در آستانه سالگرد خیزش ضدحکومتی در ایران در شرایطی که مقامات امنیتی و قضایی با خط و نشان کشیدن برای گروههای مختلف جامعه به ویژه دانشآموزان و دانشجویان تهدید به مجازات و تنبیه به «جرم» حضور افراد در اعتراضات و تجمعات احتمالی میکنند یکی از فرماندهان ارشد نیروهای مسلّح در مورد «اعتصاباب بازاریان» نیز هشدار داد.
برای توجیه بازاریان و کسبه با حضور شماری از بسیجیهای اصناف در تهران روز شنبه چهارم شهریور «همایش بسیج اصناف، بازاریان و فعالان اقتصادی» برگزار شد که سخنران اصلی آن سردار پاسدار ابوالفضل شکارچی سخنگوی نیروهای مسلّح بود.
شکارچی معاون فرهنگی و تبلیغات دفاعی ستاد کل نیروهای مسلح است. وی با بیان اینکه «اصناف در پیروزی انقلاب اسلامی، تحکیم و تثبیت نظام نقشآفرین و میداندار بودند» به آنها هشدار داد «دشمنان در برنامهریزیهای خود باز به دنبال افزایش فشار اقتصادی بر مردم است تا بلکه مردم را ناراضی کنند؛ لذا همانگونه که اصناف در سایر عرصهها حضور مؤثر داشتند، این عرصه هم حضور هوشمندانه و هدفمند بازاریان و اصناف را میطلبد.»
این مقام نظامی با اشاره به اینکه «بازاریان افسران و فرماندهان جنگ اقتصادیاند» گفته «عوامل نفوذی دشمن» به دنبال برنامهریزی قویاند و صحبت از «اعتصاب بازار و پیوند اعتصاب مردم با بازاریان میکنند.»
شکارچی ادعا کرده «دشمنان عمق انقلاب و باورهای دینی مردم، اصناف و بازاریان را نمیشناسند، نمیتوانند برآورد صحیحی برای موفقیت طرحهایشان داشته باشند؛ به همین دلیل در سایه برآوردهای غلط، شکستهای سختی را متحمل میشوند.»
با اینکه این مقام نظامی گفته دشمن بازاریان را نمیشناسد اما به آنها هشدار داده «اگر صحنه توسط شما اصناف و بازاریان درست و شفاف برآورد نشود و اهداف دشمن را درست تشخیص ندهیم، ممکن است که آسیب ببینیم… اگر نتوانیم فشار دشمن را کنترل کنیم و دشمن در راهبرد ایجاد نارضایتی در مردم موفق شود، در سایر حوزهها دچار مشکل خواهیم شد.»
سردار شکارچی با بیان اینکه بُرّندهترین سلاح دشمن در عرصه جنگ اقتصادی و فرهنگی است و سلاح دیگری برای مقابله با «ایران» ندارد، خاطرنشان کرد: «اساس جنگ نظام سلطه با ایران برای برداشتن مانعی به نام ایران و به منظور غارت بیشتر ملتهاست که در اینجا هم راهبرد آنها غلط است؛ ملتهای جهان، آمریکا را نمیخواهند؛ البته در این خصوص باید از موضعگیری حاکمان برخی کشورها صرف نظر کنید؛ چون آنها برای بقای حکومت خود از هیچ تلاشی دریغ نمیکنند.»
در جریان اعتراضات ضدحکومتی در سال ۱۴۰۱ گروهی از بازاریان در تهران، اصفهان، مشهد، شیراز و تبریز حمایت از مردم دست به اعتصاب زدند. از جمله اواسط دیماه ۱۴۰۱ که بازاریان در تهران مغازهها و حجرهها را بستند و به خیابان آمدند و علیه نظام و خامنهای شعار دادند.
اعتصاب و اعتراض در بازار تهران: امسال سال خونه، سیدعلی سرنگونه!
شنبه ۱۰ دیماه ۱۴۰۱#مهسا_امینی#انقلاب_ملی_ایران#IranRevolution pic.twitter.com/63oSmoNJ1d
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) December 31, 2022
در این میان، سازمان بسیج اصناف که بازوی خبرچین و سرکوب بازاریان است نیز بخشی از مأموریتهای سپاه پاسداران را در زمینههای مختلف پیش میبرد.
غلامرضا حسنپور رئیس بسیج اصناف گفته این نهاد به زودی «شهر حجاب دائمی» در تهران راهاندازی میکند تا مدلهای لباس و حجاب اجباری «مناسب» را برای دختران و زنان ارائه کند با این حال بازاریان میدانند مشتری آنهم نسل جوان در پی چه محصولات و چه مدلهایی است. این تضاد عمیق بین حکومت و منافع بازار که ریشه کاملا اقتصادی دارد بعید است با بگیر و ببند و زور و تهدید حل شود. درواقع بخشی از تضاد نظام با بازاریان مسئله زیانده بودن سیاستهای رژیم در ارتباط با تولید و واردات محصولات و کالاهایی است که بطور سنتی مصرفکنندگان خود را در بازار پیدا میکنند. در شرایطی که حکومت میخواهد در قوانین عرضه و تقاضا با ایدئولوژی خود دستکاری کند، نتیجهاش جز زیان برای بازارایان نخواهد بود چرا که مصرفکنندگان به هر حال کالای خود را از راههایی غیر از بازار سنتی پیدا میکنند!
با اینهمه اگرچه در چند مورد بازاریان در سالهای اخیر در کنار سایر گروههای اجتماعی ایستادند و دست به اعتصاب زدند اما بسیاری از مردم منتقد آنها هستند. برخی میگویند ظرفیت بازار به ویژه در شهرهای بزرگ برای همصدایی با مردم به ویژه در پیوستن به اعتصابات بسیار زیاد است اما میزان این همراهی بسیار کمتر از ظرفیت آنهاست.
این در حالیست که کسبه و حتا سرمایهداران بازار به ویژه در سالهای اخیر به علت سیاستهای اقتصادی غلط حکومت نیز ضرر و زیان بسیار دیدهاند. نوسان نرخ ارز، قوانین واردات و صادرات، مشکلات بیمه و مالیات، افزایش دستمزد کارگر و انبارداری و همچنین کیفیت محصول از دغدغههای اصلی بازاریان است که حکومت از عهده حل و فصل آن بر نمیآید. بطوری که بسیاری کسبه به کنایه میگویند سود مغازه آنها آنقدر کم است که روشن ماندن چراغ سردر مغازه به صرفه نیست.