چهار مقام اسرائیلی و آمریکایی به آکسیوس گفتند، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل می‌خواهد به توافقی امنیتی با آمریکا دست یابد که روی بازدارندگی جمهوری اسلامی متمرکز است.
بر اساس این گزارش که چهارشنبه ۱۸ امرداد منتشر شد این توافق در چهارچوب یک توافق بزرگتر میان آمریکا با اسرائیل و عربستان سعودی خواهد بود.
در این توافق رسمی، که احتمالاً باید توسط کنگره تأیید شود، با توجه به ادامه فعالیت‌های تهدیدآمیز اتمی جمهوری اسلامی تضمین‌های امنیتی قوی‌تری توسط آمریکا به اسرائیل داده خواهد شد. ژنرال مارک میلی رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا به کنگره گفت که «اگر تهران اکنون تصمیم به ساخت سلاح هسته‌ای بگیرد، تنها پنج ماه با آن فاصله خواهد داشت.»
سه مقام اسرائیلی و آمریکایی به آکسیوس گفته‌اند که نتانیاهو در آخرین تماس تلفنی خود با جو بایدن در ماه ژوئیه ایده توافق امنیتی آمریکا و اسرائیل را مطرح کرد. وی به بایدن گفت که می‌خواهد ران درمر وزیر امور استراتژیک را برای ارائه جزئیات به واشنگتن بفرستد. یک مقام ارشد اسرائیلی به آکسیوس گفت که درمر این روند را پیش می‌برد و مدت کوتاهی پس از روی کار آمدن نتانیاهو از هفت ماه پیش، شروع به اجرای آن کرده است.
پارامترهای دقیق توافق پیشنهادی نتانیاهو مشخص نیست، اما مقامات اسرائیلی می‌گویند که قرار است بر تضمین‌های امنیتی آمریکا در مورد تهدید نظامی احتمالی هسته‌ای ایران تمرکز کند.
سخنگوی شورای امنیت ملّی آمریکا به پرسش‌ها در مورد جزئیات این توافق اشاره نکرد اما صرفاً گفته «آمریکا از عادی‌سازی کامل روابط با اسرائیل استقبال می‌کند و با شرکای منطقه‌ای خود در اینباره مذاکره را ادامه خواهد داد.»
مقامات اسرائیلی گفتند که نتانیاهو معتقد است توافق امنیتی آمریکا و اسرائیل ابعاد وسیعی دارد که عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل نیز بخشی از آن خواهد بود. بخشی از این توافق تضمین‌های امنیتی است که ایالات متحده به عربستان سعودی خواهد داد.
سعودی‌ها خواهان توافقی هستند که مشابه تعهد کشورهای عضو در «ماده پنج» ناتو است که بر اساس آن هر کشور حمله به یکی از اعضا را عین تعرض به خود ارزیابی کرده و حق دارد واکنش نشان دهد. به این ترتیب، ایالات متحده نیز در صورت چنین توافقی، می‌بایست هرگونه حمله علیه عربستان سعودی را مانند حمله به خود تلقی کرده و برخورد کند.
مقاله وزیر اطلاعات اسرائیل در «اورشلیم پست»: اسرائیل و مردم ایران می‌توانند با هم علیه رژیم ملاها بجنگند
– «چند هفته پیش این افتخار را داشتم که میزبان اعلیحضرت ولیعهد رضا پهلوی، فرزند شاه ایران و رهبر و مدافع اصول آزادی، دموکراسی و حقوق بشر برای مردم ایران باشم. سفر اخیر وی… pic.twitter.com/MR4vGnMKiN
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) May 20, 2023
یک مقام آمریکایی گفت که دولت بایدن این درخواست را نپذیرفته، اما موافقت کرد درباره آنچه برخی مقامات آمریکایی آن را «ماده ۴/۵» می‌خوانند، گفتگو کند. یعنی یک تضمین امنیتی که کمتر از انتظارات عربستان است اما همچنان قابل توجه است.
مقامات اسرائیلی گفتند که نتانیاهو و درمر خواهان تضمینی مشابه هستند و فکر می‌کنند که دستیابی به چنین توافقی آسان‌تر خواهد بود.
همزمان روزنامه «وال استریت ژورنال» روز چهارشنبه ۱۸ امرداد گزارش داد واشنگتن و ریاض بر سر نقشه راه عادی‌سازی روابط عربستان با اسرائیل توافق کرده‌اند.
طرح «توافق امنیتی» سه‌جانبه ۲۰۱۹
بنیامین نتانیاهو و ران درمر در سال ۲۰۱۹ نیز تلاش کرده بودند چنین توافق را با دونالد ترامپ امضاء کنند. بسیاری از مقامات ارشد نهاد‌های امنیتی اسرائیل با این ایده مخالف بودند و می‌گفتند که چنین توافقی آزادی عملیات ارتش اسرائیل را محدود می‌کند.
چند روز قبل از انتخابات سپتامبر ۲۰۱۹ اسرائیل، ترامپ در توییتر نوشت که با نتانیاهو درباره امکان پیشبرد یک معاهده دفاعی متقابل گفتگو کرده است. آن زمان، به نظر می‌رسید این تلاش ترامپ برای کمک به نتانیاهو باشد که در آستانه‌ی انتخابات اسرائیل قرار داشت. اما نتانیاهو در آن انتخابات پیروز نشد و این ایده تا همین اواخر در دستور کار قرار نگرفت.
در شرایطی که روابط امنیتی قوی ایالات متحده و اسرائیل را ارتقاء پیدا می‌کند، چنین توافقی می‌تواند اهرم‌های بیشتری را در مورد تأثیرگذاری بر عملیات نظامی اسرائیل در اختیار ایالات متحده قرار دهد.
ران درمر وزیر امور استراتژیک اسرائیل در کنفرانسی در واشنگتن در نوامبر ۲۰۱۹ گفته بود که یک معاهده دفاعی با ایالات متحده «لایه بازدارندگی مضاعفی در برابر شدیدترین تهدیدات» به اسرائیل ارائه می‌دهد که این کشور با آنها روبروست.
او در آن زمان گفت که یک «توافق محدود» را در ذهن دارد که به نیازهای دفاعی هر دو طرف کمک کند، اما دستان اسرائیل را هم نبندد.
مقامات آمریکا قبلاً گفته بودند که دولت بایدن در تلاش است تا ابتکار دیپلماتیک خود را با عربستان سعودی قبل از اینکه برنامه انتخابات ریاست جمهوری آینده در دستور کار وی قرار بگیرد، به پایان برساند.
