وبسایت خبری «امواج مدیا» ۲۶ سپتامبر (چهارم مهرماه) به نقل از چند «منبع آگاه» مدعی شد که علی خامنه‌ای به مذاکره‌کنندگان هسته‌ای جمهوری اسلامی اجازه مذاکرات مستقیم با آمریکا را داده است.
این وبسایت براساس ادعایی که مطرح کرده نتیجه گرفته «چرخش آشکار خامنه‌ای می‌تواند نقطه عطفی برای مناقشه بر سر برنامه هسته‌ای ایران باشد.»
بر اساس این گزارش، «منابع بلندپایه ایرانی» که نخواستند نامشان فاش شود، گفته‌اند که «علی باقری کنی مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای آماده است تا در نخستین فرصت طی هفتههای آینده با برت مک‌گورک هماهنگ‌کننده خاورمیانه و شمال آفریقا در کاخ سفید در عمان دیدار کند.»
به نقل از همین منابع در بخش دیگری از گزارش آمده، در صورت برگزاری این جلسه، گام بعدی یک نشست با پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل (بریتانیا، فرانسه، چین، روسیه و آمریکا) و آلمان با ایران خواهد بود.
جمهوری اسلامی اخیراً بعد از گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد خودداری تهران از همکاری با این نهاد و بیانیه سختگیرانه اتحادیه اروپا سطح تهدیدات خود را افزایش داد. به ویژه آنکه دولت‌های اروپایی اعلام کردند تحریم‌های موشکی جمهوری اسلامی را که طبق برجام قرار بود در آذرماه لغو شود تمدید خواهند کرد.
منابع آگاه به «امواج مدیا» گفته‌اند هدف تهران بازگشت به جدولی است که در پاییز ۱۴۰۱ در آن قرار داشت؛ مرحله‌ای که در آن مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا سال گذشته بعد از آغاز اعتراضات سرسری در ایران به بن‌بست رسید.
«امواج مدیا» همچنین درباره برجام نوشته است که واشنگتن به صراحت اعلام کرده که احیای این توافق آنطور که بوده دیگر یک گزینه‌ی عملی نیست و دولت جو بایدن بر تغییراتی از جمله تمدید محدودیت‌های منقضی بر فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی پافشاری می‌کند. در عین حال، ناظران آگاه بطور خصوصی به «امواج مدیا» گفته‌اند، حتی اگر تفاهمی هم در مورد احیای برجام وجود داشته باشد که با انجام تغییراتی که قرار باشد بعداً اجرا شوند، باز هم کاخ سفید به احتمال زیاد قبل از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال۲۰۲۴ چنین معامله‌ای را انجام نخواهد داد.
«امواج مدیا» تأکید کرده است که «منابع آگاه ایرانی» گفته‌اند که بر اساس اینکه جمهوری اسلامی امکان دسترسی به پول‌های آزادشده در کشور ثالث را داشته باشد، خامنه‌ای اختیارات گسترده‌ای برای مذاکره مستقیم با آمریکا به علی باقری کنی داده است.
اینهمه در حالیست که ابراهیم رئیسی نیز پیش از سفر به نیویورک برای گفتگو با مقامات آمریکایی تمایل نشان داده بود. حتا بعضی رسانه‌ها موضوع «مذاکره مستقیم» با آمریکا را مطرح کردند. ولی وی پیشتر گفته بود «مذاکره مستقیم با آمریکا بر سر توافق هسته‌ای هیچ فایده‌ای ندارد و آمریکا باید اقدامات اعتمادسازی با طرف ایرانی انجام دهد.»
حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی که پس از مجمع عمومی سازمان ملل هم چند روزی در آمریکا ماند تا شاید بتواند به واشنگتن نیز سفر کند، در مصاحبه با «ایرنا» اعلام کرد که جلساتی با چند مقام پیشین آمریکایی داشته است. وی حتا مدعی شد آمریکایی‌ها همواره پیام مثبت به ایران می‌فرستند.
امیرعبداللهیان: از آمریکا همواره پیام مثبت دریافت می‌کنیم اما عمل مهم است!
حسین امیرعبداللهیان وزیرخارجه جمهوری اسلامی که همچنان در نیویورک بسر می‌برد، سوم مهرماه در مصاحبه با ایرنا تأکید کرد که با مقامات سابق آمریکا در جلساتی که در اندیشکده‌ها برگزار شد ملاقات داشته است.
وی با… pic.twitter.com/TRBds3dgHx
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 25, 2023
ساعاتی پس از انتشار این مصاحبه معلوم شد امیرعبداللهیان از مقامات آمریکایی تقاضای سفر به واشنگتن را داشته اما با این درخواست وی موافقت نشده است.
ماتیو میلر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در اینباره گفت «ما موظفیم به مقامات ایرانی و سایر دولت‌های خارجی اجازه دهیم برای حضور در سازمان ملل به نیویورک سفر کنند، اما تعهدی نداریم که به آنها اجازه دهیم به واشنگتن دی‌سی نیز سفر کنند.»
وی افزود: «با توجه به بازداشت غیرقانونی شهروندان آمریکایی توسط [رژیم] ایران، با توجه به حمایت دولتی ایران از تروریسم، ما معتقد نبودیم که در این مورد، اجابت این درخواست مناسب یا ضروری باشد.»
«امواج مدیا» در همین ارتباط نوشته است که امتناع دولت بایدن از اجازه سفر به حسین امیرعبداللهیان برای بازدید از دفتر منافع ایران در سفارت پاکستان در واشنگتن سبب تضعیف روحیه مثبت به انجام معامله با آمریکا شده است. برخی منابع ایرانی این بی‌اعتنایی آمریکا را فرصتی از دست رفته برای اعتمادسازی قلمداد می‌کنند.
«امواج مدیا» سپس در گزارش مفصل خود، با ابراز ناامیدی درباره احیای برجام طی ماه‌های پیش رو و سال آینده و همچنین با اشاره به بی‌علاقگی کاخ سفید به میانجیگری عمان در مورد مذاکرات هسته‌ای، افزوده به نظر می‌رسد که دولت کنونی آمریکا در این شرایط بیشتر به دنبال «نه تنش، نه توافق» تا زمان انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ است تا پس از آن، اگر جو بایدن در کاخ سفید ماند، بتواند شرایط را برای تفاهم بیشتر فراهم کند.
اصلاح‌طلبان جمهوری اسلامی دولت رئیسی و حکومت را برای مذاکره با آمریکایی‌ها و دستیابی به شکلی از توافق زیر فشار قرار داده‌اند. آنها مدام به حکومت در مورد بحران اقتصادی و شرایط وخیم اجتماعی هشدار می‌دهند و پیدا و پنهان کنار آمدن نظام با آمریکا را علاج شرایطِ اسفبار نظام می‌دانند.
