جمهوری اسلامی ایران در شرایطی که مذاکره با آمریکا را ادامه میدهد، همزمان اقدام به تقویت لایههای حفاظتی سایتهای اتمی زیرزمینی کرده است.

در همین ارتباط خبرگزاری رویترز ۲۳ آوریل (سوم اردیبهشت) به نقل از مؤسسه علوم و امنیت بینالمللی گزارش داد جمهوری اسلامی ایران در حال احداث یک محدوده امنیتی گسترده در اطراف دو مجموعه تونلی در اعماق زمین است که مرتبط با تأسیسات هستهای مهم آن است.
دیوید آلبرایت رئیس این مؤسسه گفت محدوده امنیتی جدید نشان میدهد مجموعههای تونلی که چندین سال است در زیر کوه «کلنگ گزلا» در حال احداث بوده، ممکن است به زودی مورد استفاده قرار گیرند.
تصاویر ماهوارهای نشان میدهد که ورودیهای این تونلها تقویتشده و دیوارهای بلند امنیتی و جادههای حفاظتشده در اطراف کوه ساخته شدهاند. همچنین برخی از این تأسیسات به حلقه امنیتی تأسیسات نطنز متصلاند.
جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده است که قصد دارد سانتریفیوژهای پیشرفته را در یکی از مجتمعهای جدید خود مونتاژ کند؛ این اقدام در راستای جایگزینی تأسیسات نطنز صورت میگیرد که در سال ۲۰۲۰ هدف عملیات خرابکارانه قرار گرفت.
به گفته دیوید آلبرایت، این مجتمعها در عمق بسیار بیشتری نسبت به سایت غنیسازی فردو ساخته شدهاند. سایت فُردو که در نزدیکی شهر قم قرار دارد، پیشتر یکی از مهمترین مراکز برنامه هستهای جمهوری اسلامی به شمار میرفت.
تصاویر ماهوارهای تجاری ثبتشده در تاریخ ۲۹ مارس ۲۰۲۵، ورودیهای مستحکم این تونلها، دیوارهای بلند در امتداد جادهای که اطراف قله کوه کشیده شده، و محلهایی را برای نصب دیوارهای بیشتر نشان میدهند. بنا بر این گزارش، ضلع شمالی محوطه جدید با حلقه امنیتی تأسیسات نطنز متصل شده است.
این مؤسسه در ادامه تصریح میکند که ادامه ساخت و سازها در این سایتها حاکی از رد صریح درخواستهای ایالات متحده برای برچیدن کامل برنامه هستهای از سوی رژیم ایران است.
در همین حال، اسرائیل بار دیگر تهدید کرده که ممکن است در ماههای آینده تأسیسات هستهای ایران را هدف حمله قرار دهد. بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل تأکید کرده است که هرگونه مذاکره باید به برچیده شدن کامل برنامه هستهای تهران منجر شود.
در واکنش به این تحولات، محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی در مراسمی به مناسبت سالگرد تأسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (۲ اردیبهشت) از ادامه تلاشها برای تقویت تدابیر حفاظتی در تأسیسات هستهای کشور خبر داد. او گفت: «تلاشهایی برای گسترش اقدامات حفاظتی در تأسیسات هستهای در جریان است.»
عراقچی انکار کرد!
از سوی دیگر اما سیدعباس عراقچی وزیر خارجه جمهوری اسلامی در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی «ایکس» در واکنش به این گزارش نوشت: «تلاشهای اسرائیل و برخی گروههای ذینفع خاص برای منحرف کردن مسیر دیپلماسی، از طریق استفاده از انواع تاکتیکها، برای همگان کاملاً آشکار است.»
او افزود: «نیروهای اطلاعاتی و امنیتی ما، با تجربه موارد مشابه گذشته، آمادگی کامل برای مقابله با هرگونه خرابکاری یا عملیات تروریستی دارند که ممکن است با هدف کشاندن ایران به پاسخ مشروع طراحی شده باشند. همچنین میتوان انتظار داشت کسانی که همواره به دنبال فریب افکار عمومی هستند، اینبار نیز ادعاهای خیالی، همراه با ارائه تصاویر ماهواره ای ترسناک، مطرح کنند.»
عراقچی که با محمدجواد ظریف وجود ذرات اورانیوم در «تورقوزآباد» را منکر میشد، در ادامه مدعی شده «میلیگرم به میلیگرم از اورانیوم غنی شده در ایران تحت نظارت کامل و مستمر آژانس بینالمللی انرژی اتمی است.»
رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی در واکنش به این گزارش از جمهوری اسلامی خواست تا درباره ساخت تونلهای زیرزمینی در نزدیکی تأسیسات هستهای نطنز شفافسازی کند. رافائل گروسی تأکید کرده است که این موضوع را بارها با تهران مطرح کرده و پیگیری خواهد کرد.
از صحبتهای گروسی چنین به نظر میرسد که برخلاف ادعای عباس عراقچی، آژانس نیز از وجود این تونلها مطلع است و در ارتباط با آنها به جمهوری اسلامی هشدار داده است.
گروسی تأکید کرد قصد گمانهزنی ندارد، اما ممکن است مواد اعلامنشده در این تونلها ذخیره شده باشد.
او در ادامه توضیح داد که همه کشورها موظف به ارائه اطلاعات درباره تأسیسات مرتبط با سایتهای هستهای به آژانس هستند، اما [رژیم] ایران خود را از این الزام مستثنا میداند و در پاسخ به سؤالات آژانس گفته است: «این به شما ربطی ندارد!»
مقامات رژیم در تهران مدعیاند انتشار این گزارش برای منحرف کردن روند مذاکرات است اما تجربه ثابت کرده است که این گزارشها بر اساس واقعیات پیدا و پنهان منتشر میشوند و افشاگر بخشی از اقدامات مخفی حکومت هستند که بارها در مورد آنها از سوی آژانس یا دولتهای غربی هشدار داده شده است.