عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی کمبود شیرخشک را تأیید کرده و گفته دسترسی مردم به شیرخشک محدود شده است.
مشکل کمبود و گرانی شیرخشک به یکی از مشکلات دائمی والدین دارای نوزاد تبدیل شده است. در صورتی که جمهوری اسلامی تبلیغات گستردهای برای فرزندآوری به ویژه بر اقشار کمدرآمد را در دستور کار قرار داده اما تأمین ابتداییترین نیازهای نوزادان از جمله پوشک و شیرخشک نیز برای بسیاری از والدین با چالش روبروست.
بر اساس گزارشها در هفتههای گذشته نیز برخی داروخانهها دیگر حتی برندهای پایهای شیرخشک را موجود ندارند و قیمت انواع شیرخشک در بازار سیاه تا سه برابر نرخ رسمی افزایش یافته است.
جدا از افزایش قیمت شیرخشک، برخی نوزادان نیز باید از شیرخشکهای درمانی استفاده کنند اما این شیرخشکها در داروخانهها نایاب شده است.
سازمان غذا و دارو که مسئول مستقیم تأمین و توزیع شیرخشک در بازار است نیز همانطور که در رابطه با دارو و تجهیزات پزشکی نتوانسته مدیریت کارآمدی داشته باشد، در تأمین و توزیع شیرخشک نیز با عملکردی نامطلوب روبروست.
اختلال در واردات به دلیل نوسانات ارزی و مشکلات نقل و انتقال مالی، انباشت شیرخشک در گمرکات، عدم شفافیت در توزیع و واگذاری شیرخشک به داروخانههای خاص با سهمیه محدود، عدم نظارت مؤثر بر قاچاق معکوس و خروج شیخشک یارانهای به بازار آزاد از جمله ایرادهایی است که به عملکرد سازمان غذا و دارو در رابطه با شیرخشک مطرح است.
هانی تحویلزاده رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد به تازگی اعلام کرده در حال حاضر کارخانههای شیرخشک با مشکل نقدینگی روبرو هستند که همین امر موجب شده با ظرفیت کامل نتوانند تولید کنند.
به گفته وی، از مجموع ۵ کارخانه تولید شیرخشک تنها ۲ کارخانه با ظرفیت حداکثری فعالیت می کنند و ۳ کارخانه دیگر با ۴۰ درصد ظرفیت فعالیت می کنند، درحالیکه با تامین نقدینگی مورد نیاز ظرفیت تولید سالانه ۱۲۰ میلیون قوطی در سال وجود دارد.
انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد افزوده «بنا بر آمار در فروردین و اردیبهشت ماهانه ۶ تا ۶/۵ میلیون قوطی شیرخشک نوزاد تولید شد، اما بعد از فروردین ارز مورد نیاز توسط بانک مرکزی تخصیص داده نشد که بر این اساس نگران تولید در ماههای آینده هستیم.»
برخی فعالان بازار دارو معتقدند دولت در رابطه با شیرخشک نوعی «خصوصیسازی پنهان» ایجاد کرده و برخی برندها که یارانهای بودند دیگر توزیع نمیشوند یا بهصورت قطرهچکانی توزیع میشوند. در آنسو شیرخشکهای وارداتی با ارز آزاد در داروخانههای خاص دارای رانت موجود هستند که انها هم با قیمتهایی سرسامآور به فروش میرسد و مردم هم ناچار به خرید همین شیرخشکها برای نوزادان خود هستند.
در همین رابطه محمد جمالیان عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی نیز در گفتگو با وبسایت «دیدهبان ایران» گفته «در همه مراحل تأمین شیرخشک با مشکل مواجه هستیم؛ چه در بخش واردات و چه در زمینه توزیع. در حوزه واردات، مشکل اصلی به تخصیص بهموقع ارز برمیگردد. گاهی ارز بهموقع تأمین نمیشود و گاهی هم ارز هست اما شرکت واردکننده امکان تأمین ریال برای خرید ندارد. این ناهماهنگیها باعث بروز تأخیر در واردات میشود و چون ذخایر ما نیز محدود است، در برخی مواقع بحران بهوجود میآید.»
محمد جمالیان افزوده «حتی اگر شیرخشک به موقع وارد کشور شود، باز هم شاهد آن هستیم که مردم بهراحتی به آن دسترسی ندارند. یکی از دلایل اصلی این وضعیت، سیستم توزیع بسیار سختگیرانهای است که باعث شده داروخانهها تمایلی به توزیع شیرخشک نداشته باشند.»
شیرخشک تنها یکی از کالاهای مورد استفاده برای نوزادان است که هزینه بالایی را به خانوار تحمیل میکند. از لحظه بارداری هزینههای پزشکی و مکملهای غذایی و سونوگرافیهای دورهای بارداری آغاز و این هزینهها با زایمان و تولد نوزاد افزایش پیدا میکند.
علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی در حالی سالهاست خواستار افزایش جمعیت و فرزندآوری خانوارها شده که هیچ برنامه حمایتی از زوجهایی که صاحب فرزند میشود ندارد. از سوی دیگر هذف برنامههای تبلیغاتی حکومت برای فرزندآوری نیز بیشتر زوجهای کمدرآمدی هستند که از پس هزینههای فرزندداری بر نمیآیند.