در پی حمله مسلحانه به شاهچراغ شیراز، مقامات حکومتی گروه تروریستی داعش را مسئول اعلام کردند. درباره تعداد تروریستها، ویدئوهای منتشر شده و شمار زخمیها و کشتهشدگان ابهامات زیادی وجود دارد.
صحن شاهچراغ شیراز عصر روز یکشنبه ۲۲ امرداد ۱۴۰۲ برای دومین بار طی کمتر از یک سال مورد حمله تروریستی قرار گرفت. به گفته کاظم موسوی رئیس کل دادگستری استان فارس «تا کنون و با تحقیقات صورت گرفته ۴ نفر مظنون مرتبط با این حادثه دستگیر شدهاند.»
برخی منابع رسمی در ساعات نخست این حمله اعلام کردند مهاجمان دو نفر بودند و برخی منابع دیگر عامل حمله را یک نفر اعلام کردند. صداوسیمای جمهوری اسلامی نیز ویدئویی از بازداشت یک فرد منتشر کرده است.
خبرگزاری «فارس» وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز گزارش داده در جریان این حادثه «یک تروریست که اسلحه به همراه داشته دستگیر شده و تروریست دیگر» فرار کرده و نیروهای امنیتی و پلیس در تعقیب او هستند.
این در حالیست که رئیس کل دادگستری استان فارس گفته است: «تا کنون حضور و نقش فرد دوم در این حادثه تروریستی ثابت نشده است و در حال بررسی ابعاد موضوع هستیم ضمن آنکه بازجوبی از تروریست دستگیرشده در حال جریان است.»
خبرگزاری «تسنیم» نیز صبح روز دوشنبه ۲۳ امرداد ۱۴۰۲ در خبری اعلام کرده که تا کنون ۱۰ مظنون در این ارتباط از سوی نیروهای امنیتی استان فارس دستگیر شدهاند و عملیات برای شناسایی سایر عوامل دخیل در این حادثه ادامه دارد.
این خبرگزاری در خبری دیگر مدعی شده که «شنیدههای خبرگزاری تسنیم از منابع خود حاکی است که تروریست دستگیرشدهی روز گذشته، فردی بهنام س. اسلمیار، تاجیکتبار و اهل ولایت بدخشان است.»
یدالله بوعلی فرمانده سپاه «فجر» استان فارس نیز به خبرگزاری دولتی ایرنا گفته است که فرد دستگیر شده «یک اسلحه و هشت خشاب همراه داشته است.»
وی همچنین گفته که که مهاجم از سمت بازار و از «درب بابالمهدی وارد حرم میشود» و «بلافاصله اقدام به شلیک با اسلحه جنگی میکند.»
همچنین گزارشهای متناقضی درباره تعداد کشتهشدهها و زخمیهای این حمله منتشر شده است. خبرگزاری «تسنیم» وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که روز گذشته نخستین بار خبر این حمله را منتشر کرد از کشته شدن دو نفر از «خادمان حرم» خبر داده بود. خبرگزاری «ایرنا» ساعاتی بعد تعداد کشتهشدگان را چهار تن عنوان کرد اما در نهایت استاندار فارس از کشتهشدن یک نفر خبر داد.
محمدهادی ایمانیه استاندار فارس شامگاه گذشته به صداوسیمای جمهوری اسلامی گفت که «تا کنون یک نفر به شهادت رسیده و هفت نفر هم مجروح شدند.»
اسماعیل قزل سفلی معاون استاندار فارس اما ساعاتی بعد اسامی «هشت» مجروح این حادثه را اعلام کرد و گفت: «در این حادثه تروریستی غلامعباس عباسی ۶۹ ساله از ناحیه قفسه سینه مجروح و به شهادت رسید. همچنین علی کاظمی کرمعلی ۶۲ ساله مجروح [شد] و زهرا جاوید ۲۳ ساله بیهوش [شد] و سکته کرد که به بیمارستان مسلمین شیراز منتقل شدند.»
معاون استاندار فارس افزوده بود که «محمدحسین مقدس ۲۵ ساله نیز بر اثر آسیب به کمر و قفسه سینه مصدوم، عیسی قدرتی ۴۱ ساله براثر اصابت تیر به پای چپ مجروح، محمد جهانگیری ۲۹ ساله براثر اصابت تیر به قفسه سینه مجروح، امین زارع ۲۳ ساله بر اثر اصابت تیر به صورت مجروح و مریم دادی ۵۹ ساله براثر اصابت تیر به قفسه سینه مجروح و به بیمارستان نمازی شیراز منتقل شدند. اسماعیل مقدس ۳۹ ساله نیز در این حادثه از ناحیه کتف راست مجروح و به بیمارستان شهید رجایی شیراز منتقل شده است.»
با توجه به ویدئوها و گزارشهای منتشر شده از این حمله، ابهاماتی دربارهی این حادثه مطرح شده است. شیوه ورود فرد مهاجم به صحن شاهچراغ، عدم مهارت او در استفاده از اسلحه، گیر کردن اسلحه هنگامی که مهاجم قصد تیراندازی دارد، خبرهای ضد و نقیض درباره عوامل حمله، کشتهشدگان و مجروحان از جمله ابهامات مطرح شده است. برخی معتقدند این حمله ممکن است سناریوی دیگری از سوی جمهوری اسلامی در آستانه سالگرد اعتراضات باشد تا بتواند با موجسازی، فضای امنیتی در سطح جامعه ایجاد کرده و هراسافکنی کند. به ویژه آنکه طرفداران حکومت و حزباللهیها تبلیغات خود را علیه خیزش ملی ایرانیان و همچنین خانواده مهسا امینی که به زودی در ۲۵ شهریور نخستین سالگرد قتل حکومتی وی فرا میرسد، تشدید کردهاند.
