دیپلمات‌ها می‌گویند که ایالات متحده و سه متحد اصلی اروپایی آن بر سر چگونگی مقابله با برنامه‌های اتمی جمهوری اسلامی از طریق پیگیری قطعنامه علیه رژیم ایران در شورای امنیت اختلاف دارند.
خبرگزاری رویترز روز جمعه ۲۴ ماه مه (چهارم خردادماه) با اعلام این خبر افزود، قدرت‌های غربی در مورد خطر افزایش بیشتر تنش‌ها پس از صدور احتمالی قطعنامه علیه جمهوری اسلامی نگران‌اند.
بر اساس این گزارش، ۱۸ ماه از آخرین باری که ۳۵ عضو شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قطعنامه علیه جمهوری اسلامی تصویب کردند می‌گذرد. شورای حکام به جمهوری اسلامی دستور داد تا در مورد علت وجود ذرات اورانیوم غیرمجاز در سه سایت اعلام‌نشده همکاری فوری داشته باشد.
در شرایطی که در جریان تحقیقات تعداد سایت‌های مورد بحث به دو مورد کاهش یافته اما جمهوری اسلامی ایران هنوز علت وجود این ذرات را در محل‌های مربوطه توضیح نداده و مشکلات دیگری را نیز علاوه بر آن ایجاد کرده که اخراج تعدادی از بازرسان و متخصصان زبده آژانس یکی از آنهاست.
نشست فصلی شورای حکام آژانس در خردادماه آغاز می‌شود. یک دیپلمات ارشد اروپایی در اینباره می‌گوید: «[کار] با [رژیم] ایران بسیار دشوار است و سطح تخلفات بی‌سابقه است… هیچ کاهشی در برنامه آن وجود ندارد و هیچ حسن نیت واقعی از سوی جمهوری اسلامی ایران برای همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وجود ندارد… تمام چراغ خطرها چشمک می‌زنند.»
نگرانی در مورد فعالیت‌های اتمی در ایران مدت‌هاست تشدید شده است. جمهوری اسلامی سه سال است که اورانیوم ۶۰ درصدی تولید می‌کند. طبق معیار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در صورت غنی‌سازی بیشتر، مواد غنی‌شده برای ساخت سه بمب هسته‌ای کافی است.
قدرت‌های غربی می‌گویند که هیچ توجیه غیرنظامی قابل قبولی برای غنی‌سازی تا این سطح وجود ندارد و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز هشدار می‌دهد هیچ کشور دیگری بدون ساخت سلاح هسته‌ای تا این سطح غنی‌سازی انجام نداده است.
رویترز می‌نویسد، «ایالات متحده نمی‌خواهد در نشست آتی شورای حکام قطعنامه علیه جمهوری اسلامی صادر شود.»
سه قدرت اروپایی یعنی فرانسه، بریتانیا و آلمان در نشست قبلی شورای حکام که در ماه مارس (اسفند ۱۴۰۲) برگزار شد بر سر لزوم صدور قطعنامه علیه رژیم ایران با آمریکا به توافق نرسیدند.
به گزارش رویترز، مقامات آمریکایی برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را یکی از دلایل عدم تمایل این کشور برای پیگیری چنین رویکردی بیان می‌کنند.
بیانیه آمریکا در شورای حکام:
جمهوری اسلامی باید تمام ذخیره اورانیوم ۶۰ درصدی خود را «رقیق‌‌سازی» کند– در این بیانیه که توسط لورا هولگیت نماینده آمریکا در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خوانده شد آمده، «همانطور که در گزارش مدیرکل [آژانس] به روشنی آمده، با وجود کاهش بسیار اندک… pic.twitter.com/2zkKS79Yom
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) March 6, 2024
یک دیپلمات ارشد اروپایی دیگر نیز می‌گوید که این سه کشور اروپایی «یک قطعنامه آماده» کرده‌اند.
دیگر دیپلمات‌های ارشد اروپایی نیز می‌گویند، فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه را تهیه کرده‌اند اما هنوز آن را در اختیار اعضای شورای حکام قرار نداده‌اند.
حمله تروریستی «هفت اکتبر» حماس علیه اسرائیل، سپس درگیری مستقیم جمهوری اسلامی با اسرائیل و سقوط مشکوک هلی‌کوپتر ابراهیم رئیسی و همراهانش از جمله عواملی است که اوضاع خاورمیانه را پیچیده‌تر کرده است.
دو دیپلمات گفتند، در مذاکراتی که با هدف بهبود همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام شد، تهران این هفته به آژانس مستقر در وین گفت تا زمانی که جانشین رئیسی معلوم نشود، مذاکره نخواهد کرد.
یکی دیگر از دیپلمات‌های ارشد اروپایی گفت: «سه قدرت اروپایی پیش‌نویس صدور یک قطعنامه علیه جمهوری اسلامی را به صورت قطعی آماده کرده‌اند اما هنوز به اعضای هیئت مدیره ارسال نشده است… تحلیل ما این است که مرگ رئیسی چیزی را تغییر نمی‌دهد. ما باید با این قطعنامه جلو برویم… آمریکایی‌ها مشکل هستند و در گفتگوهایمان به هر کاری برای متقاعد کردن آنها ادامه می‌دهیم.»
گزارش سه ماهه آژانس درباره برنامه اتمی جمهوری اسلامی ایران در اوایل هفته آینده ارائه می‌شود. پیش‌نویس قطعنامه‌ها به یافته‌های آن گزارش‌ها اشاره می‌کنند.
ایالات متحده روز چهارشنبه ششم مارس (۱۶ اسفندماه) در بیانیه‌ای با محکوم کردن فعالیت‌های غیرمجاز اتمی جمهوری اسلامی خواستار «رقیق‌‌سازی» تمامی ذخایر اورانیوم با غلظت ۶۰ درصد و توقف کامل غنی‌سازی با این غلظت شد. در این نشست نماینده آمریکا از صدور قطعنامه علیه جمهوری اسلامی جلوگیری کرد.
