در مورد خطرات امنیتی در حال ظهور توضیحاتی ارائه کنند. آنها در کنست در یک اتاق منتظر بودند تا وزراء برای شنیدن ارزیابی‌های دست اول مقامات ارشد ارتش حاضر شوند. اما تنها دو نفر حاضر شدند یکی شین بت مدیر سابق آژانس امنیتی و آوی دیشتر وزیر کشاورزی فعلی و دیگری گیلا گاملیل وزیر اطلاعات که هر دو از حزب لیکود هستند.
در ادامه این گزارش آمده بی‌توجهی کامل از سوی مقامات رده‌بالای سیاسی به نگرانی‌های ارتش جایی که ملاحظات امنیتی در اولویت‌اند بی‌سابقه است. خود نتانیاهو نیز از ملاقات با هالوی قبل از رأی‌گیری در مجلس خودداری کرد که احتمالاً به این دلیل باشد که به اعتقاد بعداً هرگونه اطلاع قبلی از خطرات تصویب قانون را بتواند انکار کند.
برخی تحلیلگران می‌گویند اگر حزب‌الله تصمیم به تحرکاتی علیه اسرائیل در مناطق مرزی بگیرد، تصادفی نیست. آنها فکر می‌کنند که اسرائیل در موقعیتی نیست که در حال حاضر با یک جنگ بزرگ درگیر شود.
Defense officials meet as IDF reservists protest movement grows
'If Hezbollah chose to go ahead with its provocations on the border, it would not be mere coincidence. They think that Israel is not in a position to fight a major war right now' says @jregevi24news #i24NEWS pic.twitter.com/4AjqGWTrta
— i24NEWS English (@i24NEWS_EN) July 27, 2023
یک منبع امنیتی ارشد اسرائیلی که نخواست نامش فاش شود به المانیتور گفت: «آمریکایی‌ها از آنچه در اسرائیل می‌گذرد بسیار نگران‌اند. اگرچه روابط بین بایدن و نتانیاهو متزلزل است و هنوز تاریخ یا مکانی برای ملاقات بین آنها مشخص نشده است، اما آمریکایی‌ها نسبت به وضعیت کلی اسرائیل، به ویژه آسیب‌های وارده که به بدنه ارتش رسمی و ارتش مردمی نگران‌اند. ما نباید فراموش کنیم که اسرائیل و ایالات متحده هنوز متحدان بسیار نزدیکی هستند. سال‌هاست که اسرائیل بزرگترین ناو هواپیمابر آمریکا در منطقه است و به محض اینکه مشکلی در این ناو هواپیمابر به وجود بیاید، به سردرد آمریکا تبدیل می‌شود.»
به همین دلیل است که رزمایش‌های مشترک بین اسرائیل و آمریکا ادامه دارد و حتا در حال تشدید است و هر از چند گاهی، آمریکا به درخواست اسرائیل، گزینه نظامی علیه برنامه هسته‌ای ایران را مطرح می‌کند.
مؤسسه «مطالعات امنیت ملّی» یک اندیشکده پیشرو اسرائیلی، در ماه‌های اخیر یک رزمایش نظامی را در حضور مخاطبان آمریکایی متشکل از مقامات امنیتی و نظامی انجام داده است که تقابل نظامی بین اسرائیل و ایران را شبیه‌سازی می‌کنند. یکی از گزینه‌های مطرح شده در این رزمایش، رویارویی آمریکا و اسرائیل با جمهوری اسلامی بود که ناشی از مجموعه‌ای از رویدادهای غیرمنتظره و محاسبات اشتباه بود که رژیم ایران را وادار به از سر گرفتن غنی‌سازی اورانیوم با درجه نظامی کرده و به دنبال آن پاسخ مورد انتظار از سوی اسرائیل و تبدیل سریع به یک درگیری نظامی مطرح شده است.
هدف کنونی آمریکا ساده است. یک منبع بلندپایه سیاسی اسرائیلی که نخواست نامش فاش شود به «المانیتور» گفت: «از یکسو می‌خواهند غول ایرانی را تا بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری در بطری نگه دارند، اما از سوی دیگر آن را مهار و بیهوش کنند.» بعد از انتخابات ۲۰۲۴؟ آن زمان است که همه شرط‌بندی‌ها به پایان خواهد رسید.