در پی این حمله تروریستی، سردار پاسدار احمد وحیدی وزیر کشور بامداد امروز دوشنبه ۲۳ مرداد ۱۴۰۲ به شیراز سفر کرد. او در این شهر گفته که «سال گذشته نیز شاهد همین اتفاق در حرم مطهر بودیم که گروهی از عزیزان شهید شدند و تمام مجامع بینالمللی و کشورهای مدعی حقوق بشر سکوت کردند و همین سکوت و حمایتهای آنها مروج اینگونه اعمال تروریستی است.»
ابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم نیز در تماس با مسئولان محلی بر «بهکارگیری همه امکانات درمانی برای مداوای مجروحان و همچنین شناسایی و تعقیب همه عوامل» تاکید کرده و به وزیر کشور مأموریت داده «ابعاد امنیتی» آن را بررسی و گزارش کند. کمیسیون «امنیت ملی» مجلس شورای اسلامی هم قرار است در اینباره تشکیل جلسه بدهد.
محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی امروز دوشنبه ۲۳ امرداد در جلسه علنی بدون ذکر نام گروه یا کشور خاصی درباره تیراندازی در شاهچراغ مدعی شد: «ناامنسازی کشور و برهم زدن آرامش مردم و مختل کردن زندگی روزمره مردم پروژه همیشگی دشمنان ملت ایران بوده که در هفتههای اخیر شدت یافته اما با هوشیاری نیروهای امنیتی خنثی شده است.»
این دومین حمله مسلحانه به حرم شاهچراغ شیراز در ده ماه گذشته است. چهارم آبان ۱۴۰۱ نیز در یک حمله مسلحانه به این مکان ۱۳ نفر کشته و ۲۰ نفر مجروح شدند.
پروندهی این حمله تروریستی با پنج متهم بسته شد که محمد رامز رشیدی و سید نعیم هاشمی قتالی به عنوان متهمان ردیف اول به اعدام و سه متهم دیگر به زندان محکوم شدند. به گفته رئیس کل دادگستری استان فارس محمد رحمانی به ۲۵ سال حبس، مصطفی جانامانی به ۱۵ سال و یک روز و حمیدالله کابلی به پنج سال حبس محکوم شدند. همچنین بر اساس ادعاهای جمهوری اسلامی، عامل اصلی این حمله در روز چهارم آبان در شاهچراغ مورد اصابت گلوله قرار گرفت و در بیمارستان درگذشت.
قوه قضائیه جمهوری اسلامی یک ماه پیش در تیرماه اعلام کرد که دو عامل حمله ۴ آبان به شاهچراغ در ۱۷ تیر ۱۴۰۲ اعدام شدند. آن حمله نیز از ابتدا با ابهامات زیادی روبرو بود و حاشیهها درباره آن تا مدتها ادامه داشت.
افکار عمومی از نخستین لحظاتی که حمله ۴ آبان رخ داد، جمهوری اسلامی را عامل و مجری آن معرفی کردند که با انگیزه «تروریستی» جلوه دادن اعتراضات شهروندان و پایان دادن به خیزش مردمی چنین جنایتی را مرتکب شده است.
سازمان حقوق بشر ایران روز پنجشنبه ۱۵ تیرماه و در واکنش به اظهارات رئیس کل دادگستری استان فارس که خبر از اجرای «قریب الوقوع» حکم اعدام محمد رامز رشیدی و نعیم هاشم قتالی داده بود اعلام کرد که «احکام صادرشده برای این دو متهم وجاهت قانونی ندارد» و مبنای آن «اعترافات اجباری» است.
محمود امیری مقدم مدیر سازمان حقوق بشر ایران گفته بود که «این دو تبعه افغانستانی پس از یک محاکمه به شدت ناعادلانه بدون مدارکی که دال بر مجرمیت آنها باشد، به اعدام محکوم شدهاند.»
مدیر سازمان حقوق بشر ایران تأکید کرده بود که این دو تبعه افغانستان «قربانیان کمهزینه ماشین اعدام جمهوری اسلامی هستند که حکومت با اعدامشان سعی میکند بر مسئولیت خود در فاجعه تروریستی شاهچراغ سرپوش بگذارد و از سوی دیگر، هراسافکنی کند.»
در بیانیه صادر شده از سوی سازمان حقوق بشر ایران آمده که «صداوسیمای جمهوری اسلامی روز هجدهم آذر ۱۴۰۱ گزارشی با عنوان «برای داعش» پخش کرد که در آن «اعترافات اجباری محمد رامز رشیدی همراه با سه شهروند تاجیک، یک ازبک و یک شهروند جمهوری آذربایجان» پخش شد اما «گزارشهای محاکمه روز ۲۶ بهمن» متهمان این پرونده «نشان میدهند که محمد رامز رشیدی تنها متهم از آن مستند پخش شده بود و بقیه پنج متهم همگی تبدیل به شهروندان افغانستان» شدهاند.»
اکنون نیز در آستانهی نخستین سالگرد قتل حکومتی مهسا امینی و از سر گرفته شدن اعتراضات سراسری و شکل گرفتن یک جنبش ملی و فراگیر که چشم جهان را به خود خیره ساخت، آنچه در رسانههای اجتماعی در ارتباط با افکار عمومی ایرانیان بازتاب مییابد، بیانگر این است که باز هم دست خود حکومت در کار است تا حلقهی سرکوب و خشونت خود را بیش از پیش به دور جامعه تنگ کند.